Από σεβαστό φίλο αναγνώστη- επισκέπτη της ιστοσελίδας μας πήραμε την παρακάτω άποψη την οποία ευχαρίστως δημοσιεύουμε και υιοθετούμε απολύτως προσυπογράφοντας την. Δυστυχώς κάτω από τον τίτλο αυτό είχε μπει κείμενο το οποίο ήταν σε εντελώς άλλη γραμμή και διάσταση αλλά όπως είχαμε κάποτε τον δαίμονα της φωτοσύνθεσης έχουμε τώρα τον δαίμονα της τεχνολογίας ο οποίος υπεισέρχεται παντού και μάλιστα  χωρίς να ρωτήσει ! 
Σ.Μ.Τ.
Διάβασα το άρθρο σας σχετικά με το επεισόδιο στην Εθνική Πινακοθήκη. Λόγω της επιστημονικής μου ιδιότητας,  πιστεύω πως είμαι σε θέση να αξιολογήσω ένα έργο τέχνης. Επιτρέψτε μου μία παρένθεση: Η λέξη “έργο τέχνης” δεν αποδίδει αξία καλλιτεχνική αυτή καθαυτή σε ένα δημιούργημα, όπως νομίζουν οι αδαείς που μονοπωλούν τον δημόσιο λόγο, είναι απλά ένας προσδιορισμός, σαν να λέμε “τραπέζι”, “καρέκλα”, “σπίτι”. Ο όρος είναι ειδολογικός, όχι αξιολογικός. Αυτά ως εισαγωγή για όσους νομίζουν ότι το “έργο τέχνης” είναι ένα τοτέμ.
Σχετικά με το περιστατικό στην Εθνική Πινακοθήκη: Δεν είμαι οπαδός του βουλευτή κ. Παπαδόπουλου ή του κ. Νατσιού και πιστεύω ότι θα υπήρχαν πιο έξυπνοι τρόποι ακτιβισμού απέναντι στα  ασήμαντα καλλιτεχνικώς (κατά τη γνώμη μου) χαρακτικά του Χριστόφορου Κατσαδιώτη.
Το ζήτημα, εντούτοις, είναι γιατί αυτά τα χαρακτικά να εκτεθούν στην Εθνική Πινακοθήκη και γιατί να συσχετιστούν με τον Γκόγια. Ειρήσθω εν παρόδω, δεν είδα ο Φρανσίσκο Γκόγια να παραμόρφωσε κακοποιητικά το πρόσωπο της Παναγίας ή του Χριστού σε κάποιο από τα έργα του,  αντιδρώντας στον αυταρχικό ισπανικό Καθολικισμό του καιρού του. Τα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη δεν προτείνουν μία “διαφορετική”, αφαιρετική, συμβολιστική ή εξπρεσιονιστική αποτύπωση των ιερών προσώπων, όπως, για παράδειγμα, είχε κάνει ο Γκωγκέν (πιστός χριστιανός, ειρήσθω εν παρόδω) με τον “Κίτρινο Χριστό” του ή ο Ρουώ με το “Άγιο Μανδήλιο”. Τα χαρακτικά που εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη εκδηλώνουν μία αρρωστημένη έκφραση μίσους απέναντι σε ιερά πρόσωπα της χριστιανικής θρησκείας που διαχρονικά έχουν συσχετιστεί με το “καλό”, ακόμα και από μη χριστιανούς. Όπως και να το κάνουμε, μόνο ως έκφραση τυφλού μίσους, ούτε καν ως παρωδία, μπορούν να “διαβαστούν”, εξού και οι αντιδράσεις εναντίον τους στο διαδίκτυο από ανθρώπους που δηλώνουν άθεοι ή αγνωστικιστές. Δεν είναι, επομένως, το “αλλόκοτο” που προβάλλεται μέσω αυτών, όπως νομίζουν οι επιμελητές της έκθεσης, αλλά ο μηδενισμός ενός αναιτίου και αρρωστημένου μίσους.
