Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Η Εκκλησία εύχεται σε κάθε Θεία Λειτουργία, διά του Ιερού Χρυσοστόμου «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών και της των πάντων ενώσεως».
Προφανώς ανέκαθεν ταλάνιζαν την χριστιανοσύνη αλλά και την ανθρωπότητα ολόκληρη η έλλειψη ειρήνης, ευστάθειας και ενότητας.Και γιαυτό οι πατέρες έβαλαν μέσα στη θεία λειτουργία ανάλογες ευχές και προσευχές.
Στους καιρούς της Αποκαλύψεως που ζούμε έριδες και διαμάχες μεταξύ των χριστιανών και δη των ορθοδόξων είναι το λιγότερο πολυτέλεια.
Σ’ εμάς δε τους Ελληνορθοδόξους έπρεπε να μην υπάρχουν όλα αυτά ακόμη και σαν κακός λογισμός.Ωστόσο ο «αντίδικος ημών διάβολος» δεν ησυχάζει.
Η αναστάτωση που έχει προκύψει, ύστερα από την αιτιολογημένη απόφαση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου να πάρει επιτέλους θέση μετά από τόσο καιρό που έμεινε στην ουδέτερη στάση, να μνημονεύσει τον Μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο, μπορεί να ήταν για κάποιους αυτό που, ίσως, να μην το χρειαζόταν η Κύπρος αυτήν την περίοδο.Για άλλους όμως ήταν αυτό ακριβώς που χρειαζόταν η Κύπρος. Για να ξεκαθαρίσει η ήρα από το σιτάρι!
Κατηγορείται ο Αρχιεπίσκοπος για «κατάφωρη παραβίαση του Συνοδικού πολιτεύματος της Ορθόδοξης Εκκλησίας» και τον καλούν τέσσερις ιεράρχες «να προβεί άμεσα σε ανάκληση» της, κατ’ αυτούς, «αντικανονικής και άκυρης αυτής πράξης του», δηλαδή της μνημόνευσης του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφανίου.
Αν είναι κάποιος, που παραβιάζει το Συνοδικό σύστημα εδώ και χρόνια είναι ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, ο οποίος στην περίπτωση του ουκρανικού ζητήματος, όπως και σε άλλες, πήρε τις αποφάσεις με την διορισμένη από αυτόν Σύνοδο και ουδέποτε συγκάλεσε την Ιεραρχία για να αποφασίσει ως Σώμα κατά πόσον έπρεπε να διακοπεί η Ευχαριστιακή Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και την Εκκλησία Ελλάδος και να τερματιστεί, όπως θα γίνει και τώρα με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο, η μνημόνευση των Προκαθημένων.
Να θυμίσουμε ότι οι Βαρθολομαίος, Θεόδωρος και Ιερώνυμος φιλαδέλφως κινούμενοι δεν έχουν ανταποδώσει -το ίδιο θα κάνει και ο Κύπρου- «τα ίσα» στον Μόσχας.
Ούτε καν καταδέχθηκαν να απαντήσουν στους οχετούς που διοχετεύουν στη Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης τα φερέφωνα του με κορυφαίο τον γυρολόγο Ιλαρίωνα.
Δυστυχώς, οι τέσσερις Κύπριοι Ιεράρχες έχουν κλείσει τα μάτια και τα αφτιά τους μπροστά στο μεγάλο σκάνδαλο του Μόσχας και του έχουν δώσει συγχωροχάρτι, εξωθώντας τον και σε άλλες αυθαιρεσίες. Πάντα αυτός που αυθαιρετεί όταν χειροκροτείται καταλαμβάνεται από οίηση. Και συνεχίζει να αυθαιρετεί!
