Του π. Ηλία Μάκου
Διαδικτυακά έγινε ο χαιρετισμός από τον ομότιμο διευθυντή Ερευνών Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ, πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου, Βασίλη Παναγιωτόπουλο, ο οποίος σημείωσε ότι «η ιστορία του Αλή Πασά, των Ιωαννίνων και της Ηπείρου είναι δύσκολη και καλούμαστε επιστημονικά να τη διαχειριστούμε. Εμείς δεν υμνούμε κανέναν, ερευνούμε».
Και συμπλήρωσε ότι η εποχή αυτή αποτελεί τμήμα της ελληνικής ιστορίας.
Ο δήμαρχος Ιωαννιτών Μωυσής Ελισάφ, στον χαιρετισμό του, ανέφερε ότι στόχος του συνεδρίου είναι να φωτίσει τις πτυχές μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου για την Ήπειρο και την πόλη μέσα από την επιστημονική έρευνα. Ευχαρίστησε τόσο την οργανωτική επιτροπή όσο και όλους τους ομιλητές, που η συνεισφορά τους αποτελεί εγγύηση για την ποιότητα του συνεδρίου.
Ο πρύτανης του πανεπιστημίου Τριαντάφυλλος Αλμπάνης σημείωσε ότι στόχος του συγκεκριμένου συνεδρίου, στη διοργάνωση του οποίου μετείχε ενεργά το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, είναι να αναδειχθεί μία ολόκληρη ιστορική περίοδο πριν από την Επανάσταση αλλά και για να τιμηθεί η Ελληνική Επανάσταση.
Στο συνέδριο μεταφέρθηκε ο χαιρετισμός της διευθύντριας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Μαρίας- Χριστίνας Χατζηιωάννου, στον οποίο ανέδειξε την κρισιμότητα της προεπαναστατικής περιόδου στην κήρυξη και την έκβαση της Επανάστασης.
Η πρώτη συνεδρία, έγινε την Παρασκευή 22 Οκτωβρίου το βράδυ, με θέμα «Τα Γιάννενα και ο Αλή πασάς». Ομιλητές ήταν η επίκουρη καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσια Γιακωβάκη με θέμα «Μια νέα Αθήνα; Ελληνικές εικόνες για τα Γιάννενα στα όψιμα χρόνια του Αλή πασά», ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Παπαγεωργίου με θέμα «”Prospetto del Sistema Governativa …di Principe Vesir Ali Pasa”: όψεις του συστήματος διακυβέρνησης του Αλή πασά σε ανέκδοτο έγγραφο του απόρρητου αρχείου του Βατικανού» και ο αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημιακού κολλεγίου «Λόγος» της Αλβανίας Κωνσταντίνος Γιακουμής και ο, αρχαιολόγος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Αλβανίας Σπύρος Νίκας με θέμα «”Cuius Auctoritas Eius Iurisdictio?”: αναστοχασμοί για τις αλλαγές εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας εντός του πασαλικίου Ιωαννίνων».
Η πρώτη συνεδρία, έγινε την Παρασκευή 22 Οκτωβρίου το βράδυ, με τίτλο «Τα Γιάννενα και ο Αλή πασάς». Ομιλητές ήταν η επίκουρη καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσια Γιακωβάκη με θέμα «Μια νέα Αθήνα; Ελληνικές εικόνες για τα Γιάννενα στα όψιμα χρόνια του Αλή πασά», ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Παπαγεωργίου με θέμα «”Prospetto del Sistema Governativa …di Principe Vesir Ali Pasa”: όψεις του συστήματος διακυβέρνησης του Αλή πασά σε ανέκδοτο έγγραφο του απόρρητου αρχείου του Βατικανού» και ο αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημιακού κολλεγίου «Λόγος» της Αλβανίας Κωνσταντίνος Γιακουμής και ο, αρχαιολόγος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Αλβανίας Σπύρος Νίκας με θέμα «”Cuius Auctoritas Eius Iurisdictio?”: αναστοχασμοί για τις αλλαγές εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας εντός του πασαλικίου Ιωαννίνων».
