Συμπληρώθηκαν 32 ολόκληρα χρόνια, αρχές Φεβρουαρίου ήταν του 1992, από τότε, που λειτούργησε, σε πρωτόλεια μορφή (εξελίχθηκε στη συνέχεια), με 45 σπουδαστές και μ’ έναν από τους διδάσκοντες τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο (διακεκριμένο πανεπιστημιακό δάσκαλο), η Θεολογική Ακαδημία στο Δυρράχιο.
Από αυτή έχουν αποφοιτήσει εκατοντάδες άτομα, που ορισμένα έγιναν κληρικοί, ενώ άλλα εργάζονται στην Εκκλησία ή σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς και διακρίνονται για το ήθος τους.
Η Θεολογική Ακαδημία Δυρραχίου, όπου φοιτούν αγόρια και κορίτσια (από το 1997), δικαίωσε τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, που η ίδρυσή της ήταν ένα από τα πρώτα μελήματά του, γιατί ήθελε στελεχιακό δυναμικό, για να αναστήσει από τα ερείπια την Εκκλησία της Αλβανίας (πριν τον τον αθεϊστικό διωγμό υπηρετούσαν πάνω από 440 ιερείς και διάκονοι, από τους οποίους το 1991, που επανήλθε η θρησκευτική ελευθερία ζούσαν μόνο 22 και αυτοί γέροντες και τυραννισμένοι και καταποντισμένοι).
Έχει, λοιπόν, την προσωπική σφραγίδα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου και ξεκίνησε τη λειτουργία της ως σεμινάριο το 1992, με βασικό σκοπό να αποτελέσει φυτώριο ιερέων.
Ενώ τα πρώτα χρόνια στεγαζόταν σ’ ένα ξενοδοχείο, κάτω από πολύ δύσκολες και αντίξοες συνθήκες (χωρίς νερό, χωρίς ρεύμα και χωρίς θέρμανση), το 1996 η Σχολή μεταφέρθηκε σε ένα σύγχρονο κτηριακό συγκρότημα γύρω από τη Μονή Αγ. Βλασίου, στο ομώνυμο χωριό κοντά στο Δυρράχιο.
Στη διάρκεια του τετραετούς ακαδημαϊκού προγράμματος διδάσκονται τα εξής μαθήματα: Παλαιά Διαθήκη, Καινή Διαθήκη, Δογματική, Πατρολογία, Χριστιανική Ηθική, Λειτουργική, Εκκλησιαστική Ιστορία, Φιλοσοφία, Κανονικό Δίκαιο, Κήρυγμα, Κατήχηση, Ποιμαντική, Θρησκειολογία, Ιεραποστολή, Αλβανική γλώσσα, Ιστορία Οικουμενικής Κινήσεως, Αγιολογία, Ψυχολογία, Βυζαντινή μουσική, Πληροφορική, καθώς και δύο ξένες γλώσσες, Αγγλικά και Ελληνικά.
Στο πρόγραμμα της Ακαδημίας περιλαμβάνεται και ο λειτουργικός βίος, η συμμετοχή στις ακολουθίες του όρθρου, του εσπερινού, του αποδείπνου, στις εβδομαδιαίες πνευματικές συζητήσεις και στα περιοδικά σεμινάρια.
Οι σπουδαστές συμμετέχουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα σε ευρύτερα προγράμματα χριστιανικής αγωγής. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται η κατήχηση στις γύρω περιοχές, και επισκέψεις σε διάφορα ιδρύματα στις πόλεις Δυρράχιο, Καβάγια και Τίρανα: Δύο ιδρύματα για ανάπηρα παιδιά, ορφανοτροφεία, το σχολείο παιδιών με ειδικές ανάγκες, ένα γηροκομείο, στις φυλακές ανηλίκων, στο νοσοκομείο κτλ).
Δεν είναι μόνο οι θεολογικές γνώσεις και οι εκκλησιαστικές εμπειρίες, που αποκτούν οι νέοι και οι νέες, που φοιτούν σ’ αυτή, μέσα από τα μαθήματα, που διδάσκουν έμπειροι καθηγητές από την Αλβανία, την Ελλάδα, τις ΗΠΑ και κατά διαστήματα και από άλλες χώρες, και τις λατρευτικές ευκαιρίες.
Είναι και τα ανθρωπιστικά αντανακλαστικά, που αναπτύσσουν, γιατί μέσα τους φυτεύονται οι γιγάντιοι του ουρανού πόθοι.
Επιπλέον, έχουν τη δυνατότητα διεύρυνσης των γνωστικών τους οριζόντων, αξιοποιώντας την πλούσια βιβλιοθήκη, η οποία αριθμεί χιλιάδες τίτλους, θρησκευτικού, επιστημονικού, ιστορικού, λογοτεχνικού κτλ. περιεχομένου.
Η φοίτηση στη Θεολογική Ακαδημία δίνει την ευκαιρία στους σπουδαστές και στις σπουδάστριες, που έχουν υποτροφία από τον Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, η οποία περιλαμβάνει την κάλυψη των εξόδων σπουδών, σίτισης και διαμονής, να εμβαθύνουν, παρά την πνευματική καθίζηση των καιρών μας και τη συμφιλίωση με το «μηδέν», στα μεγάλα θέματα της ζωής.
Και παίρνουν τα εφόδια, ώστε όχι μόνο να αποφεύγουν την ολέθρια ηθική νάρκη, που κοντεύει να γίνει πανδημία, αλλά και να μεταφέρουν με το λόγο και το βίο τους τα σωτήρια κηρύγματα του Ευαγγελίου.
Ως καλύτερος επίλογος δεν θα μπορούσαν να είναι τα λόγια ενός παλαιού σπουδαστή της Ακαδημίας (1994-1997), του Dh. Qosja, που γράφει:
“Από την αρχή, στόχος της ήταν και παραμένει η διαμόρφωση των φοιτητών με την υψηλή κουλτούρα της Ορθοδοξίας, τις βαθιές γνώσεις της, την ιδέα της αγάπης και τα κοινωνικά συναισθήματα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κοινωνίας… Και όχι μόνο εκφράζουμε ευγνωμοσύνη, αλλά καλλιεργούμε και την ευαισθητοποίηση για να διατηρηθεί το ύψος και το επίπεδο της συνέχισης του εκπαιδευτικού και πνευματικού έργου της συγκρότησης του κλήρου και του λαού, σύμφωνα με τη σύγχρονη πραγματικότητα, για την ενίσχυση της αδελφοσύνης”.