Ήταν σύμφωνη με το πνεύμα της συνοδικότητας που επικαλούνται οι Ρώσοι και οι τέσσερις Ιεράρχες της Κύπρου, η σύναξη τον περασμένο Φεβρουάριο στην Ιορδανία, η οποία προσκλήθηκε από τον ενδοτικό Ιεροσολύμων Θεόφιλο τη επινοήσει και εμπνεύσει του Μόσχας Κύριλλου; Μα ομιλούν για Συνοδικότητα αυτοί που δεν ξέρουν ούτε το Μυστήριο του Βαπτίσματος να τελέσουν καλά -καλά;
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, με την μνημόνευση του Επιφανίου έδειξε συνέπεια προς την θέση του ότι η Μόσχα πρέπει να εγκαταλείψει την υπεροψία και αλαζονεία της, απόρροια της οικονομικής δύναμης και των στενών δεσμών με την κρατική εξουσία.
Και τη θέση αυτή διατύπωσε με παρρησία σε συνάξεις Προκαθημένων ενώπιον του Πατριάρχη Κυρίλλου, αλλά και στις κατά καιρούς επαφές του στην Κύπρο, με τον επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας, τον γυρολόγο Ιλαρίωνα.
Ο Ρώσος Μητροπολίτης ψεύδεται ασύστολα, όταν ισχυρίζεται ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος πιέστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Αμερική και επηρεάστηκε από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας να μνημονεύσει τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιο.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου δεν είναι ο άνθρωπος που επηρεάζεται από άλλους στις αποφάσεις του.
Στην πραγματικότητα οι πιέσεις προέρχονταν από το Πατριαρχείο Μόσχας και το Κρεμλίνο, γι’ αυτό και οι τακτικές επισκέψεις του Ρώσου πρέσβη Στανισλάβ Οσάτσι, στον Αρχιεπίσκοπο, πολλές από τις οποίες- όπως έγινε γνωστό εκ των υστέρων -δεν ανακοινώθηκαν για να μην τον εκθέσουν.
Αν το Πατριαρχείο Μόσχας ειλικρινά ήθελε το καλό της Εκκλησίας και πίστευε στο θεσμό της Συνοδικότητας , θα είχε προσέλθει στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο (Κρήτη 2016) για να θέσει επι τάπητος όλα τα μεγάλα και σημαντικά θέματα που εκκρεμούσαν.
Εκεί θα λυνόταν και το θέμα του τρόπου χορήγησης της Αυτοκεφαλίας. Όμως, δεν το έπραξε.Και παρέσυρε και άλλες Εκκλησίες να κάνουν το ίδιο για να σαμποτάρουν τη Σύνοδο. Αλλά δεν τα κατάφερε. Και αυτό πληρώνει σήμερα ο Μόσχας. Τον εγωισμό και την αλαζονεία του.
Αναφορικά με τις θέσεις της Μόσχας, τις οποίες έχουν ενστερνιστεί τα τέσσερα μέλη της Συνόδου της Κύπρου για δικούς τους λόγους και προβάλλουν, με την ανακοίνωση τους, παραθέτουμε ενδεικτικά ορισμένες αυτονόητες παρατηρήσεις:
1. Η μνημόνευση από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο του Προκαθημένου της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, Επιφανίου, δεν συνιστά παραβίαση, αφού το θέμα αυτό κατά την κανονική ακρίβεια δεν τίθεται σε Συνοδική διαβούλευση. Δηλαδή τί να κάνει η Σύνοδος της Εκκλησίας Κύπρου; Να εξετάσει τις εκκλησιαστικές ενέργειες της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να αποφανθεί;
Στην εκκλησιαστική ιστορία η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο κάποιοι τώρα με ευκολία πετροβολούν, έδωσε διέξοδο με τις αποφάσεις και την σοφία του στα προβλήματα κατά τόπους Εκκλησιών και της Εκκλησίας Κύπρου περιλαμβανομένης. Οι επικριτές του Αρχιεπισκόπου επιχειρούν να βάλουν την Εκκλησία Κύπρου σε επικίνδυνες ατραπούς, διότι, ας μην κρύβονται, θέλουν η Εκκλησία Κύπρου, καθ’ υπαγόρευση του Πατριαρχείου Μόσχας, να ελέγξει και να αμφισβητήσει τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Η σωστή θέση επί του ζητήματος είναι ότι αποτελεί προνόμιο και καθήκον του εκάστοτε Πρώτου να εναρμονίζεται με τον «Πρώτο μεταξύ ίσων», τον Οικουμενικό Πατριάρχη.Ο Πρώτος κάθε Εκκλησίας δίνει το τέμπο και στα υπόλοιπα μέλη της Συνόδου του.
