Δρ Ιωάννης Κάππος
Εκπαιδευτικός
Εκπαιδευτικός
Αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή ότι οι οδυνηρές ημέρες που ζούμε αναδύουν στην πραγματική ζωή ζητήματα που η ραστώνη, το κοσμικό φρόνημα και η άλογη συμπεριφορά απέκρυπταν συστηματικά από τον προσωπικό προβληματισμό και το κοινό ενδιαφέρον.
Τα κατακλυσμιαία γεγονότα που προκαλεί η ασύμμετρη εισβολή του κορωνοϊού έχουν περάσει την ιστορία στην επόμενη φάση με τον άνθρωπο να τρέχει κάθιδρος να περισώσει οτιδήποτε από την κεκτημένη πραγματικότητα σχεδιάζοντας ταυτόχρονα την μελλοντική του παρουσία σε μια terra incognita.
Αν αυτή η απέλπιδα αδημονία διακατέχει τον κοσμικό άνθρωπο των πρώτων χρόνων της δισχιλιετίας δεν θα έπρεπε να διακατέχει και την Εκκλησία που οικονομεί το μυστήριο της Σωτηρίας του με σαφή εσχατολογική προοπτική. Αντί αυτού όμως τον τελευταίο καιρό γίναμε μάρτυρες μιας ποιμαντικής ακαταστασίας τέτοιας που ο διαπορών άνθρωπος αδυνατεί να εξηγήσει. Ιδιαίτερα ο έφηβος βρίσκεται σε μεγάλο περισπασμό την ώρα που αναζητά προοπτική, που ανιχνεύει νοηματόδοτηση στη ζωή του, που αγωνιά για την κοινωνική του παρουσία, τις επαγγελματικές του επιλογές, τις ιδεολογικές του αναφορές, τις πολιτιστικές του καταβολές και τη σχέση του με Το Θεό.
Τον τελευταίο καιρό αν κανείς διαθέσει χρόνο να παρακολουθήσει τις συνεντεύξεις των εκπροσώπων του εκκλησιαστικού λόγου κάνει ένα συναρπαστικό ταξίδι στο πέλαγος της απόλυτης σύγχυσης. Λόγος εκκοσμικευμένος με δυσανάλογη μίξη εκκλησιαστικών ρήσεων και έλλειψη πατερικής στερρότητας.
Ο άνθρωπος που βιώνει κάτι πρωτόγνωρο και παραμένει φοβισμένος στο σπίτι του αναμένει ένα λόγο νοήματος από την κιβωτό της σωτηρίας του, την Εκκλησία, και αντί αυτού παρακολουθεί διαγκωνισμό εγκολπίων αδυνατώντας να κατανοήσει τις απαντήσεις σε απλά ερωτήματα.
Για παράδειγμα η επιστήμη, όταν ασκείται με ηθική, ως δημιούργημα του ανθρώπινου νου υπηρετεί τη ζωή που είναι δώρο Του Θεού ή αντιστρατεύεται το μυστήριο της σωτηρίας εξυπηρετώντας ασαφείς συνομοσιωλογικούς σκοπούς;
Τα κατακλυσμιαία γεγονότα που προκαλεί η ασύμμετρη εισβολή του κορωνοϊού έχουν περάσει την ιστορία στην επόμενη φάση με τον άνθρωπο να τρέχει κάθιδρος να περισώσει οτιδήποτε από την κεκτημένη πραγματικότητα σχεδιάζοντας ταυτόχρονα την μελλοντική του παρουσία σε μια terra incognita.
Αν αυτή η απέλπιδα αδημονία διακατέχει τον κοσμικό άνθρωπο των πρώτων χρόνων της δισχιλιετίας δεν θα έπρεπε να διακατέχει και την Εκκλησία που οικονομεί το μυστήριο της Σωτηρίας του με σαφή εσχατολογική προοπτική. Αντί αυτού όμως τον τελευταίο καιρό γίναμε μάρτυρες μιας ποιμαντικής ακαταστασίας τέτοιας που ο διαπορών άνθρωπος αδυνατεί να εξηγήσει. Ιδιαίτερα ο έφηβος βρίσκεται σε μεγάλο περισπασμό την ώρα που αναζητά προοπτική, που ανιχνεύει νοηματόδοτηση στη ζωή του, που αγωνιά για την κοινωνική του παρουσία, τις επαγγελματικές του επιλογές, τις ιδεολογικές του αναφορές, τις πολιτιστικές του καταβολές και τη σχέση του με Το Θεό.
