Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Πόνος και πικρία έχει καταλάβει τις ψυχές μας, ύστερα από την πρωτόγνωρη απόφαση του Πατριαρχείου να τιμωρήσει αναπολόγητους δύο εκλεκτούς ιεράρχες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Ένα «γιατί;» πλανάται γύρω μας. Δεν θα θέλαμε οι εκκλησιαστικοί μας άνδρες να κυριεύονται από πάθη και αδυναμίες και να αντιδρούν όπως εμείς, οι κοινοί θνητοί.
Δυστυχώς όμως, παντού υπάρχουν άνθρωποι ατελείς και εμπαθείς, επιλήσμονες της αποστολής τους. Χρέος δικό μας είναι να μην καλύψουμε τους ιθύνοντες, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται και να ενημερώσουμε το πλήρωμα της Εκκλησίας για τα κακώς κείμενα στον εκκλησιαστικό χώρο.
Να ξεκινήσω με ένα ξεκαθάρισμα: Μας προσήψαν την μομφή «βοθρώνες της Αθήνας», γιατί ακριβώς εμείς δεν γράφουμε καθ´υπαγόρευση αλλά όπως βλέπουμε και κρίνουμε τα γεγονότα. Χωρίς χρωματιστούς φακούς. Αλλά πρέπει να πω ότι αναζήτησα τη λέξη αυτή στα λεξικά και δεν την βρήκα. Θα πρόκειται περί νεολογισμού, ή για αποκύημα νοσηράς φαντασίας. Αποδεκτό αν και δεν συμπάσχω με τη λογική των ξερόλων.Το περίεργο ωστόσο είναι ότι η λέξη αυτή εγράφη σε δημοσίευμα έτσι γενικώς και αορίστως αλλά και σε μήνυμα που έλαβα απο Ιεράρχη του Θρόνου ! Τυχαίο; Θα φανεί οσονούπω…
Και ερχόμαστε στο θέμα μας.
Μόνο «ιστορικές» δεν ήταν οι τελευταίες εξελίξεις που σημάδεψαν την Επαρχία της Αμερικής και την εκεί ομογένεια.
Η αναστολή του ισχύοντος Συντάγματος, η απαράδεκτη μετάθεση του Μητροπολίτη Νέας Ιερσέης στην ανύπαρκτη Μητρόπολη Σάρδεων και η επιβολή αργίας στον πολιό Μητροπολίτη Βοστώνης Μεθόδιο δείχνουν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφασίζει με υποκειμενικά κριτήρια και όχι με τη σύνεση και την σοφία που θάπρεπε να το διακρίνει για να πράττει το σωστό και το δίκαιο.
Οι αποφάσεις αυτές είναι προϊόν κακών συμβούλων και αποτέλεσμα πιέσεων ανερμάτιστων ανθρώπων που θέλουν να επιβληθούν με αλαζονικό εγωιστικό τρόπο και όχι με τη συνεργασία, την καλοσύνη και την αγάπη. Απαραίτητες αρετές στη διοίκηση της Εκκλησίας.
Αναλύοντας τις τραγικές για την εποχή μας αποφάσεις του Πατριάρχη και της Συνόδου του, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
Α.Η ανάκληση του ισχύοντος Συντάγματος λίγες μέρες μετά την ….πετυχημένη κληρικολαική!!!
Η πρώτη κατά σειρά απόφαση αναφέρεται στο θέμα της ανάκλησης του ισχύοντος συντάγματος της Αρχιεπισκοπής. Και είναι όντως μείζονος και ζωτικής σημασίας για τη δομή και ζωή της Εκκλησίας το Σύνταγμα με το οποίο διοικείται.
Και θα επικροτούσαμε την οποιαδήποτε αλλαγή αν αυτή αποτελούσε αντικείμενο ολοκληρωμένης μελέτης, αντικειμενικής έρευνας και χρηστής εισήγησης για αλλαγές σε συγκεκριμένα θέματα που παρουσίαζαν παθογένεια και δυσκοιλιότητα.
