✔️Όλο το παρασκήνιο για την επόμενη μέρα στο Φανάρι-
✔️Αλήθειες και ψέματα.
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Έχουν πυκνώσει τα δημοσιεύματα τον τελευταίο καιρό που κάνουν λόγο για παραίτηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στο τέλος του έτους που διανύουμε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 30 ετών από την εκλογή του σε Πατριάρχη και 60 ετών από την ένταξη του στον ιερό κλήρο.
Και όπως είναι φυσικό η σεναριολογία αυτού του επιπέδου επιφέρει αναπόφευκτα στο προσκήνιο και τη συζήτηση για την διαδοχή του.
Παραίτηση χωρίς διαδοχή δεν γίνεται αλλά και διαδοχή χωρίς κένωση του Θρόνου από φυσικά ή τεχνητά( όπως είναι η παραίτηση) αίτια.
Πριν αναλύσουμε το θέμα αυτό καλό είναι να δούμε ποιοί έχουν συμφέρον από την διακίνηση τέτοιων δημοσιευμάτων αλλά και την ενθάρρυνση τους ώστε να κρατούν επίκαιρο ένα θέμα που υπό άλλες συνθήκες δεν έπρεπε ακόμη να μας απασχολεί αφού ο Πατριάρχης μολονότι διανύει το 81ο έτος της ηλικίας του, χαίρει άκρας υγείας.
Οι πληροφορίες που έχουμε συλλέξει σχετικά με το θέμα αυτό κάνουν λόγο ότι στόχος των δημοσιευμάτων αυτών είναι η προβολή και η καθιέρωση των δύο Ιεραρχών που αναφέρονται στα δημοσιεύματα αυτά ως των μοναδικών υποψηφίων για την επόμενη μέρα – τυχαίο;
🔺Οι υποψήφιοι για τον Πατριαρχικό Θρόνο
——————————————————————-
Πρόκειται για τον Γέροντα Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, ο οποίος ελέω Πατριάρχη κατέλαβε τον πρώτο Θρόνο του Πατριαρχείου, θέση η οποία με βάση το Πατριαρχικό Συνταγμάτιο του δίνει το προβάδισμα έναντι των άλλων Ιεραρχών του Θρόνου και μάλιστα την ώρα της πατριαρχικής εκλογής τον καθιστά προεδρεύοντα της Ενδημούσης Ιεράς Συνόδου η οποία θα εκλέξει τον νέο Πατριάρχη.
Ο Εμμανουήλ μπήκε στο παιχνίδι της διαδοχής αφ´ης στιγμής τον επέλεξε ο Πατριάρχης για την ιστορική Μητρόπολη Χαλκηδόνος, την οποία μέχρι τώρα οι Ιεράρχες που την ποίμαναν ήταν ως επί το πλείστον γηγενείς Πολίτες.
Η επιλογή του Εμμανουήλ ανάμεσα σε τόσους Πολίτες Ιεράρχες που υπάρχουν ακόμη(!!) δείχνει την προτίμηση του Πατριάρχη στο πρόσωπο του. Εκ της νέας θέσεως του θα κληθεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκλογή του νέου Πατριάρχη, ανεξαρτήτως του αν ο ίδιος θα είναι υποψήφιος ή όχι.
Άλλωστε όλοι λένε ότι δεν τον έβαλε τυχαία ο Πατριάρχης σε αυτή την Μητρόπολη. Οι λόγοι πολλοί. Δύο από αυτούς που συζητούνται από στόμα σε στόμα είναι: Πρώτον, για να «καπελώσει» τον Αμερικής και δεύτερον, για να δείξει προς όλους ότι τους κανόνες ακόμη τους ορίζει ο ίδιος.
Άλλωστε όλοι λένε ότι δεν τον έβαλε τυχαία ο Πατριάρχης σε αυτή την Μητρόπολη. Οι λόγοι πολλοί. Δύο από αυτούς που συζητούνται από στόμα σε στόμα είναι: Πρώτον, για να «καπελώσει» τον Αμερικής και δεύτερον, για να δείξει προς όλους ότι τους κανόνες ακόμη τους ορίζει ο ίδιος.
Ναι είναι ολοφάνερο ότι η τοποθέτηση του Εμμανουήλ στην Μητρόπολη Χαλκηδόνος έγινε από τον Πατριάρχη με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον αλλά και στην προσωπική υστεροφημία του. Ο «μύθος» Βαρθολομαίου που με αγάπη βοηθήσαμε όλοι να οικοδομηθεί και να επικρατήσει δεν θα πρέπει να καταρρεύσει επ´ουδενί, με διαρροές και φήμες καλοθελητών που θα θελήσουν να αποδομήσουν αυτή την ισχυρά, ατσαλάκωτη και δημιουργική προσωπικότητα που δημιουργήθηκε με τα χρόνια.
Άλλωστε τα πρόσωπα που τον πλαισίωναν σε όλη του την διαδρομή φρόντιζε να είναι πρωτίστως υπάκουα και συνεργάσιμα αλλά και να μην ξεπερνούν το μέσο όρο ευφυΐας, ώστε να είναι διαχειρίσιμα.
Ο δεύτερος που ετοιμάζεται να διεκδικήσει τον Πατριαρχικό Θρόνο είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος και δεν το κρύβει.
Αφού πρώτα έλιωσε πολλά ζεύγη υποδημάτων μέχρι να καταφέρει να εκλεγεί Αμερικής, από την επομένη της εκλογής του κοιμάται και ονειρεύεται και βλέπει τον εαυτό του ως τον διάδοχο του Βαρθολομαίου.
Μόνο που για την εκλογή Πατριάρχη επικρατούν άλλα κριτήρια και τα λάθη στα οποία υπέπεσε ως Αρχιεπίσκοπος( τα πλαστικά κουταλάκια της μιας χρήσης για την Θεία Κοινωνία , η εισήγηση για καρατόμηση από την Σύνοδο του πρώην Νέας Ιερσέης και νυν Σάρδεων Ευαγγέλου -γιατί δεν τον προσκύνησε-η τιμωρία του πολιού Ιεράρχη,καταξιωμένου Μητροπολίτη Βοστώνης Μεθοδίου, ο σκανδαλώδης εναγκαλισμός του με τους ετεροδόξους κ.ά. ), δεν εγγυώνται τα καλύτερα για τον Ελπιδοφόρο για την επόμενη μέρα.
«Ποιοι»Ιεράρχες θα θέλουν να έχουν ως Πατριάρχη έναν άνθρωπο χωρίς αναστολές αλλά και τόσο εκδικητικό; Και το Πατριαρχικό σύστημα διοίκησης με το οποίο πορεύεται το Φανάρι, δίνει την δυνατότητα να αναπτύξει κάποιος αυτές τις εφέσεις και τις κακές συνήθειες στον ύψιστο βαθμό.
Στόχος, πάντως, των δημοσιευμάτων αυτών που είδαν το φως της δημοσιότητας μέχρι τώρα είναι να προβάλουν ως μοναδικούς υποψήφιους, για την μετά Βαρθολομαίο εποχή,τους δύο προαναφερόμενους.
Στο μεταξύ στην αγωνία που έχουν αυτοί που διακινούν αυτά τα σενάρια να καθιερωθούν από τώρα στην κοινή γνώμη οι δύο υποψήφιοι ως τα απόλυτα φαβορί της Πατριαρχικής εκλογής δεν αναφέρουν πουθενά στα δημοσιεύματα τον Γέροντα Πριγκηποννήσων Δημήτριο, ως υποψήφιο.
🔺Ποιοι παίζουν «παιχνίδια» για την επόμενη μέρα;
—————————————————————————
Επιδίωξη, προφανώς, των εμπνευστών αυτής της πρόωρης σεναριολογίας είναι να βγάλουν από τον χάρτη των υποψηφιοτήτων τον Δημήτριο.Η εξαφάνιση της υποψηφιότητας του έγινε τεχνιέντως και δεν είναι τυχαία. Διότι αν ρωτήσεις έναν ανυποψίαστο Ιεράρχη του θρόνου «ποιους» εκ των Ιεραρχών θεωρεί ότι θα διεκδικήσουν τον Πατριαρχικό θρόνο στην μετά Βαρθολομαίο εποχή, θα απαντήσει αυθόρμητα αυτό που συζητείται ευρέως τόσο στο Φανάρι, όσο και στην Ελλάδα : ο Γέρων Πριγκηποννήσων Δημήτριος, ο Αμερικής Ελπιδοφόρος και εσχάτως προστέθηκε και ο Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, ως outsider.
