28 Απριλίου 1998: Ημέρα εκλογής Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου.
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Ήταν Τρίτη 28 Απριλίου , μία καλοκαιρινή, σχεδόν, ημέρα της Άνοιξης του 1998, πριν από 27 ολόκληρα χρόνια. Ο καιρός θαυμάσιος. Δεν μας είχαν πλήξει ακόμη οι απότομες μεταβολές λόγω κλιματικής αλλαγής. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, συνεδρίαζε στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών, για να εκλέξει το νέο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, εις διαδοχή του κοιμηθέντος 10 Απριλίου , Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ.
Ήταν η πρώτη ελεύθερη στην ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος εκλογική διαδικασία – χωρίς άνωθεν παρεμβάσεις ή Αριστίνδην Ιεραρχίες. Και ήταν η ημέρα που εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ο από Δημητριάδος και Αλμυρού Χριστόδουλος.
Πρόκειται για τον Πρωθιεράρχη που έμελλε να σημαδέψει με το πέρασμά του την Εκκλησία μας, το λαό μας και την πατρίδα μας. Και σήμερα 27 ολόκληρα χρόνια από την εκλογή του και 17 χρόνια από την κοίμησή του, εξακολουθεί να κυριαρχεί στις συζητήσεις μας και να μας λείπει!
« Που είσαι Χριστόδουλε»είναι μία φράση που κυριαρχεί σε κάθε δυσκολία.
Όσο μάλιστα περνούν τα χρόνια, παγιώνεται πλέον ως καθολική διαπίστωση ότι ο Χριστόδουλος δεν έφυγε «φυσικώ τω τρόπω»απ´αυτή τη ζωή! Τον ….έφυγαν!Και για να το κάνουμε πιο εύπεπτο: τον διευκόλυναν να φύγει!
Ήταν εμπόδιο στα σχέδιά τους.Και αυτό φαίνεται σήμερα. Ήταν ένας, αλλά ήταν λέων πυρ πνέων, προς τους εχθρούς, κυρίως, της πίστεως. Και η απήχηση που είχε ο λόγος του, παρά τους τόνους λάσπης που του έριξαν με την βοήθεια και εκκλησιαστικών παραγόντων δεν έπιασε ποτέ! Αντιθέτως!Τον παγίωσε στη συνείδηση του λαού ως μοναδική εκκλησιαστική φυσιογνωμία.
Και σήμερα, με όλα αυτά που ζούμε αλλά και εξαιτίας της κρίσης που διέρχεται η χώρα μας και ο λαός μας, καταλαβαίνουμε πόσο απαραίτητος ήταν σήμερα να υπάρχει και να ακούγεται η φωνή του. Πόσο καλό θα ήταν να τον έχουμε μαζί μας.
Ναί ο Χριστόδουλος σημάδεψε με το πέρασμά του τη χώρα μας και τον λαό μας!
Η εκλογή του, προ 27 ετών, σήμανε την αλλαγή στάσης της Εκκλησίας μας και την ένταξή της στο χάρτη της κοινωνίας μας και μάλιστα σε περίοπτη θέση. Όλοι υπολόγιζαν τι θα πει ο Χριστόδουλος. Ακόμη και την εποχή που προσπαθούσαν να τον αποδομήσουν δεν μπορούσαν να τον αγνοήσουν. Τα δελτιά ειδήσεων ξεκινούσαν μαζί του. Αλλά και η κοίμησή του, προ 17,5 ετών, αποκάλυψε πως τούτος ο λαός, «ο μικρός, ο μέγας», ξέρει να ξεχωρίζει το σωστό και να ακολουθεί τον πνευματικό του ηγέτη όταν νιώθει ότι του μιλά αληθινά και τον αγγίζει στην καρδιά του. Η εκλογή Χριστοδούλου έδωσε ελπίδες στον κλήρο και στο λαό! Έφερε τα πάνω- κάτω στην Εκκλησία μας, όπως ακριβώς συνέβαινε πάντα, στις μεγάλες και ιστορικές στιγμές της Εκκλησίας μας!Λίγες ημέρες πριν από την εκλογή του Χριστοδούλου, είχαμε αποχαιρετήσει τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, μετά από μία μακρά περίοδο 24 ετών Αρχιεπισκοπείας – αλλά και εξίσου μακρά περίοδο ασθενείας– κατά την οποία διοικούσαν οι αντ´αυτού, που λίγο έλλειψε να πουλήσουν και τα μαχαιροπήρουνα της Εκκλησίας- αυτά με τα οποία έτρωγαν!
Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ δεν ήταν τυχαίος Πρωθιεράρχης! Διέθετε προσόντα, που τον έκαναν ξεχωριστό . Ήταν έξυπνος και διπλωμάτης.Ιδιαιτερα ευφυής και ετοιμόλογος. Αφόπλιζε τον συνομιλητή του.
Ως «τιμονιέρης» του σκάφους της Εκκλησίας, δεν τα πήγε άσχημα!Εξέλεξε σπουδαίους Ιεράρχες. Δύο εξ αυτών(ο Χριστόδουλος και ο Ιερώνυμος) εξελέγησαν Αρχιεπίσκοποι και δύο ακόμη(αείμνηστος Θεσσαλονίκης Ανθιμος και Σπάρτης Ευστάθιος) διεκδίκησαν με αξιώσεις τον Πρώτο Θρόνο της Ελλάδος. Αλλά και οι Μακαριστοί Μητροπολίτες, Σμύρνης Χρυσόστομος, Λαρίσης Σεραφείμ, Ιωαννίνων Θεόκλητος, Φιλίππων Προκόπιος, Σισανίου Αντώνιος, Πειραιώς Καλλίνικος κ. α. που άφησαν το αποτύπωμά τους στην Εκκλησία μας , εξελέγησαν από τον Σεραφείμ.
Ο Χριστόδουλος παρέλαβε το πηδάλιο της Εκκλησίας σε μία εποχή που η διοίκησή της είχε περιέλθει σε μεγάλη παρακμή.Τα πολλά χρόνια ασθένειας του Σεραφείμ ατόνησαν την παρουσία της Εκκλησίας και την οδήγησαν στην αφάνεια. Έκανε ο,τι ήθελε η αυλή και ένας εσμός καιροσκόπων που τον περιέβαλαν και οι οποίοι είχαν ως στόχο την προσωπική τους προβολή και καλοπέραση!
Ήλθε ο Χριστόδουλος και η Εκκλησία μας άλλαξε ρότα.Η εκλογή του ήταν πραγματικά ένα εν Αγίω Πνεύματι γεγονός!Μία σύγχρονη Πεντηκοστή. Παρά τις περί του αντιθέτου επιδιώξεις ορισμένων, ο Χριστόδουλος κατάφερε να επικρατήσει και να εκλεγεί θριαμβευτικά!Θυμάμαι το κλίμα που επικρατούσε την εποχή εκείνη στην Ιεραρχία.Ορισμένοι εκ των παλαιών Ιεραρχών, είχαν αρχικά την άποψη ο νέος Αρχιεπίσκοπος να προέλθει από την πρεσβυτέρα Ιεραρχία, για να κοπάσουν οι διαθέσεις των νεωτέρων!Ήθελαν να εκλέξουν έναν μεταβατικό Αρχιεπίσκοπο.Κάτι που επικρατεί και στις μέρες μας όταν έλθει η ώρα της διαδοχής του Ιερωνύμου του Β ´. Επέμεναν μάλιστα την εποχή εκείνη, πως ο καταλληλότερος να διαδεχθεί τον Σεραφείμ , ήταν ο τότε γέροντας Μεσσηνίσς Χρυσόστομος (Θέμελης), ο πρύτανης των Ιεραρχών και προεδρεύων της Ιεραρχίας μέχρι την ώρα της εκλογής νέου Προκαθήμενου.Ήταν μόλις πέντε χρόνια μικρότερος του ήδη τεθνεώτος Σεραφείμ. Δηλαδή οι επιτήδειοι που κινούσαν τα νήματα ήθελαν να επιβάλλουν στην εκκλησία μια παρατεταμένη περίοδο αδράνειας λόγω γηρατειών και κόπωσης. Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων(Καρανικόλας)- εκ των ισχυρών Ιεραρχών της εποχής εκείνης- είχε αναλάβει να «πείσει» τον γέροντα Μεσσηνίας να αποδεχθεί την πρόταση της πρεσβυτέρας Ιεραρχίας. Ακόμη και ο αείμνηστος Ιωαννίνων Θεόκλητος (Σετάκης)που δεν έκρυβε τις φιλοδοξίες του για την επόμενη μέρα, ανέλαβε και αυτός ρόλο στο να πείσει τον Μεσσηνίας να αποδεχθεί την πρόταση μιας μεγάλης μερίδας Ιεραρχών- παλαιών και νέων όπως έλεγε τότε- για να είναι υποψήφιος και να πάνε στην άκρη οι νεώτεροι! «Μπορούμε να περιμένουμε», έλεγε.