Αν οι αλλαγές αυτές γίνονται γιατί τις ζητούν συγκεκριμένες δυνάμεις προκειμένου να αποδυναμώσουν αυτούς που έχουν άποψη και αντιδρούν τότε η κατάσταση όζει.Αλλά είναι δυνατόν να αναστέλλεται η λειτουργία του Συντάγματος με τι οποίο διοικείται η Αρχιεπισκοπή και κατά την πρόσφατη κληρικολαική ( η οποία μάλιστα ήταν η πλέον επιτυχής κατά τη δήλωση του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου) να μην έχει συζητηθεί καθόλου αυτό το θέμα; Ούτε ακροθιγώς!
Γιατί δεν έφερε θέμα αλλαγής του Συντάγματος στην κληρικολαική και λίγο καιρό μετά προκαλεί αυτή την ταραχη μέσα στους κόλπους της ομογένειας; Γιατί έκαναν τότε την κληρικολαική αφού ετοίμαζαν αυτές τις κοσμογονικές αλλαγές; Δεν λυπήθηκαν τα έξοδα; Τελικά λεφτά υπάρχουν ή δεν υπάρχουν;
Δεν είναι τυχαία τα όσα αναφέρονται στο ανακοινωθέν του Πατριαρχείου για το θέμα αυτό αλλά και η αψυχολόγητη δήλωση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου που ακολούθησε προτού καλά καλά πληροφορηθούν τα συμβάντα, αποκαλύπτουν το παρασκήνιο και ότι γνώριζαν για τις εξελίξεις στο Φανάρι.
Ούτε λίγο ούτε πολύ ο Ελπιδοφόρος μας λέει ότι «μας δίνεται μία θαυμάσια ευκαιρία να ξανακτίσουμε την Αρχιεπισκοπή μας από τα θεμέλια» και επισημαίνει πως «θα αναπτύξουμε και θα ολοκληρώσουμε ένα νέο σχέδιο με νέες προοπτικές για την Ορθοδοξία στην Αμερική τα επόμενα 100 χρόνια». Κι ακόμα εξηγεί για την αναστολή του ισχύοντος συντάγματος και την έκδοση νέου πως θα είναι «κατάλληλο για τις εξελισσόμενες και μεταβαλλόμενες σύγχρονες ποιμαντικές ανάγκες της αμερικανικής κοινωνίας».
Όλα αυτά, ας μας επιτρέψει ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος, να πούμε ότι είναι μόνο λόγια, θεωρίες και αυτοθαυμασμός!
Το να «ξαναχτίσει»κανείς την Αρχιεπισκοπή Αμερικής είναι κάτι το πολύ δύσκολο, έως ακατόρθωτο. Δεν ξαναχτίζεται πια ένα τέτοιο έργο και μάλιστα με τέτοια υλικά και αυτούς τους Αρχιετέκτονες.
Αυτό που θέλει να κάνει ο Ελπιδοφόρος χωρίς να τον ενοχλήσει κανείς και μας το λέει με κομψό τρόπο είναι ότι θέλει να χτίσει μια Αρχιεπισκοπή στα μέτρα του. Οτι θέλει να υποβαθμίσει και να κουτσουρέψει τους άλλους Ιεράρχες ώστε να προχωρήσει μόνος του και ανενόχλητος στην απόλυτη κυριαρχία. Θέλει να γίνει Ιάκωβος όπως ήταν τότε ο Αρχιεπίσκοπος αλλά για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να διαθέτεις τα κατάλληλα προσόντα.
Στόχος του Ελπιδοφόρου όπως διαφαίνεται από τις κινήσεις του και τα λεγόμενα του είναι να καταργηθεί η ισότιμη σχέση του με τους Μητροπολίτες και η μεταποίηση της Αρχιεπισκοπής σε έναν υδροκέφαλο οργανισμό που θα κινεί τα νήματα και οι άλλοι Ιεράρχες ως πιόνια θα ακολουθούν τη γραμμή του χωρίς γνώμη. Στρατιωτάκια αμίλητα και ακούνητα.
