Του Σωτήρη Μ. Τζούμα

Ταξιδεύοντας στο πρόσφατο παρελθόν, ο νους μας απόψε σταματά σε μια μουντή και παγερή μέρα της 7ης Φεβρουαρίου 2008, που μεταβλήθηκε όμως σε χαρμόσυνη ημέρα της «Πεντηκοστής» και απέκτησε τη δική της λάμψη, αφού πέρασε στην ιστορία ως ημέρα εκλογής του 20ού Προκαθημένου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, από της ανακηρύξεως του Αυτοκεφάλου της.  Οι καμπάνες του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών ήχησαν χαρμόσυνα αναγγέλλοντας το δικό μας «Habemus… Αρχιεπίσκοπο», με τον τίτλο και το όνομα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος ο Β ´.

Η εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου έγινε 10 μόλις ημέρες μετά την εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, η οποία είχε προκαλέσει μεγάλη θλίψη, σε κλήρο και λαό.

Έχουν περάσει 13 χρόνια από την ημέρα εκείνη. Και μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας πλέον ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πέρασε το φράγμα της πρώτης 10ετίας και ήδη ολοκλήρωσε το τρίτο έτος της δεύτερης. Ανέλαβε τη διακυβέρνηση του σκάφους της Εκκλησίας σε μία πολύ κρίσιμη για την πορεία του τόπου εποχή. Η Ελλάδα της ευμάρειας, έγινε η Ελλάδα των μνημονίων και η Εκκλησία κλήθηκε να διαδραματίσει τον δικό της κοινωνικό ρόλο, ανταποκρινόμενη αξιοπρεπώς – όχι γιατί το όφειλε, αλλά γιατί το αισθανόταν ως φιλόστοργος Μητέρα- στις ανάγκες του δοκιμαζόμενου λαού μας.

Η δεκάχρονη Αρχιεπισκοπεία Χριστοδούλου, παρά τα προβλήματα και τον πόλεμο που υπέστη –αυτή είναι η μοίρα των μεγάλων- από ενδοεκκλησιαστικούς εχθρούς, αλλά και από πολιτικά κέντρα, εγχώρια και ξένα, χάρισε στην Εκκλησία της Ελλάδος τον «χρυσόν αιώνα» της και ανέβασε τον πήχυ πολύ ψηλά! Η Εκκλησία είχε λόγο και ήταν παρούσα, ζωντανή και δυναμική στην σύγχρονη πραγματικότητα και καθημερινότητα.

Πολλοί από τους αναγνώστες μας, διαβάζοντας τις γραμμές αυτές, θα σκεφτούν και θα πούν οτι είμαι ο τελευταίος που θα μπορούσε να πεί ή ακόμη χειρότερα, να γράψει για την επέτειο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου. Και τούτο είναι ως ένα βαθμό φυσικό, αφού ως γνωστόν, δεν είμαι απ´αυτούς που ανήκουν στους ευνοούμενους της αρχιεπισκοπικής αυλής ή στους καθημερινούς  συνομιλητές του. Κάποιοι φρόντισαν να μου κόψουν το δρόμο γιατί ήξερα πολλά για τη διαδρομή τους και θα καταλάβαινα περισσότερα αν ήμουν μέσα στα πράγματα.

Αντιθέτως ήμουν και είμαι βαθύτατα προσηλωμένος στη μνήμη του Μεγάλου Αρχιεπισκόπου και Πνευματικού μου Πατέρα Χριστοδούλου, που έφυγε απ´ αυτή τη ζωή πολεμούμενος αβυσσαλέα, από εχθρούς κι από φίλους!

Επειδή έχω μάθει όμως, στη ζωή μου να ομιλώ πάντα με αλήθειες, ακόμη κι αν γίνομαι δυσάρεστος κάποιες φορές, το αυτό θα πράξω και τώρα! Εξάλλου το Δελφικό «Σαυτόν ίσθι», με χαρακτηρίζει σε όλη την προσωπική και δημοσιογραφική μου πορεία.

