Ο αρχηγός του ΕΔΕΣ Ναπολέων  στο προσωπικό ημερολόγιό του, αλλά και στα δελτία στρατιωτικής κατάστασης, που εξέδιδε,  περιλαμβάνει καταγραφές για τη θρυλική μάχη της Μενίνας (17/18 Αυγούστου 1944), καθοριστικής σημασίας για το τελειωτικό χτύπημα στους Γερμανούς και τους Μουσουλμάνους Τσάμηδες συνεργάτες τους.

Αυτές οι καταγραφές, αποκαλύπτουν άγνωστες λεπτομέρειες, με μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον.

Στις 13 Αυγούστου ο στρατηγός γράφει: «Ο Τόμ, σύμφωνα με αναφορά του μεράρχου, ζητεί όπως γίνη σαμποτάζ κατά της Μενίνας, υπό της 10ης Μεραρχίας. Οι επιτελάρχης και Κομνηνός προτείνουν να του γράψω παρελκυστικώς. Απήντησα τηλεγραφικώς ότι, εφόσον διαρκεί η θαλάσσια επιχείρησις, δεν κρίνω σκόπιμον να ενεργήσωμεν και μέχρις ότου επιτύχωμεν συγκέντρωσιν, μεταφοράν και διανομήν των ειδών…».

Και συνεχίζει την επομένη 14 Αυγούστου: «Την 20ήν ώραν χθές ο Χάρρυ μου έφερεν ένα υβριστικό τηλεγράφημα του Τόμ, εις το οποίον ούτος αποκαλεί δειλούς τους άνδρας του Ζέρβα, εκφράζει την αηδίαν του, και ζητεί τελεσιγραφικώς επίθεσιν κατά της Μενίνας και ενέργειαν υπό του Ζώτου, λέγων ότι εν εναντία περιπτώσει θα κάμη αναφοράν εις το Κάιρον. Του απήντησα όπως έπρεπε και συγχρόνως διέταξα να γίνη ενέργεια κατά της Μενίνας και υπό του Ζώτου…».

Ο Ζέρβας άμεσα εξέδωσε την υπ’ αριθμόν 12341/ 14-8-44 κρυπτογραφική διαταγή του Γενικού Αρχηγείου, στην αρχή της οποίας αναφέρονταν ρητά: “Κατόπιν εντολής Αρχηγού προπαρασκευάσατε προσβολήν Μενίνης το ταχύτερον ΣΤΟΠ. Συννενοηθήτε με Άγγλον Σύνδεσμον ΣΤΟΠ. Ανακαλέσατε εντός της σήμερον 3/40 εις Παραμυθιάν ΣΤΟΠ. Τούτο βοηθήση επιχείρησιν ΣΤΟΠ. Αναφέρατε ημέραν εκτελέσεως ΣΤΟΠ….».

Στις 17 Αυγούστου ο Ναπολέων Ζέρβας εκδίδει «Δελτίον Στρατιωτικής Καταστάσεως 17-8-44», με αριθμό πρωτοκόλλου 12.601, στο οποίο αναφέρει: “1) Σήμερον και περί ώραν 5.30 ήρξατο επίθεσις κατά ΜΕΝΙΝΑΣ και περιοχής της. – Μενίνα και περιοχή της οχυρωμένη με έργα εκστρατείας εις σημεία στηρίγματος, με σημαντικόν αριθμόν πολυβόλων και αυτομάτων. – Εις ταύτην έλαβον μέρος τμήματα της Χ Μεραρχίας (2 Τάγματα του 16ου Συντ/τος, 1 Τάγμα του 23ου Συντ/τος) και τμήματα του Γεν. Αρχηγείου (3/40 Συν/μα). Η μάχη διήρκεσεν καθ΄όλην την ημέραν μέχρι νυκτός. Καθ΄όλην την ημέραν ο αγών διεξήχθη σκληρός, των διαφόρων σημείων στηριγμάτων καταλαμβανομένων και ανακαταλαμβανομένων. Οι Γερμανοί ημύνθησαν απεγνωσμένως. Τέλος τα διάφορα σημεία κατελήφθησαν κατόπιν αγώνος εκ του συστάδην. Τας εσπερινάς ώρας ο εχθρός περιωρίσθη μόνον εις έν σημείον αποτελλούμενον από συγκρότημα οικιών. Κατά τον αγώνα της ημέρας ταύτης περιήλθον εις χείρας των τμημάτων μας 2 αυτοκίνητα αναγνωρίσεως, 1 φορτηγόν και 12 ίπποι έλξεως. – Απώλειαι του εχθρού 27 αιχμάλωτοι. Νεκροί και τραυματίαι δεν εξηκριβώθησαν. Απώλειαι ημετέρων: 25 νεκροί και τραυματίαι Αξ/κοί και οπλίται. 2) Μονάδες της VIII Μεραρχίας καλύπτουσι τα διεξάγοντα τον αγώνα τμήματα”.

