Ἡ σημερινή Κυριακή λέγεται ἀφ΄ ἑνός Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἐπειδή εἶναι ἡ πρώτη Κυριακή τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἀφ΄ ἑτέρου Κυριακή τῆς ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.
Κυριακή τῆς ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ λέγεται ἐπειδή σήμερα ἑορτάζουμε τήν Ἀναστήλωσι τῶν ἁγίων εἰκόνων καί τόν θρίαμβο τῆς ὀρθοδόξου πίστεως κατά τῆς φοβερῆς αἱρέσεως τῶν εἰκονομάχων, τῶν αἱρετικῶν δηλαδή ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι δέν δέχονταν νά τιμοῦν τίς ἅγιες εἰκόνες, ἀλλά ὠνόμαζαν τήν τιμήν τῶν ἁγίων εἰκόνων εἰδωλολατρία.
Ἐπειδή ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε τήν ὀρθή πίστι τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τίς ἅγιες εἰκόνες ἀλλά καί νά τίς τιμοῦμε ἀληθινά καί ὠφέλιμα, θά ὑπογραμμίσω, μέ τήν παροῦσα Ἐγκύκλιο, μερικές σύντομες, χρησιμώτατες ἀλήθειες.
Ἡ Ὀρθοδοξία μας, ἡ ὁποία διασώζει διά μέσου τῶν αἰώνων τήν ἀνόθευτη διδασκαλία καί παράδοσι τῆς γνησίας ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ἐκφράζει ἁγιοπνευματική ἀλήθεια καί μέ τήν ἁγιογραφία. Ἡ εἰκόνα στήν ὀρθόδοξο Ἐκκλησία προσφέρει συγκλονιστική ἀλήθεια σέ ὅποιον διαθέτει πνευματική ὠριμότητα καί προσκυνεῖ τήν εἰκόνα μέ πίστι, μέ πνεῦμα ταπεινώσεως καί πόθο ἁγιότητος.
Οἱ ὀρθόδοξοι θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ποτέ δέν δέχθηκαν τήν θεοποίησι ἤ τήν εἰδωλοποίησι τῶν εἰκόνων, ὅπως πράττουν οἱ Προτεστάντες, οἱ Χιλιασταί ἤ μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, οὔτε τίς βλέπουν σάν διακοσμητικά στοιχεῖα, ὅπως οἱ Παπικοί. Οἱ ἅγιοι 367 Πατέρες τῆς ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τούς ὁποίους τιμοῦμε σήμερα, ἐδίδαξαν μέ τόν φωτισμό τοῦ ἁγίου Πνεύματος ὅτι: «Ἡ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει καί ὁ προσκυνῶν τήν εἰκόνα προσκυνεῖ ἐν αὐτῇ τοῦ ἐγγραφομένου τήν ὑπόστασιν». Τήν αὐτή ἀλήθεια ὑπογραμμίζουν καί ὁ Μέγας Βασίλειος καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Εἰσέρχεσαι μέσα σέ ἕνα ἁγιογραφημένο ναό ἤ βρίσκεσαι ἀπέναντι ἀπό τήν εἰκόνα τοῦ προσευχηταρίου σου καί ἀμέσως αἰσθάνεσαι πώς βρίσκεσαι σέ ἕνα ἀνώτερο κόσμο. Φεύγεις ἀπό τά ἐγκόσμια, τά φθαρτά, τά ἐπίγεια καί εἰσέρχεσαι, μέ τή θέα τοῦ Σαρκωθέντος Κυρίου καί Θεοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Παναγίας μας, τῶν ἁγίων Προφητῶν, Ἀποστόλων, Πατέρων, Μαρτύρων, Νεομαρτύρων, στά ὑπερκόσμια, τά ἐπουράνια, τά αἰώνια, τά ἄφθαρτα.
Συγκινεῖσαι, κατανύσσεσαι, ἐμπνέεσαι, συναισθάνεσαι τήν μικρότητά σου, τήν μηδαμινότητά σου, τήν ἀναξιότητά σου ἀπέναντι τοῦ ἁγίου, τοῦ Τρισαγίου Θεοῦ μας, ἀσπάζεσαι τήν ἁγία εἰκόνα μέ εὐλάβεια καί φόβο, ζητᾶς βοήθεια καί χάρι.