Εν προκειμένω, θεωρώ υποχρέωσή μου να καταθέσω σήμερα αυτές σκέψεις, ημέρα ξεχωριστή για τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, δεδομένου ότι συμπληρώνει 13 χρόνια στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο. Μπορεί να μην είμαι ο καταλληλότερος, αλλά όλα τα μεγάλα αριστουργήματα σε αυτή τη ζωή έχουν γραφεί από τους πλέον ακατάλληλους!

Όταν εχήρευσε ο θρόνος των Αθηνών, η εκλογή του από Θηβών και Λεβαδείας Ιερωνύμου ήταν αναμενόμενη. Επικράτησε έναντι των άλλων συνυποψηφίων του γιατί η Ιεραρχία λειτούργησε θεραπευτικά για το παρελθόν.  Ο έτερος δυνατός υποψήφιος Σπάρτης Ευστάθιος ενώ ξεκίνησε ισχυρά ανέκοψαν την πορεία του κάποιοι βδελυγματικοί χαρακτήρες Ιεραρχών των οποίων ο ρόλος αποκαλύφθηκε εγκαίρως.

Άλλωστε, ο Ιερώνυμος θεωρήθηκε ως ο πλέον μετριοπαθής των υποψηφίων. Φρόντισε  ο ίδιος να καλλιεργήσει αυτή την εικόνα από πολύ νωρίς! Από τη στιγμή που εξελέγη Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας το 1981, το περιβάλλον του φρόντισε να τον ακολουθεί πάντα η φήμη ότι όταν έλθει η ώρα στην μετά Σεραφείμ εποχή, θα είναι αυτός ο Ιερώνυμος ο Β ´ της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ο Ιερώνυμος όταν εξελέγη το 2008, ήταν ήδη 70 ετών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τον πρόλαβαν τα χρόνια του αλλά προς γενική έκπληξη όλων ανέλαβε το πηδάλιο της Εκκλησίας με πολύ όρεξη για έργο και προσφορά, σαν έτοιμος από καιρό. Η Ιεραρχία τον εξέλεξε δικαιώνοντας τρόπον τινά την φιλοδοξία που είχε να ηγηθεί της Εκκλησίας.

Η φιλοδοξία αυτή εκφράστηκε για πρώτη φορά το 1998 με τη γνωστή ανεπιτυχή έκβαση, αφού εξελέγη κατά τρόπο πανηγυρικό τότε ο Χριστόδουλος. Το 2008 διεκδίκησε εκ νέου την εκλογή. Η Ιεραρχία τον εξέλεξε, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό τη βούλησή της, για έναν αντι-Χριστόδουλο.

Και ο Ιερώνυμος ως προς αυτό τα κατάφερε, γεγονός που επαληθεύεται σε πολλά σημεία από την προϊούσα 13ετία. Η αλήθεια είναι οτι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μένοντας όπως είναι και μη θέλοντας να παραστήσει ή να μιμηθεί κάποιον άλλον, παράλαβε τη σκυτάλη που άφησε πίσω του ο Προκάτοχός του Μακαριστός Χριστόδουλος και κατάφερε  να την μεταφέρει κάποια βήματα μπροστά και να μιλάνε όλοι σήμερα για το σημαντικό φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας και για τον ήρεμο και μειλίχιο Αρχιεπίσκοπο.

Ναί, ο κ. Ιερώνυμος, μπορεί να είναι ως ανθρώπινος χαρακτήρας, εντελώς διαφορετικός από τον προκάτοχό του Χριστόδουλο, ακολουθεί όμως μέχρι τώρα, σε πολλά θέματα τα χνάρια του προκατόχου του. Στηρίχθηκε στο συντελεσθέν έργο, αλλά θέλει να βάλει σε όλα τη δική του σφραγίδα.
Η στρατηγική διαφέρει, όπως και οι μεθοδεύσεις που ακολουθεί  για να φτάσει στους στόχους του.

