Αναστηλώνονται δύο ερειπωμένες ιστορικές μονές της Χειμμάρας

Του π. Ηλία Μάκου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας δεν σταματά το αναστηλωτικό έργο ναών και μοναστηριών, κυρίως σε πρώτη φάση αυτών με ιστορική και πνευματική σημασία και αξία.

Είναι στόχος και μέλημα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου να ξαναβρούν την αίγλη τους οι προσκυνηματικοί χώροι, που σε πολύ δύσκολες εποχές, περιόδους διωγμών της πίστεως, αν και κλειστοί, ήταν τα λάβαρα παρηγοριάς και ελπίδας των Ορθοδόξων και περιγράφονται πολλά θαύματα σ’ αυτούς.

Και σήμερα αποτελούν τόπους, όπου με το φως του Χριστού φωτίζουν την πλάνη της αμαρτίας και της αθεΐας, της κάθε αμαρτίας και αθεΐας όλων των εποχών.

Και θυμίζουν διαχρονικά ότι ο δοτήρ και χορηγός της χαράς στον άνθρωπο είναι ο Θεός. Συνδέεται η χαρά με την παρουσία του Θεού στον άνθρωπο.

Πρόσφατα το Εθνικό Συμβούλιο Πολιτιστικής Κληρονομιάς ενέκρινε, μετά από προτάσεις του Τομέα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Εκκλησίας της Αλβανίας την αποκατάσταση της μονής ′′ Παναγίας της Αθαλιώτισσας” στο Αθάλι της Χειμμάρας, καθώς και της Μονής “Παναγίας της Σκουταριώτισσας” στο Σκουταρά Χειμμάρας.

Οι εργασίες θα ξεκινήσουν, με χρήματα της Αρχιεπισκοπής Τιράνων, εντός του 2021.

Να σημειωθεί ότι η Μονή στο βουνό Σκουταρά Χειμμάρας, που σήμερα είναι ερειπωμένη, χρονολογείται από το 600 και ιδρύθηκε από τον Ηράκλειτο, ενώ ανακαινίσθηκε από την Άννα Κομνηνή.

Βέβαια στη σημερινή της μορφή διαμορφώθηκε, όπως προκύπτει από τα μορφολογικά και εικονογραφικά της δεδομένα, στις αρχές του 19ου αι, ενώ ένα μέρος των τοιχογραφιών του ναού, που έχει απομείνει, είναι καλά διατηρημένο.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας φιλοξενούνταν εκεί διδάσκαλοι του Γένους από το Άγιο Όρος, που έφταναν στην περιοχή για να ενισχύσουν πνευματικά το υπόδουλο γένος, ώστε να αποφευχθεί ο εξισλαμισμός και ο αφανισμός.

Ακόμη στα χρόνια του Ελληνοϊταλικού πολέμου ήταν θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων και ακόμη και σήμερα συναντά κανείς καταστροφές στο Μοναστήρι από εκείνη την περίοδο.

Το Μοναστήρι της Παναγίας της Αθαλιώτισσας, κτισμένο το 1795 σε όρος κοντά στη Χειμμάρα, σώζονται ο ναός, τρίκλιτη Βασιλική, και διώροφο ημι-κατεδαφισμένο κτίσμα.

Υπάρχει πολύ ψηλό τέμπλο με τρεις εισόδους στο Ιερό Βήμα, ενώ η στέγη είναι σκεπασμένη με πλάκες.

Η αψίδα δεν βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του ανατολικού τείχους, κάτι που δεν συνηθίζεται στους ναούς αυτού του τύπου, οπότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο ναός τροποποιήθηκε και ανασυγκροτήθηκε μεταγενέστερα.

Τα Ορθόδοξα μνημεία της Εκκ

λησίας της Αλβανίας, που σιγά σιγά ξαναβρίσκουν την αίγλη τους, φανερώνουν ότι η πίστη δεν είναι ένα φαινόμενο και επιφαινόμενο, που σβήνει από διάφορες προσωρινές καταστάσεις και στάδια.

Η πίστη είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη ψυχή. Είναι μια ιδέα, που όσο και αν πολεμηθεί, δεν ξεριζώνεται. Είναι δώρημα και χάρη του ζωντανού Θεού. Είναι το μεγάλο μυστήριο. Μυστήριο ακατάληπτο, το οποίο προκαλεί δέος, αλλά και μια εσωτερική υπερκόσμια γλυκύτητα στην ψυχή.

Γι’ αυτό σαγηνεύει. Αυτό, που δεν μπορούν καταλάβουν διαχρονικά οι διώκτες της, όπως συνέβη και στην Αλβανία, είναι ότι με τη θρησκεία ο άνθρωπος όχι μόνο μεταμορφώνεται σε Άνθρωπο. Αυτό θα ήταν πολύ λίγο.

Υψώνεται πάνω από τους φραγμούς και τις αντιθέσεις της ύπαρξη, υπερβαίνει το χρόνο και τη ροή του και δίνει νόημα στη ζωή του και στον κόσμο.