Με λίγα λόγια οι Ιεράρχες θα ξαναγίνουν όπως ήταν παλιά και θα περιφέρουν τα ωμόφορά τους κατά τις εντολές του κυρίαρχου Πατριαρχικού Εξάρχου. Οι υπάρχουσες Μητροπόλεις όπως εξελίχθηκαν ΔΕΝ έγιναν φέουδα όπως διατείνονται κάτι ξερόλες αλλά ήταν αυτόνομες θρησκευτικές κυψέλες απαραίτητες να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο στην Αμερική, που η ομογένεια είναι διασκορπισμένη. Έπρεπε να είναι αυτόνομες και αυτοδιοίκητες Μητροπόλεις για να λειτουργήσουν σωστά.
Άλλωστε έτσι ακριβώς δεν είναι και η Εκκλησία της Κρήτης; Έχει δικαίωμα ο εκάστοτε Κρήτης να παρεμβαίνει στις άλλες Μητροπόλεις του νησιού; Όχι! Και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Έτσι δεν είναι οι Ιεράρχες της Δωδεκανήσου οι οποίοι επί της ουσίας λειτουργούν ανεξέλεγκτα και αναφέρονται μόνο στο Πατριαρχείο;
Γιατί ξαφνικά ενόχλησε το σύστημα της Αμερικής που το είχε επινοήσει κάποτε το ίδιο το Φανάρι για να περιορίσει τις αρμοδιότητες του Αρχιεπισκόπου;
Είναι συνετό, να αλλάζουμε το Σύνταγμα ανάλογα με τα συμφέροντα που μας κατευθύνουν;
Η Αρχιεπισκοπική Αμερικής είναι όντως μία ενιαία και αδιαίρετη Εκκλησιαστική Επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου, αλλά δεν είναι ανεξάρτητη, δηλαδή αυτοκέφαλη τοπική Εκκλησία. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος είναι Έξαρχος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι υπόλοιποι είναι ιεράρχες στους οποίους έχει ανατεθεί η ποιμαντική ευθύνη επιμέρους περιοχών της Αρχιεπισκοπής, αλλά με κανονική εκλογή.
Πως θα περιορίσει τώρα τον ρόλο εν ενεργεία Μητροπολιτών και μάλιστα Επαρχιούχων σε τιτουλάριους;
Αν μας βρουν ποια ορθόδοξη Εκκλησιολογία το επιτρέπει αυτό. Και αν είναι το σωστό αυτό όπως διατείνονται τα κοράκια τότε το προηγούμενο που ίσχυε έως τώρα ήταν λάθος και αντικανονικό.Ας μας εξηγήσουν λοιπόν ποιες δυνάμεις το επέβαλαν τότε και γιατί και ποιες δυνάμεις ζητούν να το αλλάξουν τώρα. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι είμαστε για κλάματα!
Και επειδή έγινε αναφορά σε ένα επεισόδιο στο οποίο πρωταγωνίστησε ο Μητροπολίτης Σικάγου Ναθαναήλ, ο οποίος ιερουργούντος του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου στο Σικάγο υπέδειξε στο διάκονό του να μνημονεύσει τον προεξάρχοντα της θείας λειτουργίας Αρχιεπίσκοπο ως «ιεράρχη» και τον εαυτό του ως «ποιμενάρχη» , αυτό λένε ήταν εκκλησιολογική παρεκτροπή! Θα μας επιτρέψουν να διαφωνήσουμε και να πούμε ότι αντιθέτως ήταν απολύτως μέσα στο πνεύμα του ισχύοντος Συντάγματος. Αν ο Ελπιδοφόρος ήθελε να τον μνημονεύουν ως «ποιμενάρχη» έπρεπε να το κερδίσει με την συμπεριφορά του και την καλή συνεργασία του και πάλι θα ήταν καταχρηστικό και όχι γιατί το δικαιούται. Τώρα όμως θα επιβάλλει με το νέο Σύνταγμα αυτό που θέλει δηλαδή να είναι ο ιδιος ποιμενάρχης για όλη την Αμερική και οι άλλοι που θα κάνουν τη δουλειά στις Μητροπόλεις οι μαριονέτες!Οπότε όλα καλά: ούτε γάτα, ούτε ζημιά. Ο καβγάς ήταν για το πάπλωμα.