Παράλληλα όμως με αυτή την κινητικότητα αναπτύχθηκε και μία άλλη, εξίσου δυναμική πρωτοβουλία για να αρνηθεί ο γέροντας Μεσσηνίας αυτή την πρόταση.
Από τη μία ο πρώην Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που είχε ιδιαίτερη σχέση με τον σοφό Γέροντα Ιεράρχη ως βουλευτής Μεσσηνίας, ανέλαβε αυτό το έργο. Και κατάφερε τελικώς να τον πείσει ώστε να μη μπει σε αυτή τη δοκιμασία, δεδομένου ότι η Εκκλησία ήταν έτοιμη πλέον να δεχθεί ένα νέο Ιεράρχη για τον πρώτο θρόνο των Αθηνών.
Και καθώς περνούν τα χρόνια αυτό καθίσταται στις μέρες μας παγιωμένη πλέον αντίληψη των πιστών και επομένως και της Ιεραρχίας η οποία αφουγκράζεται τα θέλω και τα πιστεύω της κοινωνίας. Παράλληλα με τον Αντώνη Σαμαρά και κάποιοι ακόμη άνθρωποι, φιλικά προσκείμενοι στον γέροντα Μεσσηνίας ανέπτυξαν ανάλογη πρωτοβουλία, η οποία εστέφθη από επιτυχία μετά την δημόσια άρνηση του έμπειρου Ιεράρχη να εκτεθεί στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση!
Στις 23 Απριλίου 1998,πέντε ημέρες πριν την κρίσιμη σύγκλιση της Ιεραρχίας για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου, είχε προβεί σε γραπτή δήλωση με την οποία είχε καταθέσει την συγκινητική επιθυμία του να κλείσει τα μάτια του ως Μεσσηνίας. Με την θαρραλέα αυτή πρωτοβουλία του έπεισε και παρέσυρε και τον δεύτερο τη τάξει Γέροντα Ιεράρχη Κορίνθου Παντελεήμονα, που είχε τον τρόπο αν ήθελε να παρασύρει την Ιεραρχία. Ήταν πιο παρορμητικός ως χαρακτήρας και θορυβώδης.
Ο Μακαριστός Μεσσηνίας στην ιστορική εκείνη δήλωση είχε πει τα παρακάτω ιστορικά λόγια.
Δήλωση του Σεβ. Μεσσηνίας Χρυσοστόμου Β ´:
—«Η Εκκλησία μας, πέρασε μία μακρά περίοδο αδρανείας λόγω της ασθενείας του Μακαριστού Σεραφείμ. Ας ξεφύγουμε απ´αυτή την εσωστρέφεια και την κατάσταση των ασθενειών και των γηρατειών και ας δώσουμε τόπο στα νειάτα!Αφήστε με εμένα στην αγαπημένη μου Μεσσηνία. Εκεί θέλω να κλείσω τα μάτια μου».
Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου, εκ των νεωτέρων Ιεραρχών!Τρείς Ιεράρχες της Εκκλησίας μας εκλεγέντες επί Σεραφείμ, οι:
Δημητριάδος Χριστόδουλος Αλεξανδρουπόλεως( μετέπειτα Θεσσαλονίκης)Άνθιμος και Θηβών Ιερώνυμος, εθεωρούντο ως οι πλέον επικρατέστεροι γιαυτή την εκλογή.