Προσφέρουμε καί λαμβάνουμε. Προσφέρουμε εὐλάβεια καί προσκύνησι καί τιμή μέ πίστι καί προσευχή θερμή, καί λαμβάνουμε εὐλογία καί χάρι, τήν χάρι τῶν ἁγίων μας, ἀντλοῦμε θεία διδαχή. Οἱ ἅγιες εἰκόνες μας, μιλᾶνε, διδάσκουν, νουθετοῦν, ἐμπνέουν μέ τίς σκηνές ἀπό τήν ἐπίγεια ζωή τοῦ Κυρίου μας, μέ τήν μορφή τῆς Παναγίας μας, τῶν ἁγίων μας. Ἐμπνέουν τήν πίστι, τήν αὐταπάρνησι, τήν ταπείνωσι, τήν ἀγάπη, τήν ἁγιότητα, ἐμπνέουν κάθε ἀρετή, δείχνουν τόν Οὐρανό…
Γι΄ αὐτό ὁ Μέγας Βασίλειος ὀνομάζει τήν ἁγία εἰκόνα βιβλίο «γλωττοφόρο», βιβλίο πού μιλάει πολύ στήν ψυχή κάθε χριστιανοῦ, ἰδιαιτέρως ὅμως τοῦ ἁπλοϊκοῦ καί ἀγραμμάτου.
Οἱ ἀποφάσεις τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου διατρανώνουν τήν ἱερότητα, τήν προσφορά καί τήν ὠφέλεια τῶν ἁγίων εἰκόνων στούς πιστούς Χριστιανούς, ἀλλά καί τήν ὀρθή καί ὀρθόδοξο τιμή τήν ὁποία ὀφείλουν νά ἀπονέμουν τά συνειδητά μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας στίς ἅγιες εἰκόνες.
Ὀφείλουμε ὅμως νά παρατηρήσουμε ὅτι δυστυχῶς ὑπάρχουν ὀρθόδοξοι χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι μέ ἠθελημένη ἄγνοια ἀμφισβητοῦν τήν χάρι καί τήν θαυματουργία τῶν εἰκόνων. Πολλοί ὀρθόδοξοι πατέρες καί θεολόγοι, ἀπό τό ἄλλο μέρος, ἀποδίδουν θαύματα ἁγίων εἰκόνων στήν πίστι τῶν ἀνθρώπων πού προσεύχονται ἐνώπιον τῶν ἁγίων εἰκόνων. Τό ὅτι ἡ πίστις θαυματουργεῖ, ὅταν ἡ προσευχή εἶναι θερμή καί κάνει θαύματα, εἴτε γίνεται ἐνώπιον τῆς εἰκόνας, εἴτε ὄχι, αὐτά εἶναι δεδομένα πέραν πάσης ἀμφιβολίας. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι λόγος νά ἀρνηθοῦμε ὅτι μερικές εἰκόνες μποροῦν νά ἔχουν καί αὐτές οἱ ἴδιες θαυματουργική χάρι. Γιά τούς πιστούς χριστιανούς δέν εἶναι αὐτό παράδοξο. Ζοῦμε καθημερινῶς θαύματα…
Ἀγαπητοί,
Σήμερα πού ἑορτάζουμε τήν Ἀναστήλωσι καί τόν θρίαμβο τῶν ἁγίων εἰκόνων, ἄς θελήσουμε νά ἀγαπήσουμε τίς ἅγιες εἰκόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, νά τίς τιμήσουμε ἀληθινά, νά τίς εὐλαβούμαστε, νά τίς ἀναστηλώσουμε συνειδητά στίς καρδιές μας καί παντοῦ ἰδίως σήμερα, πού ζοῦμε ἀνάμεσα σέ μία προσπάθεια καί ἕνα μένος νέας εἰκονομαχίας.
Μέ πίστι, μέ εὐλάβεια ἄς εισερχώμαστε στούς ἱερούς ναούς μας καί κάνοντας ὀρθά τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ἄς τίς ἀσπαζώμαστε μέ ταπείνωση καί θερμή προσευχή. Ἄς φροντίσουμε οἱ ἅγιες εἰκόνες νά ἀναστηλωθοῦν καί νά μείνουν σέ τιμητική θέσι στίς αἴθουσες τῶν σχολείων, τῶν συλλόγων μας, τῶν διαφόρων δημοσίων ὑπηρεσιῶν μας.
Ἰδιαιτέρως ἄς φροντίσουμε νά δημιουργήσουμε προσευχητάρι στό σπίτι μας, νά καίει καντήλι καί νά γονατίζῃ ὅλη ἡ οἰκογένεια ἐμπρός στήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μας, τῆς Παναγίας μας, τῶν ἁγίων μας. Γιά νά διδάσκονται γονεῖς καί παιδιά, γιά νά δεχώμαστε τήν θαυματουργική χάρι τῶν ἁγίων εἰκόνων, γιά νά ζῇ ὅλη ἡ «κατ΄ οἶκον ἐκκλησία», ἡ οἰκογένειά μας, μέσα στήν εὐλογία τοῦ Κυρίου μας, στήν προστασία τῆς Παναγίας μας, νά ἁγιάζεται μέ τίς πρεσβεῖες τῶν ἁγίων μας. Ἀμήν.
Μετ’ εὐχῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΟΣΜΑΣ
