Του π. Ηλία Μάκου
Οι δυσκολίες εντοπισμού, αλλά κυρίως επιστροφής των εικόνων, που έχουν κλαπεί, αναγνωρίστηκαν από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία το Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2022 εγκαινίασε έκθεση με τίτλο: «Από την αρπαγή στην επιστροφή», που διοργανώνουν η Μητρόπολη Ιωαννίνων και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
Τόνισε χαρακτηριστικά η κ.Μενδώνη: “«Δεν είναι εύκολο ούτε να διεκδικήσεις, ούτε να επαναπατρίσεις πολιτιστικούς θησαυρούς. Ακόμα και όταν ξέρεις ότι ανήκουν στην Ελλάδα. Χρειάζεσαι πολύ ισχυρές αποδείξεις, που πολλές φορές μπορεί να μην έχεις. Μπορούμε να λέμε με βεβαιότητα ότι μια κυκλαδική αρχαιότητα ή μια εικόνα προέρχεται από τη χώρα μας. Αυτό όμως πρέπει να αποδείξουμε και με βάση τις διεθνείς συμβάσεις και το θεσμικό πλαίσιο των χωρών από τις οποίες διεκδικούμε τον επαναπατρισμό».
Και σημείωσε πως «αν δεν ήταν ο περιφερειάρχης να συγκεντρώσει το φωτογραφικό υλικό, είναι βέβαιο ότι δε θα είχαν επαναπατριστεί οι εικόνες».
Αξίζει να σημειωθεί ότι κλεμμένη το 2005 εικόνα από τη Μονή Βισικού, εντοπίστηκε το 2017 σε γκαλερί του εξωτερικού, αλλά επέστρεψε μετά από 4 ολόκληρα χρόνια και έπειτα από πολλές διαδικασίες.
Οι κλοπές εκκλησιαστικών κειμηλίων στην περιοχή της Ηπείρου ξεκίνησαν στα μέσα του 1970 και αυξήθηκαν τις δεκαετίες του 2000 και του 2010.
Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, αφού χαρακτήρισε την αρχαιοκαπηλία «κατάρα που έχει πλήξει ιδιαίτερα την Ήπειρο”, είπε ότι “έχουν εντοπιστεί και άλλες εικόνες, για τις οποίες θα ενημερωθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες” και διευκρίνισε ότι “τα ιερά αντικείμενα δεν πρέπει να τα στερούμε από τη λατρευτική τους χρήση”.
Ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης εξιστόρησε τις δικές του προσπάθειες για τον εντοπισμό κλεμμένων εικόνων.
Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ επεσήμανε ότι τα πολιτιστικά μνημεία και τα θρησκευτικά κειμήλια πρέπει να παραδίδονται από γενιά σε γενιά.
Μίλησαν ακόμη η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού Βασιλική Παπαγεωργίου, η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Βαρβάρα Παπαδοπούλου.
Στην έκθεση αυτή, που φιλοξενείται στο Κέντρο Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης της Μητρόπολης Ιωαννίνων, παρουσιάζονται φορητές εικόνες και τμήματα τέμπλων, τα οποία εκλάπησαν από μνημεία της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων, κατασχέθηκαν στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και επέστρεψαν στους ναούς ή στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων.
Με επίκεντρο τις κλεμμένες εικόνες η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, σε συνεργασία με την Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών και την Μητρόπολη Ιωαννίνων κάνουν δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών από την αρπαγή και την παράνομη διακίνησή τους.
Τα εκκλησιαστικά κειμήλια μας θυμίζουν ότι ο Θεός με χίλιους δυο τρόπους μας προσφέρει και το ύδωρ το ζωντανό και την πηγή και την άντληση μας δίνει.
Αρκεί να απλώσουμε τά χέρια μας για να ξεδιψάσουμε στις θείες πηγές και όχι να τις βεβηλώσουμε.
Σ’ αυτό το πραγματικό μαρτύριο της ψυχικής δίψας, που βιώνουμε στις ημέρες μας, χωρίς ούτε προσωρινό κορεσμό, μας μεταφέρουν με το συμβολισμό τους τη φωνή του Θεού. Τη χαρά και την ευδαιμονία. Τη γαλήνη του πνεύματος, την ειρήνη της συνείδησης.