Εντούτοις, αν ο δημιουργός των χαρακτικών (που τώρα θα ανέβει πολύ στο χρηματιστήριο της τέχνης…) τα παρουσίαζε σε μία γκαλερί δεν θα είχα καμία αντίρρηση. Ειλικρινά, πιστεύω στην ελευθερία της έκφρασης, ακόμα και στην ελευθερία της βλασφημίας, αν θέλετε. Ο ιερός Αυγουστίνος, την επιδοκιμασία της καταστολής των σχισματικών Δονατιστών από τις ρωμαϊκές αρχές την “πλήρωσε” πικρά στο τέλος της ζωής του, όταν είδε τους εισβολείς Βανδάλους να καταστρέφουν τις εκκλησίες της επισκοπής του και των γύρω επισκοπών (κάποιες από τις οποίες ήταν παλαιές εκκλησίες Δονατιστών, που είχαν καταλάβει οι Καθολικοί με την ισχύ της ρωμαϊκής λόγχης…). Οπότε, επ’ ουδενί επιδοκιμάζω την επιβολή του σεβασμού στην πίστη μέσω του νόμου, τούτο η χριστιανική Εκκλησία το έχει πληρώσει ακριβά ανά τους αιώνες. Σε αυτό το ζήτημα είμαι πράγματι φιλελεύθερος.
Πιστεύω, εντούτοις, στην καλή προαίρεση, στο κοινό περί δικαίου και περί καλού γούστου αίσθημα, εντέλει στην κοινή λογική. Από την άποψη αυτή, οι ευθύνες της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης, κυρίας Συραγώς Τσιάρα, είναι τεράστιες, εννοώ τις προσωπικές ευθύνες, καθότι αυτή είχε την ευθύνη της επιλογής των έργων της έκθεσης. Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου είναι αυτό που λέει το όνομά της και η ιστορία της, είναι το κορυφαίο κρατικό μουσείο τέχνης της χώρας μας (δεν έχουμε δα και πολλά). Και εδώ η κ. Τσιάρα δείχνει ότι δεν έχει κατανοήσει τον ρόλο του ιδρύματος επικεφαλής του οποίου διορίστηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η αείμνηστη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα (την οποία δεν γνώριζα προσωπικά) δεν θα το είχε επιτρέψει ποτέ αυτό το τερατώδες ολίσθημα. Όχι από θρησκευτικότητα, όχι από φόβο για κάποιους ζηλωτές, αλλά από καλαισθησία, με τη βαθιά έννοια του όρου, από διάκριση, από ύπαρξη κοινού νου και σεβασμού στον άλλον. Στον όποιον άλλον….
Επομένως, δεν τίθεται εδώ εν αμφιβόλω η ελευθερία της έκφρασης, τίθεται εν αμφιβόλω το καλλιτεχνικό και ηθικό αισθητήριο της τωρινής διεύθυνσης της Εθνικής Πινακοθήκης…
Κλείνοντας, θα ήθελα να σχολιάσω την παροιμιώδη (πλέον) αφωνία του αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου τόσο ως προς τα ανόητα (και όχι αλλόκοτα) χαρακτικά, όσο και ως προς την εν εξελίξει γενοκτονία των Χριστιανών της Συρίας. Αντίθετα από την κ. Τσιάρα, η οποία, τουλάχιστον, εντυπωσιάστηκε από τα χαρακτικά του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, ο όντως μακαριώτατος κ. Ιερώνυμος δεν εντυπωσιάζεται από τίποτα, ούτε από τη βεβήλωση του ιερού προσώπου της Θεοτόκου, ούτε από τον αφανισμό του αρχαίου χριστιανισμού της Ανατολής… Θα έλεγα ειρωνικά ότι το παλαιό όνειρο του κ. Ιερωνύμου, από τότε που ήταν μητροπολίτης Θηβών, ίσως και αρχιμανδρίτης (ποιος ξέρει;) να ηγηθεί της Εκκλησίας της Ελλάδος εκπληρώνεται μέσω της πλήρους ανυποληψίας στην οποία έχει περιέλθει το επισκοπικό σώμα στην παραπαίουσα Ελλάδα του 2025. Εάν αυτό ονειρευόταν ο κ. Ιερώνυμος, πράγματι, το κατάφερε και με το παραπάνω, τούτο πρέπει να του αναγνωριστεί. Απλά ως μέτρο σύγκρισης, δείτε τους προκαθημένους των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών των Βαλκανίων, οσονούπω και της μικρής, αλλά ζωντανής Εκκλησίας της Αλβανίας. Τα σχόλια περιττεύουν….
Με εκτίμηση,

B.I.