Η επικοινωνιακή παρασκιά στην οποία θέλουν να ρίξουν τον Δημήτριο,ώστε να τον αποδυναμώσουν και να τον κόψουν από την διαδικασία της διαδοχής είναι έργο συγκεκριμένων κύκλων του Φαναρίου. Εντούτοις κάνει στον Δημήτριο περισσότερο καλό παρά κακό, αφού αυτό συσπειρώνει τους ιεράρχες που τον ακολουθούν και τον θέλουν και αυξάνουν την δυναμική του. Ο τεχνητός αυτός αποκλεισμός τον «θυματοποιεί» και τον κάνει περισσότερο συμπαθή και αποδεκτό από τους Ιεράρχες.
Και τα δύο δημοσιεύματα που εμφανίστηκαν με το θέμα αυτό, το ένα προ μηνών στην εφημεριδα«Εστία» και το άλλο στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Παρασκήνιο» είχαν το ίδιο σχέδιο- σύλληψη και εκτέλεση. Εσχάτως εμφανίστηκαν ανάλογα δημοσιεύματα και στον Τουρκικό Τύπο με περιέργο περιεχόμενο. Άλλα εμφανίζουν τον Ελπιδοφόρο από τώρα διάδοχο του Βαρθολομαίου και άλλα τον σχολιάζουν αρνητικά για τις θέσεις που πήρε για την Αγιά Σοφιά.
Δηλαδή την προβολή των δύο Ιεραρχών ως μονομάχων για τον Πατριαρχικό Θρόνο και την εξαφάνιση του Δημητρίου, του μόνου γηγενούς Κωνσταντινουπολίτη, ο οποίος όπως λέγεται θα είναι υποψήφιος για Πατριάρχης, θέλοντας να αναβιώσει την Πατριαρχία του σεμνού και ταπεινού Πατριάρχη της αγάπης και Γέροντα του Δημητρίου του Α ´.
Δεν γνωρίζουμε προς τα που θα γείρει η πλάστιγγα της διαδοχής όταν γίνει η εκλογή του νέου Πατριάρχη, ξέρουμε όμως ότι τον πρώτο λόγο θα τον έχει η Ιεραρχία και τον τελευταίο ο Τούρκος Νομάρχης της Πόλεως, με ο,τι αυτό συνεπάγεται.
Και αυτό ας μην το ξεχνούν οι βιαστικοί που θέλουν καλά και σώνει να δουν τον Βαρθολομαίο ως πρωην Πατριάρχη.
🔺Τα σενάρια της παραίτησης Βαρθολομαίου
———————————————————————
Σύμφωνα μέ σενάρια που κυκλοφορούν ο Οἰκουμενικός Πατριάρχης προβληματίζεται χωρίς νά έχει ἀποφασίσει οριστικώς για το αν στο τέλος του 2021 ἤ το ἀργότερο αρχές του 2022 είναι η καταλληλότερη στιγμή για να παραιτηθεί και μα τροχιοδρομηθούν οι διαδικασίες διαδοχής του. Αν θα το κάνει αυτό ο Πατριάρχης είναι γιατί θέλει να ελέγξει την διαδοχή του. Ο Βαρθολομαίος θα ήθελε ως διάδοχο του έναν απόλυτα ελέγξιμο πατριάρχη ο οποίος θα ακολουθούσε κατά γράμμα τις προτεραιότητες του και δεν θα άλλαζε τα πρόσωπα από τις επιτελικές θέσεις του Πατριαρχείου. Το θέμα είναι αν θα μπορεί ο Βαρθολομαίος να ελέγξει και πολύ περισσότερο να επηρεάσει την εκλογή διαδόχου του ως πρώην Πατριάρχης.
Και το Φανάρι έχει παράδοση σε αυτό δηλαδή η αυλή να περιφρονεί και να μη δίνει σημασία στους πρωην Πατριάρχες όσο δυναμικοί και αν ήταν στην Πατριαρχία τους.
🔺Η γεωπολιτική σημασία της θέσης του Οικουμενικού Πατριάρχη
—————————————————————-
Η απόφαση τοῦ Οικουμενικού Πατριάρχου, ὅποια καί αν είναι, δεν θα είναι ἀμιγώς προσωπική όπως διατείνονται αυτοί που κυκλοφορούν τα σενάρια διαδοχής. Αντιθέτως θα έχει εὐρύτερη γεωπολιτική σημασία.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν παραδοσιακά τον ἡγέτη τῶν όπου γης Ὀρθοδόξων προκειμένου να ανακόψουν την επιρροή του Πατριαρχείου της Μόσχας σέ κομβικές περιοχές του πλανήτη μας όπως είναι τά Βαλκάνια και η Μέση Ανατολή. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι προσφάτως καί μάλιστα στις 29 Μαΐου 2021, στην αποφράδα επέτειο, επισκέφθηκε τον Οικουμενικό Πατριάρχη στό Φανάρι η αναπληρώτρια Υπουργός Ἐξωτερικῶν των ΗΠΑ Γ. Σέρμαν γιά νά προετοιμάσουν μαζί τήν επίσκεψη του στην Αμερική τον Οκτώβριο και για να δείξει ότι η Αμερική είναι κοντά στο Φανάρι.