Τον τελευταίο καιρό αν κανείς διαθέσει χρόνο να παρακολουθήσει τις συνεντεύξεις των εκπροσώπων του εκκλησιαστικού λόγου κάνει ένα συναρπαστικό ταξίδι στο πέλαγος της απόλυτης σύγχυσης. Λόγος εκκοσμικευμένος με δυσανάλογη μίξη εκκλησιαστικών ρήσεων και έλλειψη πατερικής στερρότητας.
Ο άνθρωπος που βιώνει κάτι πρωτόγνωρο και παραμένει φοβισμένος στο σπίτι του αναμένει ένα λόγο νοήματος από την κιβωτό της σωτηρίας του, την Εκκλησία, και αντί αυτού παρακολουθεί διαγκωνισμό εγκολπίων αδυνατώντας να κατανοήσει τις απαντήσεις σε απλά ερωτήματα.
Για παράδειγμα η επιστήμη, όταν ασκείται με ηθική, ως δημιούργημα του ανθρώπινου νου υπηρετεί τη ζωή που είναι δώρο Του Θεού ή αντιστρατεύεται το μυστήριο της σωτηρίας εξυπηρετώντας ασαφείς συνομοσιωλογικούς σκοπούς;
Ο λόγος των δημοσιολογούντων εκκλησιαστικών δεν έδωσε σαφή απάντηση ενώ θα έπρεπε να γίνει απόλυτα σαφές ότι ο πιστός δεν αμφιβάλλει για το σκοπό και την αξία της επιστήμης. Ασκεί την αρετή της υπακοής εφαρμόζοντας τις οδηγίες των επιστημόνων και δεν τις αντιστρατεύεται πιστεύοντας εσφαλμένα ότι ομοιάζει με τους ομολογητές της πίστεως συγκρίνοντας διαφορετικές εποχές με άλλα προτάγματα.
Ποίος είναι ο λόγος που προβάλλεται προς τα έξω μια φοβική εικόνα αβεβαιότητας υποτιτλισμένη με νηπιώδη επιχειρήματα όταν η πατερική φαρέτρα γέμει επιχειρημάτων.
Ποίος είναι ο λόγος που προβάλλεται προς τα έξω μια φοβική εικόνα αβεβαιότητας υποτιτλισμένη με νηπιώδη επιχειρήματα όταν η πατερική φαρέτρα γέμει επιχειρημάτων.
Εσείς που στέκετε εις τύπον Χριστού είναι δυνατόν να πιστεύετε ότι το Σώμα Χριστού, η Εκκλησία κινδυνεύει να σαρωθεί με τον πρώτο κλυδωνισμό και ότι το πλήρωμα θα διασκορπισθεί εις τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα;
Ο έφηβος που βιώνει τις δικές του αγωνίες και προσπαθεί όλες αυτές τις ημέρες να σας ακούσει δεν κατανοεί τελικά αν η Θεία Ευχαριστία είναι το Σώμα και το Αίμα Του Χριστού, η Λειτουργία της Εκκλησίας και η πορεία για την πραγματοποίηση του σκοπού της. Δεν γίνεται ξεκάθαρο ότι χωρίς αυτή δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης του εκκλησιαστικού σώματος.
Όταν οι διάφοροι άσχετοι της εκκλησιαστικής εμπειρίας παρουσιάζουν τη συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία ως πασχαλινό φολκλορικό έθιμο που οφείλουμε να αποφύγουμε για να επιβιώσουμε οι εκκλησιαστικοί άνδρες δεν υπογραμμίζουν με σαφή τρόπο ότι το μυστήριο της κοινωνίας που συντελείται στην Αγία Τράπεζα είναι η ουσία του ευαγγελικού λόγου. Δεν τονίζουν ότι η αποχή για κάποιο διάστημα δεν σημαίνει ούτε αμφισβήτηση του μυστηρίου ούτε αλλοίωση της πίστης αλλά παιδαγωγία και άσκηση για να ακολουθήσει η καλή αλλοίωση με την ουσιαστική μετοχή στο μυστήριο.