Μπορεί ο Ιερώνυμος, να μην είναι τόσο πληθωρικός και θορυβώδης στον τρόπο και στην συμπεριφορά, στην ομιλία και στις παρεμβάσεις, αλλά έχει μία ικανότητα να εμπνέει ηρεμία και σιγουριά, στον όποιο συνομιλητή του! Ο καθένας με τα χαρίσματά του. Και τίποτα να μην πεί, ή να μη δεσμευτεί, κατορθώνει να μεταδίδει την ικανοποίηση της πληρότητας της επικοινωνίας που είχε μαζί με τον κάθε συνομιλητή του. Το προσόν αυτό, αδιαμφισβήτητα ειδικό του χαρακτήρα  του κ. Ιερωνύμου και αναμφίβολα ενισχυτικό της προσωπικότητάς του, κάνει ξεχωριστή την ιδιοσυγκρασία του και τον κατατάσσει στην ιστορία της Εκκλησίας μας  σε μία ηγετική-στρατηγική φυσιογνωμία αλλά με χαμηλό προφίλ.

Πάντως με αυτό το προφίλ μέχρι και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατάφερε να αποστομώσει:ανέβαλε  προγραμματισμένο ραντεβού τους  την τελευταία στιγμή.

Ασφαλώς και κινείται στον αντίποδα του Μακαριστού Χριστοδούλου.
Ως άνθρωπος είναι ολιγόλογος, ως χαρακτήρας διακριτικός, καθόλου παρεμβατικός και επικοινωνιακά ευρίσκεται σε μόνιμη παρασκιά. Δεν θέλει να κάνει δηλώσεις ή να δίνει συνεντεύξεις. Αλλά και αν δώσει εφαρμόζει τη σοφή συνταγή: των φρονίμων ολίγα. Η λειτουργική του παρουσία στους Ναούς της Αρχιεπισκοπής είναι μετρημένη. Δεν έχει την πληθωρικότητα του Χριστοδούλου, ο οποίος τρεφόταν από την Θεία Λατρεία και… «έπασχε» με το να ψάλλει,γι’ αυτό και ήθελε να συμμετέχει σε ακολουθίες και λειτουργίες αντικαθιστώντας πολλές φορές τους ιεροψάλτες.

Ο Ιερώνυμος δεν δείχνει να θέλει να ακολουθεί μία  τέτοια τακτική. Κάθε άλλο! Όταν βρίσκεται στον θρόνο είναι  σαν τους καλογέρους στο στασίδι τους.Σεμνός, διακριτικός σχεδόν αθόρυβος.Κάτι που πρέπει να πιστωθεί στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ανεξαρτήτως κάποιων επιμέρους ανθρωπίνων λαθών και παραλείψεων, είναι ότι στα πρώτα του βήματα δεν κινήθηκε ρεβανσιστικά, όπως τον συμβούλευσαν οι «Ηρακλείς» του θρόνου που τον πλαισίωσαν διεκδικώντας ρόλο αντ´ αυτού, διαδίδοντας δεξιά και αριστερά το τραγελαφικό: εμείς τον βγάλαμε Αρχιεπίσκοπο!Ευτυχώς απαλλάχθηκε εγκαίρως από τα βαρίδια αυτά.

Με εξαίρεση τις θεωρούμενες εμπιστευτικές θέσεις του Πρωτοσυγκέλλου της Αρχιεπισκοπής και του Γεν. Διευθυντή ΕΚΥΟ, σε όλες τις άλλες άφησε τους ίδιους ανθρώπους. Αλλά και στη θέση του Πρωτοσυγκέλλου, αρχικά τοποθέτησε τον Σεβ. Βελεστίνου Δαμασκηνό, σεβαστό Ιεράρχη εκλογή του Χριστοδούλου (αφού η Εκκλησία της Κρήτης του φέρθηκε με μεθόδους… μαφίας).

Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν ήθελε να «στιγματίσει»σημεία έστω, της  πορείας του προκατόχου του. Έψαχνε αφορμές και τις βρήκε.Γιατί υπήρχαν θέματα. Δεν τα κάλυψε. Αλλά και δεν τα διόγκωσε. Ας ελπίσουμε ότι και ο επόμενος θα φερθεί με την ίδια διακριτικότητα στα κενά που θα βρεί από την ποιμαντορία Ιερωνύμου.