Μάλιστα δεν έκρυψαν την απόφασή τους να θέσουν υποψηφιότητα την ίδια ημέρα της εξοδίου ακολουθίας του Σεραφείμ, όταν κατά τη λήξη της, έξω από το Α ´ Νεκροταφείο με πρωτοβουλία του τότε Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου έδωσαν και οι τρεις τα χέρια – περιορίζοντας την εκλογή ως αγώνα μεταξύ των τριών και αποκλείοντας όλους τους άλλους που ακούγονταν- και ορκίσθηκαν για την επόμενη μέρα.Μία ενέργεια που είχε συζητηθεί αρνητικά εκείνη την στιγμή γιατί θεωρήθηκε βιαστική και ασέβεια προς τον Σεραφείμ, του οποίου ο τάφος ήταν ακόμη νωπός.
Οι τρεις υποψήφιοι ή τα τρία φαβορί όπως λέγονταν τις ημέρες εκείνες από τον Τύπο ήταν:
••Ο Χριστόδουλος ήταν ο δημοφιλέστερος και ο πλέον αγαπητός εκ των υποψηφίων στην Ιεραρχία και όχι μόνον. Εκκλησία και λαός περίμεναν από καιρό μία τέτοια υποψηφιότητα. ••Ο Ανθιμος προσπάθησε να επιβληθεί με δυναμικό τρόπο, μην κρύβοντας την φιλοδοξία του να ηγηθεί της Εκκλησίας.•••Ο Ιερώνυμος, ήταν έτοιμος από καιρό. Διέθετε στρατηγικό νού και είχε σχέδιο. Γιαυτό και φρόντισε να καταλάβουν εγκαίρως δικοί του άνθρωποι θέσεις- κλειδιά στο Συνοδικό Μέγαρο και μάλιστα στο οικονομικό επιτελείο της Εκκλησίας ώστε να διευκολύνει το έργο άλλων Μητροπολιτών , φίλα προσκείμενων σε αυτόν για να τους έχει πάντα στο πλευρό του.
Με αυτά τα δεδομένα πορευθήκαμε προς τις αρχιεπισκοπικές εκλογές την Τρίτη 28 Απριλίου 1998.
Και από τα αποτελέσματα την πρώτης ψηφοφορίας προκύπτει ότι δεν υπήρξαν «αποκλεισμοί και φράξιες» για κανέναν υποψήφιο, όπως διατείνοντο επι δέκα χρόνια τα παπαγαλάκια.Μάλιστα οι τρείς επικρατέστεροι Δημητριάδος. Θηβών και Αλεξανδρουπόλεως ξεχώρισαν από την πρώτη ψηφοφορία.
Από το περιοδικό ΕΚΚΛΗΣΙΑ αντιγράφουμε, από το τεύχος Ιουνίου 1998:
« Έγιναν τρείς ψηφοφορίες προς τα οριζόμενα από το άρθρο 15,του Νόμου 590/1977, δοθέντος ότι κατά την πρώτη και δευτέρα ψηφοφορία, ουδείς από τους ψηφισθέντες συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία.
Οι 76 εκλέκτορες κατά τις τρείς ψηφοφορίες εψήφισαν ως εξής:
Κατά την πρώτη ψηφοφορία ο Σεβ. Δημητριάδης Χριστόδουλος έλαβε 23 ψήφους.Ο Σεβ. Θηβών Ιερώνυμος έλαβε 21 ψήφους και ο Σεβ. Αλεξπόλεως Ανθιμος, έλαβε 13 ψήφους, ο Σεβ. Βρεσθένης(νυν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής) Δημήτριος έλαβε 6 ψήφους, ο αείμνηστος σήμερα Σεβ. Ιωαννίνων Θεόκλητος 4 ψήφους,ο αείμνηστος Μεγάρων Βαρθολομαίος 4 ψήφους, ο αείμνηστος Πισιδίας Μεθόδιος έλαβε 2 ψήφους, ο αείμνηστος Κερκύρας Τιμόθεος 1 ψήφο και τέλος ο αείμνηστος Ζιχνών Σπυρίδων 1 ψήφο. Υπήρχε και μία λευκή ψήφος.»»