Την επομένη εκδίδεται νέο δελτίο από τον αρχηγό του ΕΔΕΣ, στο οποίο αναφέρεται η επιτυχής έκβαση της μάχης που προκάλεσε βαρύτατες απώλειες στους Γερμανούς: “1) Σήμερον και ώραν 10.00 ενηργήθη νέα επίθεσις των τμημάτων μας προς κατάληψιν του υπολειφθέντος σημείου στηρίγματος (συγκρότημα οικιών) ΜΕΝΙΝΑΣ. – Η μάχη συνεχίσθη με σφοδρότητα μέχρι της 14.30 ώρας των Γερμανών αμυνομένων μετά πείσματος εντός των οικιών. – Την 14.30 ώραν συνεπληρώθη η κατάληψις ΜΕΝΙΝΑΣ και περιοχής αυτής. – Συνολικαί απώλειαι Γερμανών κατά την πρώτην και δευτέραν ημέραν της επιθέσεως, γνωσθείσαι μέχρι της στιγμής: – 80 νεκροί και τραυματίαι. – 45 αιχμάλωτοι. -Περιήλθεν εις χείρας μας αρκετόν πολεμικόν υλικόν πλήν των αυτοκινήτων και ίππων. Ακριβή αριθμόν αιχμαλώτων και απωλειών του εχθρού ανακοινώσωμεν μεταγενεστέρως. Απώλειαι ημετέρων: Γνωστείσαι μέχρι της στιγμής. 2 Αξ/κοί νεκροί και 5 τραυματίαι. – 2 αντάρται νεκροί και 28 τραυματίαι. 2) Σήμερον Γερμανική φάλαγξ αυτοκινήτων εξ ων δύο τεθωρακισμένα προερχόμενα από Ηγουμενίτσης προς Ιωάννινα προσεβλήθη υπό τμημάτων της Χ Μεραρχίας εις το ύψος του χωρίου ΒΡΑΤΙΛΙΑ 3 χιλ. Δυτ. ΜΕΝΙΝΑΣ και καθηλώθη. Απώλειαι της φάλαγγος ταύτης 6 αυτοκίνητα καταστράφησαν, 10 Γερμανοί εφονεύθησαν και ετραυματίσθησαν και συνελήφθησαν αιχμάλωτοι έτεροι 8. 3) Από μεταμεσημβρίνας ώρας της σήμερον Γερμανικόν Πυροβολικόν έβαλλεν θέσεις μας ΜΕΝΙΝΑ από κατευθύνσεως ΦΙΛΙΑΤΩΝ”.

Για τη στάση των ανταρτών του ΕΛΑΣ σημειώνει στο ημερολόγιό του: «19 Αυγούστου, […] Ελήφθη εξάλλου τηλεγράφημα του Κωνσταντινίδη, αναφέροντος ότι εις το ενεργηθέν παρ’ αυτού σαμποτάζ κατεστράφησαν 13 αυτοκίνητα και ότι εφονεύθησαν υπέρ τους 40 Γερμανοί και ετραυματίσθησαν 60 περίπου. Ο Κωνσταντινίδης έχει 6 τραυματίας, πιθανώς όμως και άλλας απωλείας, διότι ένα τμήμα του διέφυγε προς Μιτσικέλι. Ο ίδιος αναφέρει ότι, ενώ εμάχετο κατά των Γερμανών, οι εαμίτες, επωφεληθέντες, επετέθησαν κατά μικράς δυνάμεώς του, εις Ανθοχώρι. Οι έφεδροι ΕΔΕΣ ενισχυθέντες αντεπετέθησαν και καταδίωξαν τους εαμίτες. Αγνοείται η τύχη 4 ανταρτών μας. Κάνω επ’ αυτού διαμαρτυρίαν κατά του ΕΑΜ».