«Και ο πλέον Άγιος ηγεμών θέλει να αμαυρώσει την φήμη του προκατόχου του για να μπορεί μετά να την καθαρίσει για να αποδείξει πόσο Άγιος είναι ο ίδιος», είχε αποφανθεί ο Μακιαβέλι. 

Τα πρώτα πυρά δέχθηκε η ΜΚΟ «Αλληλεγγύη» και ο τότε υπεύθυνος. Με την επίθεση και τις αξιώσεις που ενήγειραν εναντίον του θεώρησαν ότι θα βλάψουν κυρίως το πρόσωπο του Χριστόδουλου και θα αμαύρωναν  τη μνήμη του. Πλην όμως ματαιοπονούν! Ο Χριστόδουλος δεν κηλιδώνεται! Ο λαός μας τον έχει πολύ ψηλά και του λείπει σε δύσκολες στιγμές για το Έθνος, παρ’ όλο που ήδη έχουν περάσει 13 χρόνια. Πολλοί είναι αυτοί που εικάζουν και προβλέπουν μετά βεβαιότητας ότι κατά την μετά Ιερώνυμο εποχή, η σκυτάλη των διώξεων θα περάσει στον υπεύθυνο της ΜΚΟ «Αποστολή», που διαδέχθηκε το προηγούμενο καθεστώς φιλανθρωπίας, συνεχίζοντας όμως να εφαρμόζει τις ίδιες παλαιές μεθοδεύσεις. Μάλιστα σήμερα το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας λανσάρεται λες και αποτελεί προϊόν κάποιας ΑΕ που ειδικεύεται σε ανάλογα project αλλά και ως προσωπική υπόθεση του υπευθύνου.

Ο σοφός Σολομών λέει: «δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται». Και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έχει αποδείξει ότι αποδέχεται την καλόπιστη κριτική.

Στη συνέχεια ο Μακαριώτατος αφού πάτησε γερά στην καθέδρα του και εξασφάλισε τη συναίνεση της Ιεραρχίας σε όλες τις αποφάσεις και επιλογές του, κατάφερε με αριστοτεχνικό τρόπο να αμβλύνει τον ρόλο κάποιων παραγόντων που ήθελαν να του επιβληθούν και να τον κηδεμονεύουν. Σιγά- σιγά κατάφερε να απαλλαγεί ή έστω να απομακρύνει όλα τα βαρίδια που τον βάραιναν.

Κακός χειρισμός υπήρξε κατά την γνωμη μας , κατά την αψυχολόγητη και αναίτια απομάκρυνση του πρώτου Γεν. Διευθυντή της ΕΚΥΟ  επί Αρχιεπισκοπείας Ιερωνύμου, του κ. Αντώνη Ζαμπέλη. Απομάκρυνε έναν έντιμο και αποτελεσματικό συνεργάτη του από τον ευαίσθητο τομέα των οικονομικών και της διαχείρισης ακινήτων της Εκκλησίας. Ο Αντώνης Ζαμπέλης ήταν γνώστης του αντικειμένου και είχε βοηθήσει αποτελεσματικά κατά την εκεί θητεία του, διορθώνοντας τα κακώς κείμενα και θεραπεύοντας πληγές του παρελθόντος. Παράλληλα συνέδραμε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο να απαλλαγεί από πολλές κακοτοπιές ενώ χάρη στη δική του επιμονή εκτοπίστηκαν από κοντά του επικίνδυνα στοιχεία, τα οποία είχαν εισχωρήσει στο περιβάλλον για αλλότριους στόχους και σκοπούς. Αν έμεναν θα τον είχαν εκθέσει ανεπανόρθωτα.

Αλλά, δυστυχώς, φρόντισαν οι επιτήδειοι να τον εξοστρακίσουν, ίσως γιατί φοβήθηκαν ότι θα έλθει και η δική τους η σειρά. Παλαιά τακτική…

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε επίσης, οτι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος θα μείνει στην Ιστορία ως ο μοναδικός Αρχιεπίσκοπος της Εκκλησίας της Ελλάδος μέχρι τώρα, που δεν είχε αντιπολίτευση στην Ιεραρχία!