2. Ακόμη και στην Εκκλησία της Ελλάδος, που έχει ως Προκαθήμενο ( κακώς και αντικανονικώς )την Ιερά Σύνοδο και όχι τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και η ολομέλεια της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος,αποφάνθηκαν ότι η συνταύτιση με τον Πατριάρχη του Γένους ανήκει στον Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο τη Ιεράς Συνόδου, γι ‘ αυτό και του ανέθεσαν να χειριστεί ο ίδιος το εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας.
Και στην Εκκλησία της Ελλάδος δεν είναι 18 αλλά 80 οι Ιεράρχες,μέλη της Ιεραρχίας που έχουν Πρόεδρο τον εκάστοτε Αθηνών.
Πολύ περισσότερο στην Εκκλησία της Κύπρου, που η Αυτοκεφαλία της κατοχυρώθηκε από την Γ’ Οικουμενική Σύνοδο, ο Αρχιεπίσκοπος δεν είναι Πρόεδρος απλά, αλλά Προκαθήμενος, που μνημονεύεται από όλους τους Ιεράρχες.
Και αν πίστευαν στην αξία της Συνοδικότητας οι Ιεράρχες της Κύπρου θα έπρεπε να κινήσουν γη και ουρανό να καταλάβει η Εκκλησία τους τη θέση που της αρμόζει κάτω ακριβώς από τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία και πριν την Εκκλησία της Μόσχας. Και όχι να διχάζουν την Εκκλησία της Κύπρου για το χατήρι του Μόσχας- και ο,τι αυτό συνεπάγεται!
3. Το ότι το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, η Εκκλησία της Ελλάδος και τώρα ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου αναγνώρισαν και στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων δεν είναι αποτέλεσμα αγνώστων λόγων, αλλά σεβασμού προς τα ανά τους αιώνες θέσμια της Ορθόδοξης Εκκλησίας και συνταύτισης των των απόψεων όλων των Ελληνορθοδόξων Εκκλησιών..
4. Το ερώτημα, αν έχει κανονική ή όχι χειροτονία ο Μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνιος είναι πια ξεπερασμένο. Η διά της εκκλήτου αποκατάσταση των κάποτε σχισματικών αναπλήρωσε τα ελλείποντα και έδωσε εγκυρότητα και υπόσταση στη χειροτονία . (Απάντηση στις απορίες κάθε καλόπιστου δίνει το σύγγραμμα του Αγχιάλου Βασιλείου «Περί του κύρους της Χειροτονίας.»). Ο Ονούφριος και όσοι είναι μαζί του, εξαιτίας της ποικίλης και περίεργης εξάρτησης τους από την Μόσχα, δεν τόλμησαν να ζητήσουν ξανά το Αυτοκέφαλο, ενώ είχαν υπογράψει παλιότερα για αυτό ότι το θέλουν.
Εφ’ όσον αναστάλθηκε η ισχύς του Πατριαρχικού Γράμματος Διονυσίου Δ’ κάθε εξάρτηση από τη Μόσχα της Εκκλησίας του Κιέβου εξαλείφεται.
Αυτό ακόμη δεν έγινε κατανοητό;
Ποια είναι η «νομοκανονική» τάξη που δεν την ξέρουμε; Ποιού είναι εφεύρημα; Διότι όλες οι νεότερες Εκκλησίες – με πρώτο το Πατριαρχείο Ρωσίας – δημιουργήθηκαν με την ίδια διαδικασία, δηλαδή με Τόμο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Γιατί τώρα δεν γίνεται αποδεκτός ο Τόμος για την Ουκρανία; Γιατί θέλει να διαφεντεύει την Ουκρανία πολιτικά και εκκλησιαστικά η Μόσχα;
5. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και η περί Αυτόν Ιερά Σύνοδος δεν χορήγησαν αυτοκέφαλο σε σχισματικές μονάδες. Τους αποκατέστησαν με την έκκλητο, δηλαδή την υπερόριο δικαιοδοσία της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.
