Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Μονή Σκουληκαριάς Άρτας ήταν ορμητήριο επαναστατών, με αποτέλεσμα να καταστραφεί ολοσχερώς  το 1854, όταν εκδηλώθηκε η  επανάσταση των Ραδοβυζινών, που καταπνίγηκε στο αίμα, και οικοδομήθηκε εκ νέου το 1867, με τις εργασίες να επεκτείνονται μέχρι το 1879, οπότε οικοδομήθηκε το ηγουμενείο.

Η Μονή κτίστηκε αρχικά το 13ο αιώνα.  Το σημερινό καθολικό είναι  τρίκλιτη θολωτή βασιλική με μικρό τρούλλο.

Είναι πλακοσκέπαστο, με απλή τοιχοποιία χωρίς διακόσμηση, εκτός από το τρίλοβο υπέρθυρο της νότιας εισόδου την αψίδα του ιερού, όπου υπάρχουν ανάγλυφες παραστάσεις. 

Στην ιστοσελίδα του δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη σημειώνεται: “Όλο το σκηνικό της γέννησης και της δράσης του Γεωργίου Καραϊσκάκη παραπέμπει σε αρχαίες τραγωδίες κι αναζητά έναν σύγχρονο τραγωδό.

Γεννήθηκε το 1782 στο Μοναστήρι “Κοίμησις της Θεοτόκου” της Σκουληκαριάς. Μητέρα του ήταν η Ζωίτσα Ντιμισκή. Καρπός μιας ασυγχώρητης ερωτικής πράξης, πατέρα δε γνώρισε κι ίσως ποτέ στη ζωή του γι’ αυτόν να μην έμαθε και κανείς να μην του ’πε. Το Νίκο Πλακιά, που τον έσπειρε, τον σκότωσαν τ’ αδέρφια της μάνας του, γιατί πρόσβαλε την τιμή τους. Τ’ αδέρφια της μάνας του που σκότωσαν για την αποκατάσταση της τιμής τους, τους σκότωσαν οι συγγενείς του Νίκου Πλακιά για να πάρουν εκδίκηση και να ξεπλύνουν με το αίμα τους τη ντροπή της φαμίλιας τους. Και το παιδί που γεννήθηκε και το κράτησε η μάνα του στη ζωή, φασκιωμένο μες στην απόγνωση και την απόρριψη, βρέθηκε να κλυδωνίζεται κι απελπισμένα, με νύχια και δόντια, να μάχεται να σωθεί μεγαλουργώντας, για να διώξει από πάνω του τις κηλίδες που οι άλλοι γέμισαν την ψυχή και την ύπαρξή του.

Μια βδομάδα μετά τη γέννηση του παιδιού, ο ηγούμενος της μονής Καλλίνικος Τρίμπος, ντόπιος Σκουληκαρίτης, θείος της Ζωίτσας, στέλνει τη μητέρα του μαζί με το νεογέννητο στο μοναστήρι του Μαυροματίου Άγιο Γεώργιο, με τον ηγούμενο του οποίου διατηρούσε φιλικές σχέσεις. Τέσσερις μέρες έκανε να φτάσει στο Μαυρομάτι η Ζωίτσα ή Διαμάντω. Τέσσερα χρόνια έμεινε στο μοναστήρι με το παιδί της. Ο ηγούμενος το τάζει στον άγιο Γεώργιο και του δίνει το όνομά του”.

Ωστόσο έχουν αναπτυχθεί τοπικές έριδες για τον τόπο γέννησης του Γ. Καραϊσκάκη, που συνεχίζονται μέχρι σήμερα. 

Και δίνονται περί αυτού διάφορες ερμηνείες, που δεν φωτίζουν το θέμα.

Άλλοι ιστορικοί δεν αναγράφουν τόπο γέννησης, άλλοι αναφέρουν σπηλιά κοντά στο χωριό Μαυρομμάτι Καδρίτσας (εκεί το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου έχει πάρει το όνομα του Γεωργίου Καραϊσκάκη) και άλλοι το Μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου στη Σκουληκαριά Άρτας. 

Η ασάφεια αυτή δεν εμφανίζεται μόνο στους ιστορικούς, αλλά και στην ίδια την Ελληνική Πολιτεία.

Ειδική Επιτροπή του υπουργείου Εσωτερικών,  όρισε, το 1927, ως γενέτειρα του ήρωα το Μαυρομάτι Καρδίτσας.

Εβδομήντα χρόνια μετά, το 1997, με το σχέδιο “Καποδίστριας” προκύπτει ο δήμος “Γεωργίου Καραϊσκάκη” στο νομό Άρτας, όπου ανήκει η Σκουληκαριά, και μάλιστα το 2005 εκδόθηκε προεδρικό διάταγμα καθιέρωσης τοπικής εορτής στο χωριό προς τιμήν του φλογερού Επαναστάτη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στις 2 Μαΐου του 2019, ανήμερα του Αγίου Γεωργίου,  σε ειδική τελετή,  εναποτέθηκαν τα οστά  του Γεωργίου Καραϊσκάκη  στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας.