Αλλά και  στη διένεξη που  δημιουργήθηκε κάποια στιγμή με το Φανάρι, κατάφερε  να έχει μαζί του τόσο την Ιεραρχία –σε επίπεδο παλαιών και νέων χωρών-  αλλά και την ίδια την τότε Κυβέρνηση της Αριστεράς υπό τον κ.Τσίπρα.

Ενώ θα μπορούσαν αρκετοί εκ των Ιεραρχών να μην διάκεινται ευμενώς προς τον Αρχιεπίσκοπο και να του κάνουν αντιπολίτευση -αφου πλην των εκλεγέντων και των χειροτονεθέντων εξ αυτού, οι υπόλοιποι δεν του οφείλουν τίποτα- εντούτοις τον αντιμετωπίζουν, στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον, με σεβασμό. Μπορεί να καταλογίζουν στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο αργά αντανακλαστικά και ήπιους τόνους, ως προς την αντιμετώπιση των διαφόρων θεμάτων, στοιχεία και τα δύο που δεν κατατάσσουν την Εκκλησία σε θέση  μπροστάρη, όπως την ήθελε ο Χριστόδουλος.

Όμως, ο Ιερώνυμος ακολουθεί  μία άλλη στρατηγική, λιγότερο επιθετική και περισσότερο διαλογική και συζητήσιμη . Φρονεί οτι σε μία εποχή γενικότερης κρίσης, η Εκκλησία ως θεσμός, πρέπει να μένει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και των αντιπαραθέσεων, για να μπορεί να περνά τις θέσεις της και να ανακουφίζει το χριστεπώυμο πλήρωμα στις ανάγκες του, χωρίς αντιμαχίες!Και το σημαντικότερο για να μην εγείρει αντιπαραθέσεις.

Το περίεργο, ωστόσο, είναι οτι οι ίδιοι Μητροπολίτες αυτά για τα οποία κατηγορούν τον Ιερώνυμο –για επικοινωνιακό έλλειμα και σιγανή φωνή– οι ίδιοι στις επαρχίες τους εφαρμόζουν και ακολουθούν την ίδια και απαράλλαχτη με τον Αρχιεπίσκοπο τακτική. Δηλαδή του ζητούν να κάνει κάτι που οι ίδιοι δεν μπορούν και δεν θέλουν να ακολουθούν! Και το χειρότερο είναι ότι αυτά που του καταμαρτυρούν, τα λένε πίσω από την πλάτη του, αφού μπροστά του  όλοι δείχνουν πλήρη ταυτότητα απόψεων και συμφωνία σε όλα. Ελάχιστοι έχουν λόγο και δέσμευση τέτοια που να τιμούν  την Αρχιερωσύνη τους
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι φυσικό ο κ. Ιερώνυμος να νοιώθει διπλά πιο δυνατός, αφού η στρατηγική που εφαρμόζει όχι μόνον είναι επιτυχής αλλά και αποδίδει τα αναμενόμενα και βρίσκει και πολλούς ακόμη θαυμαστές και μιμητές! Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός του «στρατηγού» που τον ακολουθεί από την προ της εκλογής του εποχή.

Ένα ακόμη  δυνατό στοιχείο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου είναι ο διακριτικός, σχεδόν μυστικός τρόπος που ασκεί διοίκηση, μακριά από τα περίεργα όμματα,την κριτική και τους ψιθύρους των άλλων!Ο,τι γίνεται στην Αρχιεπισκοπική αυλή, μένει εντός των τειχών αλλά κι αν παρ´ ελπίδα κάτι ξεφύγει και βγεί προς τα έξω, είναι απολύτως ελέγξιμο από τους ανθρώπους του.Ο Ιερώνυμος δεν ανταλλάσσει τις εσώτερες σκέψεις του με πολλούς αλλά μόνον με ανθρώπους της απολύτου εμπιστοσύνης του.

