Του π. Ηλία Μάκου.

Ο ιερομάρτυρας της ελευθερίας Σεραφείμ Φαναρίου, που τη μνήμη του η Εκκλησία εορτάζει στις 4 Δεκεμβρίου, δεν έμεινε καθόλου αδιάφορος στα επαναστατικά κύματα αποτίναξης της Τουρκοκρατίας, που ξεσπούσαν σαν άγρια θάλασσα και ανατάρασσαν στην εποχή του, 17ος αι., που ήταν ο αιώνας της μεγάλης επώδυνης κυοφορίας για την Ελλάδα.

Αντίθετα ονειρεύτηκε να ελευθερώσει την Πατρίδα του και να υπερασπιστεί την Ορθοδοξία. Και έρρευσε το αίμα του για το σκοπό αυτό το 1611.

Γεννήθηκε το στο χωριό Μπεζούλα των θρυλικών Αγράφων, από μικρός κοντά στο Χριστό, εξελίχθηκε γρήγορα. Πρώτα μοναχός στη Μονή Κορώνας, μετά ηγούμενος και τελικά Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου από το 1857.

Δεν νοούσε, κληρικός, όπως ήταν, και μάλιστα Αρχιερέας, αν και οι Τούρκοι τον ήθελα υπεύθυνο για την «νομιμοφροσύνη» των Χριστιανών της Επισκοπής του, να μην έχει διάθεση μάρτυρα.

Και το έδειξε στην πράξη. Δεν άφηνε χωριό και χωριό της επαρχίας του που να μην κήρυττε την ανάγκη της πίστης και της ελευθερίας και απέτρεπε τον εξισλαμισμό. Δεν υπήρξε συνηθισμένος Ιεράρχης, αλλά αποδείχθηκε ποιμένας του αγώνα.

Ακολουθώντας αυτή την τακτική ήξερε ότι θα τον συναντούσε η μεγάλη ώρα του μαρτυρίου. Και τον συνάντησε. Αξιώθηκε το όνομά του να χαραχθεί στο νέο μαρτυρολόγιο.

Οι Τούρκοι στράφηκαν εναντίον του και τον συνέλαβαν με την κατηγορία ότι συμμετείχε στο αποτυχημένο κίνημα στα Ιωάννινα του Διονυσίου του Φιλόσοφου, Επισκόπου Τρίκκης, που με έξι εκατοντάδες βοσκούς και γεωργούς πήγε να απελευθερώσει την πρωτεύουσα της Ηπείρου. Μπορεί να μην τα κατάφερε, όμως η πράξη του ήταν, στα σίγουρα, ηρωική.

Παρότι ο ίδιος ο Σεραφείμ αρνήθηκε την ανάμειξή του, οι Τούρκοι θεώρησαν ότι η μικρής διάρκειας απουσία του από την επαρχία του ήταν απόδειξη ενοχής, αλλά στην ουσία έψαχναν από καιρό αφορμή να τον εξοντώσουν, λόγω της ακτινοβολίας, που είχε η προσωπικότητά του και το κήρυγμά του.
Αυτό, που επεδίωκαν, ήταν ο εκτουρκισμός των Ελλήνων και ο Σεραφείμ ήταν και αυτός ένα από τα εμπόδιά τους, που προτιμούσε να πεθάνει τιμημένα, παρά να ζήσει την καταισχύνη.

Τα βασανιστήρια, που του έκαναν, ήταν σκληρά. Τα άντεξε και δεν υπέκυψε στις προτάσεις τους να συνεργαστεί μαζί τους. Με αποτέλεσμα να του πάρουν το κεφάλι στις 4 Δεκεμβρίου του 1611.

Από ορισμένους υποστηρίζεται ότι τον σούβλισαν, ενώ ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χρυσ. Παπαδόπουλος γράφει ότι τον απαγχόνισαν, μαζί με άλλους κληρικούς και λαϊκούς, προς εκφοβισμό των κατοίκων.

Και όπως επισημαίνει, Χριστιανοί με θαυμαστό τρόπο διέκριναν την κεφαλή του και διασώθηκε, μετά από πολλές περιπέτειες, αρχικά στη Μονή Δουσίκου και ύστερα στη Μονή Κορώνας.

Τέτοιες θυσίες γίνονταν στην Ελλάδα, για να διατηρηθεί η Αλήθεια και το όνειρο και το δικαίωμα της ελευθερίας στο υπόδουλο Γένος.

Ο Φαναρίου Σεραφείμ, που προσέφερε τον εαυτό του σφάγιο τίμιο και ιερό στο βωμό της Πίστης και της Πατρίδας, είχε έναν βασικό και κεντρικό προσανατολισμό… Χωρίς θυσία, δεν έρχεται η ελευθερία. Χωρίς πίστη δεν βλαστήζει η σωτηρία.

Αυτό έλεγε στο ποίμνιό του: Πιστεύοντας και αγωνιζόμενοι, θα είμαστε νικητές.

Η ψυχωμένη μορφή και φωνή του Σεραφείμ, δεν ήταν ανώφελη, αλλά διαλάλησε, μέσα στη σκοτεινιά, τη φλογερή πίστη στα ιδανικά, αλλά και τη διεκδίκηση των απαράγραπτων δικαίων των Γραικών.
Και ξεπηδά στις ημέρες η μορφή του Σεραφείμ για να δείξει ότι στη σκληρή και ανελέητη τυραννία δοκιμάστηκε η φυλή μας, αλλά φανέρωσε πόσο γερό κύτταρο είναι, αδάμαστη και ανυπόταχτη.

Μπορεί με τα λάθη και τα σφάλματά της, μπορεί μερικές φορές και με τις αναποδιές της, ωστόσο στο τέλος μεγαλουργεί.

«Γενηθήτω το θέλημά Σου», πρόλαβε να αναφωνήσει την ώρα που οι δήμιοι του έβαζαν το μαχαίρι στο λαιμό. Αυτή είναι η φωνή και η προτροπή και η απόφαση, την οποία με το παράδειγμά του μας κληροδότησε.

Αλλά μας δημιουργείται και ένας προβληματισμός. Καλά, σήμερα, ύστερα από αγώνες και θυσίες και αίματα οι Έλληνες είμαστε ελεύθεροι. Είμαστε, όμως και ηθικά ελεύθεροι; Ζούμε, αναπνέουμε, χαιρόμαστε την ηθική ελευθερία; Το ερώτημα είναι καίριο…