Μεταφέρθηκαν από το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και τοποθετήθηκαν σε μνημείο, στο προαύλιο του ναού Αγίου Νικολάου. Μαζί με τα οστά του Γεωργίου Καραϊσκάκη υπάρχουν και τα οστά των απογόνων του, που διατελέσαν βουλευτές στην Καρδίτσα.

Ως πιθανότερη φαίνεται η εκδοχή της γέννησης του Γεωργίου Καραϊσκάκη στη Σκουληκαριά Άρτας, καθώς δεν υπάρχει ιστορική αμφιβολία και αμφισβήτηση ότι η μητέρα του Ζωή Ντιμισκή καταγόταν από το χωριό αυτό.  

Ο Κων/νος Θ. Γιαννέλος στο βιβλίο του «Τα Βυζαντινά Μνημεία της Άρτας», υπογραμμίζει ότι η μοναχή  Ζωΐτσα Ντιμισκή γέννησε τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, που αποκαλείται “γιός της καλογριάς”, σ’ ένα  υπόγειο  (υπάρχει μισογκρεμισμένο) της Μονής της Κοιμήσεως Θεοτόκου Σκουληκαριάς.

Και για να αποφευχθεί ο σκανδαλισμός πήρε το μωρό  της και κατοίκησε στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας. 

Ανεξάρτητα από τις διεκδικήσεις και τα ερείσματα, να τονιστεί ότι το Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Σκουληκαριά της Άρτας, που τα κτίσματά του είναι ερειπωμένα, πλην του ναού, ο οποίος σώζεται, πέρα από το γεγονός ότι είναι ένα θρησκευτικό μνημείο του 13ου αι., συνδέεται και με την Επανάσταση του 1821. 

Και από τα Μοναστήρια ξεπήδησε η φλόγα της Λευτεριάς.

Ελευθερία! Άραγε είναι δυνατόν να αισθανθούμε εμείς, σήμερα, πως ηχούσε στα αυτιά των προγόνων μας του 1821 η λέξη αυτή; 

Μόνο όσοι στερήθηκαν την ελευθερία είναι σε θέση να εκτιμήσουν την αξία της. 

Ελευθερία: Γέμιζε το στόμα των ραγιάδων, του Γεωργίου Καραϊσκάκη και των άλλων αγωνιστών  το όνομά της. Τους ηλέκτριζε. Τους συγκλόνιζε. Το διαισθάνονταν. Η Ελευθερία ήταν περισσότερο από λόγος ωραίος και βαρυσήμαντος. Περισσότερο από πόθο και εκζήτηση της ψυχής τους. Περισσότερο από θησαυρός και πλούτος. 

Ήταν ουσία και κύριο χαρακτηριστικό της ύπαρξης. Γι’ αυτό και την έβαζαν πάνω απ’ όλα. Γι’ αυτό και μια ημέρα με ψυχή μαρτύρων φώναξαν το σύνθημα, που εκφράζει το νόημα της Ελληνικής Επανάστασης. Ελευθερία ή θάνατος. 

Ο πύρινος αυτός λόγος μας πληροφορεί ότι οι σκλάβοι Έλληνες του 1821 ήταν ψυχικά ελεύθεροι. Μόνο ελεύθερος πνευματικά άνθρωπος τοποθετεί την Ελευθερία πάνω από τη ζωή και τα αγαθά της.  

Ο ελληνικός λαός, με την ενεργό συμμετοχή του κλήρου, κατέκτησε τα δικαιώματά του με τη στάση του απέναντι  στις δύσκολες ώρες της σκλαβιάς. 

Όλοι οι αγώνες της Ελλάδας είναι είναι μια αστραπή στη νύχτα της δουλοσύνης. Αλλά τόσο σεμνή και τόσο λιτή… 

Όπως λέει ο Ξενοφών, “ημείς άλλο ουκ έχομεν ειμή όπλα και αρετήν”.

Αυτή την αρετή ως μεγαλειώδη πνευματική αξία διασκορπίζει ανά τους αιώνες τα Μοναστήρια.

Και μας  θυμίζουν ότι η ζωή του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας είναι ζυμωμένες με αίμα και μπαρούτι. Με πνεύμα ελευθερίας και πίστης. Αυτά μας απάλλαξαν από τη σκλαβιά τόσων αιώνων. 

Τη μεγαλουργία της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας στα χρόνια της Τουρκικής σκλαβιάς,  έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε  ψηλά. 

Όχι σαν θεωρία, μα σαν ζωντανή πραγματικότητα, σαν ζωή, που θα δονεί και των δικών μας των ψυχών τα βάθη. 

Μονάχα έτσι θα είμαστε αντάξιοι των προγόνων και θα κρατήσουμε το φρόνημά τους.