Το Σάββατο 23 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκαν οι υπόλοιπες τέσσερις συνεδρίες. Τίτλος της δεύτερης συνεδρίας, ήταν «Όψεις της οικονομίας». Το θέμα «Τα τσιφλίκια του αληπασαδικού οτζακίου. Μια προσέγγιση μέσα από ελληνικό και οθωμανικό αρχειακό υλικό» θα αναπτύξει η δρ. Ιστορίας Νέου Ελληνισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Ανεμοδουρά, με θέμα «Αλβανοί γαιοκτήμονες στη Θεσσαλία στον μακρύ 19ο αιώνα: η περίπτωση του Αλή πασά» θα μιλήσει η μεταδιδακτορική ερευνήτρια του πανεπιστημίου Θεσσαλίας Φένια Λέκκα, «Η παρουσία του Αλή πασά στη Θεσσαλία και η εδραίωση της πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας του» είναι το θέμα, που πραγματεύτηκε ο δρ. Χωροταξίας-Πολεοδομίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αρχαιολόγος Γρηγόρης Στουρνάρας, ενώ ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ Δημήτρης Δημητρόπουλος μίλησε με θέμα «”Κεσίμι”. Η εφαρμογή μιας οικονομικής πρακτικής στις περιοχές κυριαρχίας του Αλή πασά».
Ακολούθησε η τρίτη συνεδρία με τίτλο «Εξεγέρσεις και Επανάσταση». Ο επίκουρος καθηγητής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Σμύρης μίλησε με θέμα «”Κι έφκιανε κάστρα, χαντάκια, κούλιες τριγύρ δια φύλαξες…”: Τεχνικά έργα την περίοδο του Αλή πασά των Ιωαννίνων», ο μεταπτυχιακός φοιτητής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νικόλαος Σαπουνάς ανέπτυξε το θέμα «Η εξέγερση του πατρός Ευθυμίου Βλαχάβα και ο Αλή πασάς. Νέα στοιχεία και επαναπροσέγγιση του ζητήματος», ενώ με θέμα «Το τέλος του Αλή πασά των Ιωαννίνων και η Ελληνική Επανάσταση» μίλησε ο αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημίου Κρήτης Ηλίας Κολοβός.
«Αρχειακές ετοιμότητες» ήταν ο τίτλος της τέταρτης συνεδρίας. Μίλησαν ο ιστορικός της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος Μιχάλης Κοκολάκης με θέμα «Το αρχείο του Αλή πασά και η συλλογή Φάρη της Εθνικής Βιβλιοθήκης», η επίκουρη καθηγήτρια του πανεπιστημίου Temple των Η.Π.Α. Emily Neumeier με θέμα «Locating the Myth of Ali Pasha’s Treasure in Archives and Museums», η λέκτορας του πανεπιστημίου των Τιράνων Andi Rembeci, ο Sokol Çunga από τα Κεντρικά Αρχεία του Αλβανικού Κράτους και ο ερευνητής-οθωμανολόγος Ermal Nurja με θέμα «Αρχείο Αλή πασά στα Κεντρικά Αρχεία του Αλβανικού Κράτους: Εντοπισμός, μεταγραφή και έκδοση», και ο αναπληρωτής καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δώρης Κυριαζής με θέμα «”Η γλώσσα …κόκκαλα τσακίζει”: σχέσεις ισχύος και υποτέλειας μέσα από τα έγγραφα του αρχείου Αλή πασά των Ιωαννίνων».
«Ιστοριογραφικές και πολιτισμικές προσλήψεις» ήταν ο τίτλος της πέμπτης και τελευταίας συνεδρίας. Μίλησε η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βάσω Ρόκου με θέμα «Κώστας Παπανικολάου – ο Γραμματικός του Αλή πασά. Αντανακλάσεις πολιτισμού σε μια συγκυριακή αυτοβιογραφία». Με θέμα «Ο Αλή πασάς στην αμερικανική θεατρική σκηνή. Η περίπτωση του The Grecian Captive του Mordecai Noah (1822)» ήταν το θέμα της διευθύντριας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών Μαρίας Γεωργοπούλου, ενώ στις «Αληπασιάδες» αναφέρθηκε η ομιλία της επισκέπτριας καθηγήτριας στο πανεπιστήμιο «Αγ. Κύριλλος και Αγ. Μεθόδιος» του Veliko Tyrnovo της Βουλγαρίας Ελένης Κουρμαντζή.
Η συνεδρία έκλεισε με τις ομιλίες «The European symbols of Ali Pasha Tepelena: the constitution and his heraldic» από τον δρ. Ιστορίας στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αλβανίας Dorian Koçi και « Ο Αλής Τεπελενλής και ζητήματα ιστοριογραφίας: από τη “σοσιαλιστική” ανάγνωση και τις εθνικές αφηγήσεις στη δημόσια Ιστορία” από τον επίκουρο καθηγητή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ηλία Σκουλίδα.
Την Κυριακή 24 Οκτωβρίου οργανώθηκε επίσκεψη στο νησάκι της λίμνης Παμβώτιδας και ξενάγηση στο «Μουσείο Αλή πασά και επαναστατικής περιόδου» από τον διευθυντή του Μουσείου Φώτη Ραπακούση.