Το θέμα της περίφημης συμφωνίας που πήγε να συνάψει με τον Πρωθυπουργό. ερήμην της Ιεραρχίας, είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Το σχέδιο αυτό εξυφαίνετο  επί τριετία και κανείς δεν γνώριζε τίποτα. Αλλά βέβαια, το θέμα αυτό παρά λίγο να του στοιχίσει με   την ανατροπή των σχέσεων του με την Ιεραρχία.

Η Ιεραρχία για πρώτη φορά του έδειξε τα όριά του. Και παρά τον σεβασμό που απολαμβάνει από όλους τους Ιεράρχες δεν θα μπορούσε να περάσει  χωρίς τριβές αυτή τη συμφωνία. Και το όλο εγχείρημα θα μπορούσε να έχει καλύτερη έκβαση αν ο Αρχιεπίσκοπος και οι άνθρωποι που τον συμβούλευαν φρόντιζαν  να του υπενθυμίσουν εγκαίρως ότι για να γίνει αυτό πρέπει να καταστήσει την Ιεραρχία φυσικό εταίρο και να μην βασισθεί σε εξωθεσμικούς συμβούλους.

Το θέμα της συμφωνίας αυτής τον έφερε αντιμέτωπο και με το λαό μας, ο οποίος δεν είδε με καλή διάθεση τις μεταρρυθμίσεις που ευαγγελίστηκε ο κ. Τσίπρας, ο οποίος με ύπουλο τρόπο και με την ιδεοληπτική τακτική του ήθελε να μετατρέψει την Ελλάδα σε ουδετερόθρησκο κράτος.

Η ουδέτερη  στάση του στη συμφωνία των Πρεσπών προκάλεσε τριγμούς όχι μόνο στο σώμα της Ιεραρχίας αλλά και ενόχλησε μερίδα του λαού μας.

Χαρακτηριστική είναι η  δήλωση σοβαρού και μετρημένου Ιεράρχη: «Στα εθνικά θέματα νοιώθουμε ότι είμαστε ακέφαλοι και στα εκκλησιαστικά καπελωμένοι από τον Αρχιεπίσκοπο. Πότε θα βρούμε την ισορροπία μας; Ο Θεός βοηθός μας»!

Λησμονεί ο Μακαριώτατος τον ευαγγελικό λόγο «ταύτα έδει ποιήσαι κακείνα μη αφιέναι», αλλά η στρατηγική αυτή, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, του έχει βγει σε καλό, αφού με αυτό τον τρόπο έχει βρει την ησυχία του και απολαμβάνει ήσυχος την Αρχιεπισκοπεία του!

Τα προσωνύμια που του αποδίδουν είναι γνωστά στον εκκλησιαστικό χώρο… Αρβανίτης, μυστικοπαθής, εκδικητικός, αδιάφορος  κ.ά. Ο ίδιος δείχνει να διασκεδάζει με όλα αυτά και να τα απολαμβάνει. Δείχνει να  ακούει ο,τι θέλει και να πορεύεται στο στόχο του. Μάλιστα, δεν διστάζει να μπλοφάρει με τους δελφίνους και να κάνει και αστεία, εκμεταλλευόμενος την αγωνία τους για την επόμενη μέρα!

Κατά το διάστημα της ασθενείας του από κορονοϊό και της νοσηλείας του στον Ευαγγελισμό. Μέτρησε εχθρούς και φίλους. Κατάλαβε ποιοι θέλουν να απαλλαγούν από την παρουσία του και ποιοι θέλουν να τον χρησιμοποιούν για το δικό τους συμφέρον. Είναι αλήθεια ότι οι δελφίνοι έκαναν προσκλητήριο των ομάδων τους για να ετοιμαστούν για τη μάχη της επόμενης μέρας.