Στο Β γύρο είχαμε απορρόφηση των μικρών υποψηφιοτήτων από τον ισχυρό πρώτο υποψήφιο Δημητριάδος Χριστόδουλο. Και τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν ως εξής:
«Κατά την δευτέρα ψηφοφορία έλαβαν: ο Σεβ.Δημητριάδος Χριστόδουλος 35 ψήφους.ο Σεβ.Θηβών Ιερώνυμος 25 ψήφους, ο Σεβ.Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος 13, ψήφους, ο Σεβ. Μεγάρων 2 Ψήφους και ο Σεβ Ζιχνών 1 ψήφον.Κατά την Τρίτη ψηφοφορία έλαβαν αντιστοίχως:Ο Σεβ.Δημητριάδος Χριστόδουλος 49 ψήφους,Ο Σεβ. Θηβών Ιερώνυμος 20 ψηφους και ο Σεβ.Αλεξπόλεως Ανθιμος 4 ψήφους. Υπήρξαν και τρείς λευκοί ψήφοι.
Όταν το τελικό αποτέλεσμα ήταν πλέον σαφές, ο εκλεγόμενος νέος Αρχιεπίσκοπος εδάκρυσεν από συγκίνησιν.»
ΈΤΣΙ με υποδειγματικές δημοκρατικές διαδικασίες ως Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος εξελέγη ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού Χριστόδουλος, ο οποίος ήταν ο 19ος διάδοχος των Ποιμεναρχών Αθηνών από την Εθνική Παλιγγενεσία.
Ο Χριστόδουλος εξελέγη στην ηλικία των 58 ετών και είχε όραμα για την Εκκλησία μας.
Δεν ήθελε να ανέλθει στο θρόνο των Αθηνών και να ξαπλώσει στο ντιβάνι της Μακαριότητάς του.
Ήθελε να εκλεγεί και να κάνει τη διαφορά! Και τα κατάφερε!
Ήθελε να αλλάξει την ταχύτητα που πορεύεται η Εκκλησία και να την κάνει πάλι δυνατή και υπολογίσιμη δύναμη.Και αυτό το κατόρθωσε.
Στην προσπάθειά του μάλιστα αυτή ενδεχομένως να έκανε και κάποια λάθη και να παρασύρθηκε σε κάποιες υπερβολές, από τον ενθουσιασμό που τον είχε καταλάβει, για να φέρει την πολυπόθητη αλλαγή στην Εκκλησία!
Αλλά και πόσα πέρασε κατά την δεκαετία που βρέθηκε στον Πρώτο Θρόνο της πατρίδας μας. Του είχαν κηρύξει όλοι τον πόλεμο. Άλλοι από φθόνο και ζήλεια και απλοί γιατί δεν ήθελαν να επεκτείνει την ισχύ και επιρροή του στον λαό. Μετά την πρώτη επίθεση που δέχθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη με το θέμα των ταυτοτήτων στον χορό επιθέσεων που είχαν ως στόχο να αποδομήσουν τον Χριστόδουλο μπήκε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και συγκεκριμένα ο ίδιος Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο οποίος δεν είδε από την αρχή με καλό μάτι την απήχηση Χριστοδούλου στον λαό μας. Αρκεί να πούμε ότι ήλθε ο ίδιος το 1999 στην Ελλάδα- πρώτο του ταξίδι στην Εκκκησια της Ελλάδος γιατί ο Σεραφείμ δεν έδινε την άδεια για να επισκεφθεί την Εκκλησία μας – και ο κόσμος αντί να πηγαίνει να πάρει την ευχή του Πατριάρχη έσπευδε στον Χριστόδουλο φέρνοντας τον σε δύσκολη θέση μπροστά στον Πατριάρχη.
Και εκείνος συνεσταλμένα και με πατρική στοργή τους έλεγε : από τον Πατριάρχη μας να πάρετε ευχή, εμένα θα με ξαναδείτε!