Όμως εκ της μέχρι τώρα πορείας των τριών φερομένων ως υποψηφίων η Αμερική ούτε από τον Ελπιδοφόρο, ούτε από τον Εμμανουήλ μπορεί να περιμένει και να να προσδοκά τα επιτεύγματα του Βαρθολομαίου,δεδομένου ότι την Φαναριώτικη διπλωματία τη γνωρίζει κάλλιον παντός άλλου ο Γέρων Πριγκηποννήσων Δημήτριος ο οποίος γαλουχήθηκε από παλαιούς Φαναριώτες Ιεράρχες και έμαθε κοντά στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο πολλά από τα μυστικά αυτής της μοναδικής τέχνης.
Το βιβλίο του Γέροντος Πριγκηποννήσων Δημητρίου για την Πράξη του 1928 και τις σχέσεις Αθηνών- Φαναρίου απέδειξε πως γνωρίζει και μπορεί να στηρίξει τα συμφέροντα του Πατριαρχείου και να μιλά με ντοκουμέντα χωρίς να είναι προσβλητικός ή εκδικητικός με την άλλη πλευρά.
Ἐφ ’ όσον ὁ Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος αποφασίσει να εκκινήσει τις διαδικασίες διαδοχής,είναι βέβαιο ότι στό παιγνίδι της διεκδικήσεως, θα μπουν ὁ Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος ο οποίος προσφάτως δεν πήρε θέση δημοσίως για την απόφαση Μπάιντεν περί γενοκτονίας των Αρμενίων, για να μην δυναμιτίσει προφανώς την ενδεχόμενη μελλοντική σχέση του μέ τήν πολιτική ηγεσία τῆς Τουρκίας. Και όπως όλα δείχνουν ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος,εκτός και αν κρατήσει για τον εαυτό του τον ρόλο του διαιτητή αφού ως γνωστόν δεν γνωρίζει την τουρκική γλώσσα και σε αυτή την ηλικία όσο και αν προσπαθήσει δεν θα την μάθει ποτέ απταίστως ως γεννημένος Ρωμιός της Πόλης. Τελευταίος αλλά όχι μαι έσχατος ο Γέρων Πριγκηποννήσων Δημήτριος σαν έτοιμος από καιρό θα δοκιμάσει τις δυνάμεις του παρά τις περί του αντιθέτου επιδιώξεις των άλλων.
🔺Ο ρόλος του π.Άλεξ Καρλούτσου
—————————————————————
Κάποιοι θεωρούν και γράφτηκε σχετικώς οτι στην εκλογή νέου Πατριάρχη θα διαδραματίσει κάποιο ρόλο και μάλιστα καταλυτικό , ο γνωστός,δραστήριος και δημιουργικός κληρικός της Αμερικής father Αλεξ Καρλούτσος .
Ο π.Αλεξ θα μπορούσε να επηρεάσει τον Πατριάρχη δεδομένου ότι συνδέονται από πολλά χρόνια και ουδέποτε σκίασε τη σχέση τους κάποιο σύννεφο.Αλλά η εκλογή του Πατριάρχη θα γίνει απο τους Ιεράρχες του Θρόνου και ο π.Αλεξ πέρα από ολίγους Αρχιερείς δεν μπορεί να επηρεάσει το σύνολο της Ιεραρχίας ώστε να μπορεί η εκλογή να κριθεί από αυτό. Ωστόσο εκ χαρακτήρος ο π.Άλεξ δεν θα θέλει να αναμιχθεί στην διαδικασία δεδομένου ότι η πρώτη επιλογή του, λόγω καλών σχέσεων θα είναι ο Εμμανουήλ και αυτό θα τον φέρει σε δύσκολη θέση έναντι του Ελπιδοφόρου, με τον οποίο οι σχέσεις τους κινούνται σε επίπεδα αμοιβαίας υποχωρητικότητας.