Ο υποψιασμένος και αναζητών νέος δεν κατάλαβε ότι ο ετήσιος κύκλος των εορτών υπάρχει γιατί υπάρχει Ανάσταση και ότι η Κυριακή, ως όγδοη ημέρα συμβολίζει τη μεταμόρφωση του χρόνου της ιστορίας και τη μεταφορά σε ένα άλλο επίπεδο(Μαντζαρίδης Γ.,Χριστιανική Ηθική,1983,σ.207).
Ο έφηβος που βιώνει τις δικές του αγωνίες και προσπαθεί όλες αυτές τις ημέρες να σας ακούσει δεν κατανοεί τελικά αν η Θεία Ευχαριστία είναι το Σώμα και το Αίμα Του Χριστού, η Λειτουργία της Εκκλησίας και η πορεία για την πραγματοποίηση του σκοπού της. Δεν γίνεται ξεκάθαρο ότι χωρίς αυτή δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης του εκκλησιαστικού σώματος.
Όταν οι διάφοροι άσχετοι της εκκλησιαστικής εμπειρίας παρουσιάζουν τη συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία ως πασχαλινό φολκλορικό έθιμο που οφείλουμε να αποφύγουμε για να επιβιώσουμε οι εκκλησιαστικοί άνδρες δεν υπογραμμίζουν με σαφή τρόπο ότι το μυστήριο της κοινωνίας που συντελείται στην Αγία Τράπεζα είναι η ουσία του ευαγγελικού λόγου. Δεν τονίζουν ότι η αποχή για κάποιο διάστημα δεν σημαίνει ούτε αμφισβήτηση του μυστηρίου ούτε αλλοίωση της πίστης αλλά παιδαγωγία και άσκηση για να ακολουθήσει η καλή αλλοίωση με την ουσιαστική μετοχή στο μυστήριο.
Ο υποψιασμένος και αναζητών νέος δεν κατάλαβε ότι ο ετήσιος κύκλος των εορτών υπάρχει γιατί υπάρχει Ανάσταση και ότι η Κυριακή, ως όγδοη ημέρα συμβολίζει τη μεταμόρφωση του χρόνου της ιστορίας και τη μεταφορά σε ένα άλλο επίπεδο(Μαντζαρίδης Γ.,Χριστιανική Ηθική,1983,σ.207).
Αυτός είναι ο κύκλος που παρέχει στον άνθρωπο πλήθος εμπειριών εκκλησιαστικού σώματος που τον οδηγεί τελικά στην κοινωνία με Το Θεό. Αν αυτό γίνονταν κατανοητό θα μπορούσαν να διατυπωθούν προτάσεις για την αναψηλάφηση του εαυτού μας τον καιρό του εγκλεισμού και την εκ νέου συμμετοχή μας με διαφορετικούς όρους.
Συνεπώς η αποφυγή από τη συνάθροιση για λόγους υγιειονομικούς δεν θα προκαλούσε στενοχώρια για την αποστέρηση της φαντασμαγορίας των βαρελότων της Ανάστασης αλλά ελπίδα για μια ουσιαστική προετοιμασία μετοχής στην κοινή τράπεζα των πνευματικών αγαθών.
Ο εκκλησιαστικός λόγος αντί να διαπληκτίζεται στα τηλεπαράθυρα με άσχετους της εκκλησιαστικής εμπειρίας θα έπρεπε να θέσει για παράδειγμα με σαφήνεια τη σχέση του ανθρώπου με την κτίση ως αιτία της κακοδαιμονίας.
Ο εκκλησιαστικός λόγος αντί να διαπληκτίζεται στα τηλεπαράθυρα με άσχετους της εκκλησιαστικής εμπειρίας θα έπρεπε να θέσει για παράδειγμα με σαφήνεια τη σχέση του ανθρώπου με την κτίση ως αιτία της κακοδαιμονίας.
Η σχέση αυτή όπως και οι διαπροσωπικές εναρμονίζονται μόνο μέσα από την προοπτική μιας θρησκευτικής αναφοράς. Όταν η αναφορά αυτή εγκαταλείπεται, τότε η εμφάνιση της κρίσης στην κοινωνική και τη φυσική ζωή είναι αναπόφευκτη.
Η τεχνολογική πρόοδος έχει οικουμενικό χαρακτήρα και ενώ συντελεί στην αμοιβαία προσέγγιση δημιουργεί άπειρα προβλήματα όταν δεν θεμελιώνεται στο ανθρώπινο πρόσωπο.