Όλα αυτά διαμόρφωσαν ένα αρνητικό κλίμα εις βάρος του Χριστοδούλου το οποίο αντιμετώπισε με καρτερία και χριστιανική υπομονή και το οποίο, δυστυχώς, δεν κόπασε ακόμη και όταν ασθένησε!
Το βέβαιο είναι οτι σήμερα, τόσα χρόνια από την κοίμησή του Χριστοδούλου εξακολουθεί να ζει ανάμεσά μας, να μας καθοδηγεί και να μας εμπνέει , καθώς άφησε πίσω του ανεξίτηλη τη σφραγίδα του.
Όλοι τον θυμούνται και τον αναζητούν.Δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε και να πούμε τί θα έκανε ο Χριστόδουλος αν ζούσε σήμερα!Το βέβαιο είναι ότι η Εκκλησία πορεύεται και χωρίς αυτόν! Απλώς ο Χριστόδουλος αν ζούσε, τόσο η Εκκλησία μας όσο και η πατρίδα μας θα είχαν άλλη πορεία και οι προσδοκίες θα ήταν διαφορετικές!Ανέβασε ψηλά τον πήχυ και τώρα πια ότι κι αν κάνουμε περνάμε από κάτω!
Ο καλός Θεός φρόντισε το 1998 να εκλεγεί ο Χριστόδουλος για να γευτούμε τη χαρά της εκλογής του και για να καταλάβουμε μετά την κοίμησή του τι χάσαμε!
Παράλληλα η εκλογή αυτή ήταν ένα μάθημα Συνοδικότητας της Εκκλησίας της Ελλάδος προς όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και κυρίως προς αυτές που διοικούνται πατριαρχικά δηλαδή αντιδημοκρατικά αφού υπερισχύει η ενός ανδρός αρχή. Κάποτε θα αλλάξει και αυτό. Τα κατάλοιπα της τουρκοκρατίας και του γενιτσαρισμού πρέπει να εκλείψουν! Η Ορθοδοξία είναι η κατεξοχήν θρησκεία της ελευθερίας και της αγάπης και όχι της τιμωρίας και της εκδίκησης όπως θέλουν να την καταντήσουν μερικοί κομπλεξικοί και κακομαθημένοι ποιμένες για να μπορούν να κρύβουν τις αθλιότητες που παράγουν στο διάβα τους.
Τέλος να πούμε και κάτι ακόμη που αποτελεί το συμπέρασμα που εξάγεται μεταξύ των δύο εκλογών Χριστόδουλου και Ιερωνύμου. Ο Θεός επέτρεψε να εκλεγεί ο Χριστόδουλος γιατί ήξερε ότι θα ακολουθούσε ο Ιερώνυμος, ο οποίος αν και είναι εντελώς διαφορετικός ως άνθρωπος από τον προκάτοχό του εντούτοις είναι ο ιδανικός Αρχιεπίσκοπος για την εποχή που διανύουμε. Αθόρυβος,μεθοδικός και με στρατηγικό νου έχει καταφέρει να κάνει πολλά. Εξελέγησαν επί των ημερών του αρκετοί ικανοί Ιεράρχες,αλλά επέτρεψε δυστυχώς να εκλεγούν και μερικοί που αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων και της εποχής μας. Θα τους κρίνει ο Θεός.
Εμείς ολοκληρώνουμε την σύντομη ιστορική παρουσίαση της εκλογής του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου το 1998, σαν σήμερα, τρεις σχεδόν δεκαετίες από τότε.
Πολλές μικρές ψηφίδες στη μνήμη του είναι οι γραμμές αυτές. Μικρές ψηφίδες και ψελλίσματα αγάπης που συνθέτουν την χαρισματική προσωπικότητα. Αφού ότι για πάντα χάσαμε για πάντα το ζητούμε! Καλή ανάπαυση και καλή Ανάσταση αγαπημένε μας Χριστόδουλε. Ζεις στις καρδιές μας!
Δείτε το ιστορικό αυτό βίντεο με στιγμιότυπα απο την εκλογή και ενθρόνιση του μεγάλου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου. Πέρασαν 27 ολόκληρα χρόνια και λες πως δεν πέρασε μία μέρα!
