Του π. Ηλία Μάκου

Με την προβλεπόμενη πανηγυρική τελετή εγκαινιάστηκε, την Κυριακή 1 Οκτβρίου 2023, από τον Μητροπολίτη Κονίτσης Ανδρέα η διασαλευθείσα Αγία Τράπεζα του καθολικού   της  Μονής των Προφητών  Ηλιού, Ελισαίου και πάντων και πασών των Αγίων Προφητών και Προφητίδων στο Δίστρατο Κονίτσης.

Ο ηγούμενος της Μονής π. Αρσένιος Μάιπας ( ηγούμενος και της ιστορικής Μονής Μολυβδοσκεπάστου), αρχιμανδρίτης με πλούσιο πνευματικό έργο,    κατέβαλε μεγάλο και επίπονο και επίμοχθο αγώνα, με τη συνεπή συμπαράσταση του Μητροπολίτου Κονίτσης Ανδρέου και με τη συνδρομή πιστών, για την επανασύσταση, επανίδρυση, διοικητική αναδιοργάνωση και ανάδειξη της  Μονής και την αποκατάσταση του καθολικού.

Και αυτό το έργο αναγνωρίζεται εκθύμως όχι μόνο από τους κατοίκους της περιοχής, αλλά και ευρύτερα.  Η προσπάθεια δεν ήταν εύκολη, αλλά με επιμονή και υπομονή και προπαντός προσευχή τελεσφόρησε.

Ήταν αποτέλεσμα μιας αγάπης χωρίς όρους και όρια, χωρίς σκοπιμότητα και υστεροβουλία, για την οποία έκανε λόγο στο κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος Ανδρέας.

Γι’ αυτό δεν ήταν καθόλου τυχαία η συμμετοχή εκατοντάδων πιστών, οι οποίοι, αφού συμμετείχαν στα εγκαίνια, παρακάθησαν σε γεύμα στην πλατεία του χωριού, προσφορά της Μονής, και παρακολούθησαν  όμορφους παραδοσιακούς χορούς από τα χορευτικά του Διστράτου, του Κεφαλοβρύσου, του Μετσόβου και της Κοζάνης.

ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ: “Στην εποχή μας ο κόσμος έχει ανάγκη το μοναχικό φως…” 

Μιλώντας μετά την τελετή των εγκαινίων του Καθολικού τόνισε ότι εδώ τώρα “σμίγουν  τα βάθη των αιώνων με το σήμερα, για να συνεχίσουν αντάμα την ατελεύτητη πορεία τους”.

Αναφέρθηκε με έμφαση στην αποστολή του μοναχισμού μέσα στον σύγχρονο κόσμο, τονίζοντας ότι “η διακονία του στην κοινωνία, τοπική ή και με την ευρύτερη έννοια, και ο παρηγορητικός λόγος, που εκπέμπεται απ’ αυτόν πάντοτε, αλλά κυρίως σε δύσκολες περιόδους, εξηγούν την μεταστροφή του κόσμου προς τα πνευματικά καθιδρύματα, τα μοναστήρια, που σκορπίζουν παρηγοριά σε όλες τις ψυχές” .

Και πρόσθεσε: “Ο Άγιος Παίσιος ο Αγιορείτης θρέμμα της Κονίτσης, δεν έπαυε να τονίζει τη σημασία υπάρξεως και λειτουργίας οργανωμένων κοινοβίων στόν κόσμο, ώστε να αποτελούν οδοδείκτες για όσους χριστιανούς ζουν την χριστιανική τους κλήση και ταυτότητα. Χαρακτηριστικά έλεγε πως τα μοναστήρια είναι πνευματικές οάσεις, που θα αναπαύουν, που θα ξεκουράζουν τις πονεμένες και τσακισμένες ψυχές”.

Ακόμη σημείωσε ότι “σε μια εποχή συγχύσεως και νεοσκοταδισμού, όπου η αξία άνθρωπος εκμηδενίζεται όλο και πιο πολύ, ο κόσμος έχει πολύ περισσότερο, από παλιά, την ανάγκη του μοναχικού φωτός. Ενός φωτός που δεν είναι των μοναχών, αλλά του Θεού. Οι μοναχοί είναι απλώς τά έσοπτρα, οι καθρέφτες που αντανακλούν ή αν θέλετε οφείλουν να αντανακλούν αυτό το φως και να το διαχέουν στην οικουμένη. Σε μια τέτοια ιδιοτελή εποχή, ίσως μόνο ο μοναχισμός με την απόλυτη άρνηση του ιδίου τέλους και με ιδεώδες την ανάπαυση του αδελφού, μπορεί να ανοίξει δρόμο στο φραγμένο από τις ακάνθες του εγωισμού μονοπάτι της κοινωνίας μας. Στους καιρούς αυτούς της αφιλίας και της ασυνεργασίας, ο κοινοβιατικός μοναχισμός παραμένει πρότυπο Αγάπης, Συμπόρευσης και Κοινωνίας”.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ

Η Μονή,  ίσως και παλαιότερη του 16ου αιώνα, δεν υπάρχουν πληροφορίες για τον ακριβή χρόνο ίδρυσής της, έχει παρελθόν, αλλά θα έχει και μέλλον με την εγκατάσταση αδελφότητας.

Αρχικά υπήρχε Μονή στη θέση “Παλαιομονάστηρο” του Διστράτου, αφιερωμένη στ’ όνομα των Προφητών.

Διάδοχη κατάσταση αυτής της Μονής ήταν η Μονή Βρυάζης ή Μπριάζης, που το καθολικό της τιμούνταν στ’ όνομα της Παναγίας Προστασίας, στα νότια του χωριού. Και οι δύο αυτές Μονές σήμερα είναι ερειπωμένες.

Για τη Μονή Βρυάζης σώζεται η χρονολογία ίδρυσής της από εγχάρακτη επιγραφή στο χείλος αργυρού δισκοπότηρου της μονής, όπου αναγράφεται: ΙΕΡΑC KAI CEBACMIAC ΜΟΝΗC KPATAIAC ΠΡΟCΤΑCΙΑC ΒΡΥΑΖΗC ΕΤΟC ΖΡΔ΄, που οδηγεί στα 1595/96.

Αλλά και η εικόνα της Παναγίας, από την τεχνοτροπία της, χρονολογείται από τους ειδικούς στον πρώιμο 16ο αιώνα, την περίοδο δηλαδή που τοποθετούνται και οι απαρχές της μονής.

Ο π. Αρσένιος Μάιπας πήρε την πρωτοβουλία, κατόπιν σχετικής έγκρισης και ευλογίας του Μητροπολίτη Κονίτσης, να ανασυστήσει τη Μονή των Προφητών, συμπεριλαμβάνοντας και τις Προφήτιδες, με καθολικό το ναό των Προφητών Ηλιού και Ελισσαίου στο Δίστρατο Κόνιτσας (που ήταν πρώην Μετόχι) και ανακαινίστηκε για πρώτη φορά το 1814.

Σ’ αυτό το ναό φυλάσσονται κειμήλια από τη Μονή της Παναγίας της Προστασίας, μεταξύ των οποίων, τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, τμήματα από λείψανα πλήθους αγίων, σταυροί αγιασμού και επιστήθιοι, βημόθυρα των αρχών του 17 ου αι. φιλοτεχνημένα από Λινοτοπίτες ζωγράφους, αμφιπρόσωπη εικόνα του 16ου αιώνα με δίπτυχα μνημόνευσης, αντιμήνσια του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πατριαρχικά σιγίλλια και άλλα έγγραφα.

Ακόμη στη Μονή Προφητών και Προφητίδων, εκτός της εικόνας της Παναγίας της Προστασίας ήταν  αποθησαυρισμένες και άλλες εικόνες της Παναγίας, που φυλάσσονται τώρα στο κειμηλιοφυλάκιο της Μητρόπολης, όπως της Παναγίας της Γνέθουσας, της Παναγίας της Βριαζιότησας, της Παναγίας το ασίγητον στόμα των Αποστόλων, καθώς και αντίγραφα της Παναγίας της Πορταΐτισσας και της Παναγίας του Καζάν.

***

Με την πρωτοβουλία του π. Αρσενίου (ο οποίος έχει ενδιαφερθεί για το σύνολο των Μονών της Μητρόπολης Κόνιτσας και τα αποτελέσματα είναι απτά),  η Μονή των Προφητών και Προφητίδων, που μετά από αιώνες νέκρωσης, ξαναπόκτησε ζωή και μας θυμίζει ότι τα φωτισμένα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης μπορεί να κατατρέχονταν από τους άρχοντες την εποχή τους, γιατί τους ήλεγχαν, στα μάτια του Θεού, όμως ήταν αρεστοί.

Έτσι κι εμείς να ζούμε και ενεργούμε, επιθυμώντας τον έπαινο του Θεού και όχι το ψεύτικο έπαινο και θαυμασμό των ανθρώπων, γινόμενοι θεοάρεσκοι και όχι ανθρωπάρεσκοι .