Να επισημάνουμε ότι με βάση το τελευταίο Σύνταγμα ότι επρόκειτο για πλήρεις αυτόνομες και αυτοδιοίκητες Μητροπόλεις, συγκροτούσες και όχι υπαγόμενες ως κοινότητες στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής και οι Μητροπολίτες τους είναι κανονικοί Μητροπολίτες, οι οποίοι προσφωνούνται από τον Πατριάρχη και τους λοιπούς Ιεράρχες ως Σεβασμιώτατοι, τόσον προσωπικά όσον και στα επίσημα έγγραφα.
Τι δεν έχουμε καταλάβει σε όλο αυτό το μόρφωμα και γιατί κάποιοι ξερόλες που εξυπηρετούν «κρίμασιν οις οίδε Κύριος» σκοτεινά συμφέροντα,λένε ότι οι Μητροπολίτες είναι τιτουλάριοι ή βοηθοί;… Είναι δυνατόν να λέγονται όλα αυτά τα ευτράπελα;
Μια μέρα πριν ο Πατριάρχης και η Σύνοδος εξέλεξαν βοηθούς Επισκόπους για τον Μητροπολίτη Σαν Φρανσίσκο Γεράσιμο και για τον Μητροπολίτη Σικάγου Ναθαναήλ. Δηλαδή εξέλεξαν βοηθούς για τους… βοηθούς;
Ή δεν ξέρουν τι κάνουν στο Φανάρι ή όλα γίνονται εική και ως έτυχε. Και αν συνεχιστεί λίγο ακόμη αυτό θα μας οδηγήσει σε παράλογα πράγματα.
Και ναί, έχει κάθε δικαίωμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και η περί Αυτόν Ιερά Σύνοδος να αναστέλλει Συντάγματα και Κανονισμούς.
Και κανέναν να μη ρωτήσει, το εισηγείται και τα μέλη της Συνόδου το ψηφίζουν εκόντες άκοντες! Αλλά είναι σωστό; Που ζουμε; Στον μεσαίωνα ή στα σκοτεινά χρόνια της τουρκοκρατίας απο τα οποία ξεσηκώσαμε όλη αυτή την απολυταρχική συμπεριφορά;
Και εγράφη πως ο Πατριάρχης όχι μόνο το Σύνταγμα μιας Εκκλησιαστικής Επαρχίας μπορεί να ανακαλέσει αλλά ακόμα και τόμους Αυτονομίας και Αυτοκεφαλίας τοπικών Ορθόδοξων Εκκλησιών! Όχι αυτό δεν μπορεί να το κάνει πια. Αν τολμούσε ας ανακαλούσε τον τόμο της Αυτοκεφαλίας της Ρωσίας. Έχουν σύρει οι Ρώσοι- λόγω της Ουκρανίας- κατά του Πατριάρχη τα χειρότερα και ο Πατριάρχης μένει σε χλιαρές απαντήσεις και αντιδράσεις. Και καλά κάνει. Αν μπορούσε, όμως, αν ηταν εύκολο θα είχε ανακαλέσει τον Τόμο τους αλλά δεν μπορεί.
Αν υπονοούν με αυτό ότι ο Πατριάρχης μπορεί να πάρει την Αυτοκεφαλία απο την Ελλάδα ούτε αυτό το μπορεί. Για να αποσυρθεί ο Τόμος που είναι πλέον νόμος του Κράτους θα πρέπει να ενδώσει και η ελληνική πολιτεία. Και αυτό δεν θα γίνει ποτέ.
Και αυτά δεν τα γράφουν κάποιοι ανίδεοι ή αγράμματοι περί τα εκκλησιαστικά, ούτε …διατεταγμένοι βοθρώνες.