Η τεχνολογική πρόοδος έχει οικουμενικό χαρακτήρα και ενώ συντελεί στην αμοιβαία προσέγγιση δημιουργεί άπειρα προβλήματα όταν δεν θεμελιώνεται στο ανθρώπινο πρόσωπο.
Έτσι η προσέγγιση των ανθρώπων γίνεται επιφανειακή, συμβατική και απρόσωπη. Το ζήτημα αυτό αποτελεί ποιμαντική προτεραιότητα της εποχής και δεν μπορεί να αγνοείται.
Την επόμενη ημέρα της πανδημίας θα τεθούν πλήθος τέτοιων και άλλων ερωτημάτων και η Εκκλησία θα βρεθεί σε μια δίνη που θα συμπαρασύρει τα πάντα. Το επερχόμενο θα είναι τελείως διαφορετικό από το σημερινό και ο άνθρωπος θα αναζητά νόημα ζωής και υπαρξιακής παρουσίας.
Οι τελευταίες ημέρες έδειξαν ότι η Εκκλησία, που πάσχει βαριά από τον ιό της εκκοσμίκευσης, αποφεύγει να επεξεργαστεί απαντήσεις- προτάσεις ώστε συνοδοιπορούσα με τον πεφορτισμένο άνθρωπο να του δώσει προοπτική σωτηρίας. Ο ιός της πανδημίας έφερε στην επιφάνεια την κρίση που σοβεί ατυχώς και στην Εκκλησία Μοιάζει ως σκάφος που κλυδωνίζεται στην τρικυμία.
Ο καιρός ου πολύς λοιπόν, αν θέλουμε να μη δούμε το πλήρωμα να συρρικνώνεται, τους νέους να απουσιάζουν από το εκκλησίασμα και τους εχθρούς της Εκκλησίας να αποθρασύνονται. Όταν ανοίξουν οι ναοί, όπως προσφυώς λέγει ο Άγιος Σπάρτης θα έρθει η ώρα του απολογισμού για όλους και για όλα. Τώρα λοιπόν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για την επεξεργασία μιας νέας ποιμαντικής με πίστη, με γνώση των σύγχρονων προβλημάτων, με παρρησία,με αναβάπτιση στον πατερικό λόγο, με πορεία στο κοινωνικό σώμα, με προσευχή, με πρώτη έγνοια την νεότητα και προπαντός με νήψη ψυχής και ταπεινό φρόνημα.
Την επόμενη ημέρα της πανδημίας θα τεθούν πλήθος τέτοιων και άλλων ερωτημάτων και η Εκκλησία θα βρεθεί σε μια δίνη που θα συμπαρασύρει τα πάντα. Το επερχόμενο θα είναι τελείως διαφορετικό από το σημερινό και ο άνθρωπος θα αναζητά νόημα ζωής και υπαρξιακής παρουσίας.
Οι τελευταίες ημέρες έδειξαν ότι η Εκκλησία, που πάσχει βαριά από τον ιό της εκκοσμίκευσης, αποφεύγει να επεξεργαστεί απαντήσεις- προτάσεις ώστε συνοδοιπορούσα με τον πεφορτισμένο άνθρωπο να του δώσει προοπτική σωτηρίας. Ο ιός της πανδημίας έφερε στην επιφάνεια την κρίση που σοβεί ατυχώς και στην Εκκλησία Μοιάζει ως σκάφος που κλυδωνίζεται στην τρικυμία.
Ο καιρός ου πολύς λοιπόν, αν θέλουμε να μη δούμε το πλήρωμα να συρρικνώνεται, τους νέους να απουσιάζουν από το εκκλησίασμα και τους εχθρούς της Εκκλησίας να αποθρασύνονται. Όταν ανοίξουν οι ναοί, όπως προσφυώς λέγει ο Άγιος Σπάρτης θα έρθει η ώρα του απολογισμού για όλους και για όλα. Τώρα λοιπόν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για την επεξεργασία μιας νέας ποιμαντικής με πίστη, με γνώση των σύγχρονων προβλημάτων, με παρρησία,με αναβάπτιση στον πατερικό λόγο, με πορεία στο κοινωνικό σώμα, με προσευχή, με πρώτη έγνοια την νεότητα και προπαντός με νήψη ψυχής και ταπεινό φρόνημα.
