Του π. Ηλία Μάκου
Με πολύ ευγένεια, αγάπη και διάθεση φιλοξενίας μας υποδέχθηκε στην ιστορική Μονή Αγίου Δημητρίου Ζαλόγγου, κάτω ακριβώς από το βράχο, που αυτοθυσιάστηκαν οι Σουλιώτισσες, η ηγουμένη Αικατερίνη, ιατρός, που άφησε το ιατρικό λειτούργημα και αφιερώθηκε στο Θεό.
Αγωνία της αυτή την περίοδο, μαζί με τις άλλες 11 μοναχές, είναι να αποκατασταθούν οι ζημιές στο ναό του αγίου Δημητρίου, και “χτυπάει” διάφορες πόρτες για το σκοπό αυτό.
Εκτός από τις ζημιές, που έχει προκαλέσει η φθορά του χρόνου, ο σεισμός το Μάρτιο του 2020, δημιούργησε νέες, που απειλούν τη στατικότητα του καθολικού.
Τα μόνα έσοδα, που έχει η Μονή είναι από το ιεροραφείο, που λειτουργεί, και ό,τι αφήνουν οι προσκυνητές, που καλά-καλά δεν φτάνουν για τη συντήρηση των μοναζουσών, αλλά και την κάλυψη των αναγκών της Μονής.
Και δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η Μονή και το μνημείο του Ζαλόγγου είναι ένα ενιαίο σύνολο.
Όσοι ανεβαίνουν στο μνημείο επισκέπτονται και τη Μονή και όσοι προσκυνούν σ’ αυτή ανέρχονται μέσω των 400 σκαλοπατιών και προς τον χώρο της ηρωικής πράξης των Σουλιωτισσών.
Άλλωστε και των μεν και των δεν σημείο υποδοχής είναι το Μοναστήρι και κακώς κάποιοι το βλέπουν ξεκομμένα από το μνημείο του Ζαλόγγου, αφού και τα δύο εκφράζουν το φρόνημα και το πνεύμα της Ελληνορθοδοξίας.
Η αρχική Ιερά Μονή, που είναι άγνωστό πότε κτίστηκε, πιθανώς τον 8ο αιώνα, βρισκόταν ψηλότερα (στη θέση «Καμαρίνα») και, ήταν αφιερωμένη στους Ταξιάρχες.
Σώζονται μόνο τα ερείπια του παλαιού καθολικού, το οποίο κατέστρεψαν οι Γερμανοί το 1942.
Από τα μέσα και μετά του 18ου αι. μεταφέρθηκε στο τωρινό σημείο, όπου υπήρχε μετόχι της με ναό του αγίου Δημητρίου, αναπτύσσοντας μεγάλη εθνικοθρησκευτική δράση.
Οι μοναχοί της, ήταν ανδρική μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, συμμετείχαν στους απελευθερωτικούς αγώνες της Ηπείρου και εκεί έβρισκαν καταφύγιο οι οπλαρχηγοί.
Γι’ αυτό οι Τούρκοι την πυρπόλησαν το 1897, ανακατασκευάστηκε το 1912 για να ξανακαταστραφεί από σεισμό το 1924. Το 1962 αναπαλαιώθηκε και μετατράπηκε σε γυναικείο κοινόβιο.
Συνομιλήσαμε με την ηγουμένη και αυτό, που καταλάβαμε, είναι πως θέλει να το φωνάξει, να το πει σ΄ όλους, στο πλήθος, στους γέρους και στα παιδιά, στους άνδρες και στις γυναίκες, και σε αυτόν και σε εκείνον και σε εμάς: Ο Χριστός! Ο Χριστός μπορεί να μας λυτρώσει κάθε ημέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Ακούστε με, σε σας το λέω. Τι με κοιτάτε, βρήκα χαρά. Ελάτε στο Χριστό. Στο Χριστό…
Υπάρχει ευτυχώς το δυναμικό λείμμα. Ζει εκεί, που το έταξε ο Θεός.
Σε κάτι βράχια, που αιώνες τώρα τα στεφανώνει το γλαυκό του ουρανού.
Στα σπλάγχνα τούτου του δημιουργικού λείμματος, κοχλάζει και διακατέχει την ψυχή ένας σύνθετος πόθος για την Ορθοδοξία.