Στην περίπτωση της Εκκλησίας Βουλγαρίας, αν και καταδικάστηκε από Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, αθωώθηκε από μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ο σφετερισμός του Κιέβου από τη Μόσχα και η ανοχή της κατάστασης αυτής δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία. Η συμπεριφορά της Μόσχας είναι εντελώς αντιεκκλησιαστική και ξένη προς την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.Και αυτό το γνωρίζουν οι τέσσερις της Εκκλησίας της Κύπρου. Και παρ´όλα αυτά φέρονται με αγνωμοσύνη και κακότητα στον Πρώτο της Εκκλησίας τους για τα μάτια(;) του Μόσχας.
6. Σε ποια περίπτωση, μετά τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία και την Εκκλησία Κύπρου, χορήγησης Αυτοκεφάλου στις νεότερες κατά τόπους Εκκλησίες χρειάστηκε Πανορθόδοξη συναίνεση; Γιατί να χρειάζεται για την Ουκρανία; Η απάντηση είναι μία: Επειδή απέναντι είναι η δυνατή κοσμικά και πολιτικά Ρωσία.
7. Δεν είναι ταραχή της εκκλησιαστικής κατάστασης το Ουκρανικό ζήτημα, αλλά η αποκάλυψη μιας πληγής, που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έμενε κρυφή.
Το Πατριαρχείο Μόσχας θέλει τα πρωτοτόκια και την ενοχλεί η Κωνσταντινούπολη. Ο Ορθόδοξος κόσμος, και ιδιαίτερα ο ελληνορθόδοξος, θα ανοίξει την πόρτα σε τέτοιες ορέξεις και θα γυρίσει την πλάτη στην τροφό του Γένους, το μαρτυρικό Φανάρι;Είναι δυνατόν;
8. Το λιγότερο άτοπα είναι και τα περί σύγκλησης της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Κύπρου. Οι τέσσερις Ιεράρχες αναφέρουν: «ζητοῦμε ἀπό ὅλους τούς Συνεπισκόπους μας τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου, ὅπως ἀπό κοινοῦ ἀπαιτήσομε ἔκτακτη σύγκληση τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου, προκειμένου νά ἐπιληφθεῖ τοῦ θέματος αὐτοῦ καί νά ἀποφασίσει ἀνάλογα». Δηλαδή, η Σύνοδος θα ασχοληθεί με τι ακριβώς; Την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή με την ενέργεια του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου να συμπορευθεί με την κανονική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Τους ενοχλεί αυτό, αλλά τους ικανοποιεί η συμπόρευση με το Πατριαρχείο Μόσχας; Τραγικό και μόνο ως σκέψη! Αλλά καθώς οι ειδήσεις τρέχουν, μόλις έγινε γνωστό ότι 10 Συνοδικά μέλη είναι στο πλευρό του Αρχιεπισκόπου, σταμάτησαν οι τέσσερις να ζητούν σύγκληση της Συνόδου και να απαιτούν από τον Αρχιεπίσκοπο να ανακαλέσει την απόφαση της αναγνώρισης.
9. Τα τέσσερα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου επιχειρούν να δώσουν και «μάθημα» περί εθνικού συμφέροντος. Σε ποιόν; Στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο. Σίγουρα , κάτι δεν πάει καλά. Δεν θα είναι έκπληξη, αν τον κατηγορήσουν και για «ενδοτικό».
Ο Κύπρου Χρυσόστομος Β’ γνωρίζει ότι το συμφέρον της Εκκλησίας Κύπρου και του Ελληνισμού είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η καθ’ ημάς Ανατολή. Αποδεικνύει πως το «η καρδιά μας βρίσκεται στο Φανάρι» δεν είναι λόγια, αλλά η ακράδαντη πεποίθηση του και ότι σέβεται και στηρίζει έμπρακτα το Οικουμενικό Πατριαρχείο.Και το έχει αποδείξει αυτό πολλές φορές.