Αλλά πιο πολύ πικράθηκαν παρά αναθάρρησαν. Διότι διαπίστωσαν ότι η Ιεραρχία έχει ακόμη τα χαρτιά της κλειστά. Δεν έχει γύρει στον ζυγό αυτός που έχει το μεγαλύτερο ειδικό  βάρος. Και ο Αρχιεπίσκοπος το κατάλαβε. Δεν χάρηκε. Αντιθέτως απογοητεύτηκε που μέσα σε μια Ιεραρχία 82 προσώπων δεν υπάρχει ούτε  ένας που να μπορεί αυτή τη στιγμή να πάρει τη σκυτάλη με αξιώσεις και να την οδηγήσει στην επόμενη μέρα.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος διακρίνεται για την αυστηρότητα του σε πολλά θέματα, εντούτοις μερικές φορές ενδίδει στις απαιτήσεις ισχυρών Ιεραρχών για προαγωγή πνευματικών τους παιδιών. Η Ιεραρχία μέχρι τώρα δεν του χάλασε χατήρι και ανέδειξε αρκετούς ακατάλληλους ως Αρχιερείς και Ποιμένες. Το έχει καταλάβει και ο ίδιος. Αλλά  αυτό δεν θα κρατήσει επ´άπειρον. Ήδη εσχάτως ακούγονται πολλά αρνητικά σχόλια μεταξύ Ιεραρχών για την επιμονή προβεβλημένου Ιεράρχου ο οποίος θέλει να προωθήσει δικό του άνθρωπο-  εντελώς ακατάλληλου να ανέλθει στο ανώτατο αξίωμα της Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας.Κάτι τέτοιες περιπτώσεις θα κάνουν την Ιεραρχία να σταματήσει πλέον να επιδεικνύει ανοχή και  να υπακούει σε όλα τα Αρχιεπισκοπικά κελεύσματα. Αλλά τώρα πια αυτό δεν τον ενδιαφέρει και τόσο  τον Αρχιεπίσκοπο.

Αν θελήσουμε εν κατακλείδι, να δώσουμε μερικούς τίτλους στην οκτάχρονη πορεία του στον Πρώτο θρόνο των Αθηνών, αυθόρμητα μας έρχονται στην σκέψη μας τα εξής:

-Κατάφερε να εξασφαλίσει την ηρεμία στην Εκκλησία.
-Σιωπή και χαμηλοί τόνοι.
-Άριστη συνεργασία με την «πρώτη φορά Αριστερά» Κυβέρνηση και προσωπικά με τον Πρωθυπουργό.
– Όχι πάντα σωστή επιλογή συνεργατών
-Απόλυτο έλεγχο της Ιεραρχίας.
-Επιβολή των απόψεών του.
-Εκδικητικός σε όσους θεωρεί ότι του κάνουν κριτική και τον ελέγχουν στο έργο του.
-Έλλειμα  Συνοδικότητας, για την οποία επί Χριστοδούλου αγωνιούσε
-Έλλειψη σταθερής και ενιαίας  γραμμής σε όλα τα θέματα.
-Οικογενειοκρατία-τοπικισμός.

Όλοι φαινομενικά ευχαριστημένοι, αλλά κατά βάθος επικρατεί αναβρασμός και  έχουν αρχίσει τα παράπονα.

Με αφορμή την επέτειο των 13 ετών του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου επιχειρήσαμε μια εν τάχει ανασκόπηση της πορείας και του έργου του στο πηδάλιο της Ελλαδικής Εκκλησίας.Δεν ξέρω αν τα καταφέραμε. Το βέβαιο είναι ότι προσπαθήσαμε να τον παρουσιάσουμε στην κοινή γνώμη  με αντικειμενικά κριτήρια.

Αλλά αυτό, είναι μόνο η αρχή! «Μείζω τούτων όψει»! Το κεφάλαιο «Ιερώνυμος» έχει ειδικό και μεγάλο ενδιαφέρον και θα μας απασχολήσει για πολύ ακόμη.

Όσοι εκ των δελφίνων αδημονούν για την επόμενη μέρα, θα περιμένουν! Ο Ιερώνυμος όπως όλα δείχνουν έχει δρόμο μπροστά του! Ας μη λησμονούμε πως «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε θεός κελεύει».