Το βέβαιον πάντως είναι ένα: η εκλογή νέου Οικουμενικού Πατριάρχη θα είναι ἐξαιρετικά σημαντική όποτε καί αν δρομολογηθεί διότι συνδέεται μέ θέματα: α) γεωπολιτικά καί ειδικότερα επηρεάζει τίς σχέσεις Αμερικής – Ρωσσίας β) ἑλληνοτουρκικά καί εἰδικώτερα τυχόν ἀνταλλάγματα-παγίδες που θα ζητήσουν οἱ Τούρκοι για να εγγυηθούν την απρόσκοπτη διαδοχή και γ) ἐνδοεκκλησιαστικά γιατί τυχόν αποχώρηση Βαρθολομαίου από τό αξίωμα του στην πρόωρη φάση που αποσκοπούν μερικοί, θά ενισχύσει και τους ανέμους ἀνανέωσης στην Ελλαδική Εκκλησία.
Ήδη και στην Ελλάδα οι δελφίνοι με κάθε ευκαιρία παίρνουν θέση και δεν κρύβουν τις φιλοδοξίες τους. Μάλιστα η Ιεραρχία αν συγκληθεί τον Οκτώβριο, θα κληθεί να εκλέξει τρείς-τέσσερις και ίσως και πέντε νέους Μητροπολίτες λόγω ἐκδημίας ή λόγω προβλημάτων ὑγείας των προκατόχων τους- αν βέβαια συγκληθεί η Ιεραρχία.
Όλα δείχνουν ότι μπαίνουμε σε μια λίαν ενδιαφέρουσα περίοδο, κυρίως εκκλησιαστικά, διότι αυτά που θα συμβούν θα βάλουν τη σφραγίδα για το μέλλον του Φαναρίου.
Είναι αλήθεια ότι τον προσεχή Οκτώβριο ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συμπληρώνει τριάντα ακριβώς χρόνια στην θέση αυτή.
Ξεπέρασε κατά πολύ τον προκάτοχό του μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο- ο οποίος μέχρι την ἐκδημία του τόν Οκτώβριο του 1991 είχε συμπληρώσει 19 χρόνια στον θώκο αυτό- αλλά και όλους σχεδόν τους προκατόχους του.
Τον προσεχή Οκτώβριο ο Οικουμενικός Πατριάρχης σχεδιάζει να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο ταξίδι στίς Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής προκειμένου να έρθει σε επαφή με την Ομογένεια και με το πλήρωμα της Ορθοδοξίας σε όλη την Αμερική. Αλλά και να επισκεφθεί όλες τις μεγάλες πολιτείες στις οποίες διαμένει ἡ συντριπτική πλειονότης τῶν Αποδήμων Ελλήνων.
Το ερώτημα που τίθεται με βάση τις πληροφορίες που μας φθάνουν απο το Φανάρι και άλλα κέντρα είναι το εξῆς: Θα πρόκειται για μια κλασσική επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στις ΗΠΑ μετά από τόσο καιρό ἤ για μία αποχαιρετιστήρια περιοδεία;
Όποια και αν είναι η μορφή του ταξιδιού του Πατριάρχη στις ΗΠΑ δεν σημαίνει ότι θα αποτελέσει την απαρχή εξελίξεων.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης παρά τα χρόνια του είναι υγιής και δυνατός και θα θελήσει να αφήσει το αποτύπωμα του σε αυτά τα δύσκολα χρόνια που διέρχεται η ανθρωπότητα και πολύ περισσότερο η Ορθοδοξία. Τα μέτωπα είναι πολλά και ανοιχτά και μέχρι να επουλωθούν οι πληγές που έχουν ανοίξει ο Πατριάρχης, κατά τη γνώμη μας, δεν πρόκειται να φύγει της ενεργού δράσεως αφήνοντας πίσω του εκκρεμότητες.
Ας μην βιάζονται οι βιαστικοί να τον βγάλουν από το προσκήνιο.Θα διανύσουν πολλά χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν στο στόχο τους.
Ο Βαρθολομαίος θα ακολουθήσει την πορεία των μεγάλων Πατριαρχών και εν γένει των πνευματικών ηγετών. Θα φύγει επι των επάλξεων και όχι ως πρωην κινώντας τα νήματα από το παρασκήνιο! Δεν αρμόζει αυτή η τακτική στους ηγέτες.