10. Όταν τρεις από τους υπογράφοντες την ανακοίνωση κατά του Αρχιεπισκόπου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου πηγαίνουν στο Άγιο Όρος από ποιον ζητούν άδεια; Από αυτόν, που «προκαλεί σχίσματα και συλλειτουργεί με αχειροτόνητους»; Ποιον μνημονεύουν στο Άγιο Όρος; Τον παραβάτη των Ιερών Κανόνων; Ας απαντήσουν τεκμηριωμένα.
Μάλιστα, ο ένας εκ των τεσσάρων Ιεραρχών συλλειτούργησε με κληρικούς, που συμμετείχαν στην ενθρόνιση και συλλειτούργησαν με τον Μακαριώτατο Επιφάνιο! Επίσης, συλλειτούργησε με Αρχιερέα της Εκκλησίας Ελλάδος, της οποίας οι Ιεράρχες με συντριπτική πλειοψηφία έκριναν ότι το θέμα της Ουκρανίας είναι αρμοδιότητα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών.
Και κάτι ακόμη: Όταν η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπό την προεδρία του κ. Βαρθολομαίου κατέτασσε στο Αγιολόγιο τους Αγιορείτες Πατέρες, με τους οποίους συνδεόταν πνευματικά ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος, οι αποφάσεις ήταν σωστές και αποδεκτές, ενώ στην περίπτωση της Ουκρανίας είναι λανθασμένες;
Τέλος, ας απαντήσουν οι τέσσερις Ιεράρχες:Στην περίπτωση της θείας Κοινωνίας ο Μόσχας Κύριλλος, που μίλησε για …πολλαπλά κουταλάκια μιας χρήσεως , ή ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά ο μεγαλύτερος φρουρός και υπερασπιστής της Ορθόδοξης Παράδοσης που με δηλώσεις του ενίσχυσε πολλαπλώς τον εμπερίστατο λαό μας;
Ας μην προβάλλουμε μόνο «τα καλά και συμφέροντα», αλλά ας προτάξουμε πρωτίστως το συμφέρον της Ορθοδοξίας.
Είναι κρίμα στην εποχή που διανύουμε, με τον διωγμό που υφίσταται η πίστη μας, με τον εμπαιγμό και τον εξευτελισμό ιερών και οσίων του Γένους μας, με την αποϊεροποίηση των πάντων που επιχειρείται από ανθρώπους του συστήματος, με τα μεγάλα εθνικά προβλήματα, που δυστυχώς δέν διαθέτουμε ηθικά και πνευματικά αναστήματα μεγάλου βεληνεκούς, είναι κρίμα και αμάρτημα να μας τρώει το αιώνιο σαράκι της φυλής μας, η διχόνοια.
ΟΧΙ τώρα Άγιοι Κύπριοι Πατέρες! Δεν έχετε το δικαίωμα να δημιουργήσεται σχίσματα και διαιρέσεις. Δείτε το συμφέρον της καθολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Κυπριακού λαού. Μην επιτρέψετε μικροσυμφέροντα να αμαυρώσουν την αρχιερατική σας πορεία και καταγραφεί με μελανές σελίδες η Αρχιερατεία σας στις δέλτους της τοπικής σας Εκκλησίας. Σταθείτε όρθιοι στο ύψος των περιστάσεων και μη σκανδαλίζεται το πλήρωμα της Εκκλησίας, το οποίο βάλλεται πανταχόθεν.
Ταπεινά ευχόμαστε η όποια διαφωνία σας να είναι σαν του προστάτου σας και ιδρυτού της Εκκλησίας της Κύπρου, Αποστόλου Βαρνάβα και του Αποστόλου Παύλου και γρήγορα όλα τα σύννεφα να διαλυθούν προς το συμφέρον της τοπικής Εκκλησίας, της μαρτυρικής νήσου Κύπρου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος δεν πρέπει να κάνει επ´ουδενί πίσω. Και προς Θεού να μην παραιτηθεί. Άλλωστε γιαυτό γίνεται η φασαρία. Όλα τα γεγονότα τα καταγράφει η ιστορία.Και από την δίκαιη κρίση της δεν θα γλυτώσει κανείς.