Τα γράφουν κάποιοι που τα έζησαν στην κρίση της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Φανάρι το 2003. Και τότε το Φανάρι δέχθηκε πολλαπλά ραπίσματα και έβαλε έκτοτε λίγο μυαλό ώστε να μην τολμά να ανταποδώσει σήμερα ούτε φραστικά στις τόσες προσβολές που δέχθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο. Μέχρι και το ραντεβού του με τον Πατριάρχη ακύρωσε στο παρά 5’. Και γράψαμε και το σχολιάσαμε και πήραμε θέση τότε υπέρ Πατριάρχη. Όχι, δεν μας επέπληξε τότε ο γνωστός «βοθρώνας» του Φαναρίου, γιατί προφανώς τον συνέφεραν αυτά που γράφαμε!
Ας περάσουμε τώρα στις άλλες δύο αποφάσεις:
Β. Η απομάκρυνση του Νέας Ιερσέης Ευαγγέλου απο την Μητρόπολη που ο ίδιος έχτισε
Η απομάκρυνση του Μητροπολίτη Ευαγγέλου από τη Νέα Ιερσέη την Μητρόπολη που ο ιδιος έχτισε πετραδάκι πετραδάκι, ήταν απαράδεκτη. Και γιατί παρακαλώ απομακρύνεται ; Γιατί είπε κατ´επαναληψη στον Ελπιδοφόρο ότι με βάση το ισχύον Σύνταγμα , κουμάντο στην Μητρόπολή μου κάνω εγώ. Και θα έλθεις εδώ είτε για επίσκεψη, είτε λειτουργία όποτε σε καλέσω εγώ. Αυτό ήταν! Το πλήρωσε με τον αποκεφαλισμό του. Ξεχνούν οι ξερόλες και οι λοιποί καιροσκόποι ότι ο Ευάγγελος λειτουργούσε εκκλησιολογικώς σωστά. Ούτε Πατριάρχης δεν μπορεί να πάει σε μία Μητρόπολη αν δεν προσκληθεί από τον οικείο Ιεράρχη. Ο Ελπιδοφόρος που είναι και Πατριαρχικός όπως λέει, έπρεπε να τα ξέρει αυτά. Δεν έχει ακούσει ποτέ από παλαιούς Ιεραχες της Πόλης ότι ο Πατριάρχης Αθηναγόρας δεν μπορούσε να επισκεφθεί την Μητρόπολη Δέρκων γιατί ο τότε Γέρων Δέρκων Ιάκωβος δεν τον ήθελε; Και τι έκανε αλήθεια ο Αθηναγόρας για να τα καταφέρει ; Αποκεφάλισε μήπως τον Δέρκων Ιάκωβο που ήταν και σύνηθες φαινόμενο την εποχή εκείνη; Όχι,κάθε άλλο. Έκανε υπομονή μέχρι να τον κερδίσει. Ακούει κανείς;Ή καλύτερα διαβάζει κανείς την ιστορία του Φαναρίου; Και ο Δέρκων έφυγε από την ενεργό υπηρεσία το 1977 ενώ ο Αθηναγόρας εκοιμήθη το 1972.Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους νεώτερους τους ανιστόρητους και εμπαθείς.
Γ. Η τιμωρία του Βοστώνης Μεθοδίου
Αλλά και η τιμωρία του Βοστώνης Μεθοδίου ήταν άδικη.Είναι δυνατόν να τιμωρείται ένας Ιεράρχης με 38 έτη Αρχιερωσύνης επειδή θέλησε να κινητοποιήσει το Συνοδικό σύστημα και να κρατήσουν κοινή στάση οι Ιεράρχες στα θέματα που είχαν προκύψει; Ή μήπως τιμωρείται γιατί είπε όχι στα πλαστικά κουταλάκια;
Και για τα δύο είναι απαράδεκτο το σκεπτικό του Πατριαρχειου. Πάσχει το κατηγορητήριο Άγιοι. Και το τραγικό είναι αυτό που εγράφη ως παρασκήνιο της συνεδρίασης που κατέληξε σε αυτή την εμετική απόφαση. Ότι υπήρξε Ιεράρχης που πρότεινε την καθαίρεση του!! Ερεύνησα και έμαθα ότι ο Ιεράρχης αυτός είναι εκ των εκεί.
Ποιος είσαι εσύ βρε νάνε που θα προτείνεις εσύ καθαίρεση; Αν είναι να καθαιρεθεί ο Μεθόδιος γιατί έχει γνήσιο εκκλησιολογικό φρόνημα και ήθος τότε εσένα πρέπει να σε λιντσάρουν και να σε γδάρουν στην πλαϊνή πύλη του Φαναρίου (γιατί στην κεντρική κρεμάστηκε ένας μάρτυρας)!
Και αφού δεν πέρασαν οι αισχρές αυτές σκέψεις κατέληξαν στην αργία. Δηλαδή στην προσβολή.
Πρέπει να ντρέπονται οι Συνοδικοί που συμμετείχαν σε μια τόσο ανίερη και εκδικητική συνεδρίαση. Από πληροφορίες απουσίαζαν οι Μητροπολίτες Γέρων Περγάμου Ιωάννης ( που θα είχε σημασία να ξέραμε την σοφή γνώμη του) , ο Σεβ. Σουηδίας Κλεόπας λόγω ατυχήματος και ένας εκ των παρόντων Συνοδικών μελών μειοψήφισε σε όλα αυτά. Προσκυνώ τον Ιεράρχη και ασπάζομαι την δεξιά Του για το σθένος που είχε και για τον απροσκύνητο χαρακτήρα του. Μακάρι να γνώριζα ποιος είναι!
Πολλοί μου λένε ότι ο Μεθόδιος θα παραιτηθεί και θα τους παρατήσει και θα φύγει!
ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ! Γιατί αυτό θέλουν. Αντιθέτως πρέπει να παραμείνει και να κάνει τη δουλειά του σιωπηλά. Να μην τους αφήσει ελεύθερο τον χώρο! Ας κάνει υπομονή ! Αυτά που θα δούμε έως του χρόνου δεν μπορούμε να τα φαντασθούμε αυτή τη στιγμή.
Ο Μεθόδιος παρά την τιμωρία του – για δεύτερη φορά- εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά στη συνείδηση του κλήρου και του λαού της Βοστώνης.
Και δεν θα γίνουν ούτε κινητοποιήσεις και αντιδράσεις όπως διαδίδουν κάποιοι σκοπίμως. Αλλά, ας φοβούνται αυτοί που προκάλεσαν αυτή την ταραχή χωρίς λόγο, γιατί σύντομα θα εισπράξουν την περιφρόνηση του πιστού λαού και συμπάσης της ομογενείας.
Γιατί φωνή λαού, οργή Θεού, Άγιοι. Και ο λαός πιστεύει! Η Ομογένεια θρησκεύεται! Αγαπάει την Εκκλησία. Αγαπάει και τον Πατριάρχη, αλλά το άδικο δεν το αποδέχεται.Και έως πότε θα ανέχεται;
Είναι κρίμα να συνδεθεί η Πατριαρχεία Βαρθολομαίου με τόσο μελανές σελίδες της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας. Τα λάθη είναι ανθρώπινα. Όμως οι μεγάλοι άνδρες ξέρουν και να τα αναγνωρίζουν και να τα διορθώνουν. Ευχή και προσευχή μας είναι αυτά τα δύο μεγάλα λάθη του Πατριαρχείου στην Επαρχία του Θρόνου, την Εκκλησία της Αμερικής να επαναξεταστούν και να πρυτανεύσει η αγάπη και η σύνεση. Και να κάνει ο Πατριάρχης το «όπισθεν ολοταχώς»,τουλάχιστον στο θέμα των δύο τιμωριών στους δύο Ιεράρχες. Ας πρυτανεύσει το φιλάδελφον!
