Την Κυριακή της Πεντηκοστής, 4 η Ιουνίου 2023, ετελέσθη στην Ιερά Πατριαρχική
Μονή Οσία Σάββα Ηγιασμένου Αλεξανδρείας Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και ο Μ.
Εσπερινός της Γονυκλισίας, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχη
Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρου Β’.
Με τον σεπτό Προκαθήμενο της Δευτεροθρόνου Πρεσβυγενούς Εκκλησίας
συλλειτούργησαν οι μετέχοντες στις διεξαγόμενες στην Μεγάλη Πόλη εργασίες της διεθνούς
Μικτής Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξου και Ρ/Καθολικής Εκκλησίας,
Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Πισιδίας κ.Ιώβ και Σηλυβρίας κ.Μάξιμος (Οικουμενικό
Πατριαρχείο), Μποτσουάνας κ. Γεννάδιος και Άκκρας κ.Πέτρος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας),
Ανθηδώνος κ. Νεκτάριος (Πατριαρχείο Ιερ0οσολύμων), Δυτικής και Νοτίου Ευρώπης κ.Ιωσήφ
(Πατριαρχείο Ρουμανίας), Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ.Βασίλειος (Εκκλησία
Κύπρου), Μεσσηνίας κ.Χρυσόστομος (Εκκλησία Ελλάδος), Κορυτσάς κ.Ιωάννης (Εκκλησία
Αλβανίας) και Μιχαλουπόλεως και Κασσοβίας κ.Γεώργιος (Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας).
Παρέστησαν συμπροσευχόμενοι ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Αχαλτσίχε κ.Θεόδωρος
(Πατριαρχείο Γεωργίας) και οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
Γέρων Λεοντοπόλεως κ. Γαβριήλ, Γενικός Πατριαρχικός Επίτροπος, Γουινέας κ. Γεώργιος,
Εκπρόσωπος της ΑΘΜ στη Αθήνα, Μέμφιδος κ. Νικόδημος, Πατριαρχικός Επίτροπος
Καΐρου, Ναυκράτιδος κ. Παντελεήμων, Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου,
Πηλουσίου κ. Νάρκισσος, Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας και Ταμιάθεως κ. Γερμανός,
Προϊστάμενος της Ι. Πατριαρχικής Μονής Οσίου Σάββα Ηγιασμένου Αλεξανδρείας.
Κατά την ομιλία του ο Μακ. Πάπας και Πατριάρχης κ.κ.Θεόδωρος Β’ ανέφερε:
«Ἐκλαμπρότατοι, Σεβασμιώτατοι, Πανοσιολογιώτατοι καί Ἐλλογιμώτατοι ἐκπρόσωποι τῆς
Ρωμαιοκαθολικῆς καί τῆς ὑπ’οὐρανόν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οι μετέχοντες στις ἐν
Αλεξανδρείᾳ ἐργασίες τῆς Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Διαλόγου τῆς Ἀγάπης,
Ἐντιμώτατοι Ἄρχοντες,, Λαέ τοῦ Θεοῦ ἠγαπημένε,
«Ὁ καρπός τοῦ Πνεύματός ἐστίν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης,
ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια” μᾶς διδάσκει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, γράφων πρός
τούς Γαλάτες (Γαλ. 5,22). Με αὐτόν τόν γλυκύτατον ἐννεαπλοῦν καρπό τοῦ Παναγίου
Πνεύματος γευόμεθα ἀπό κοινοῦ σήμερα τήν χαρά τῆς Πεντηκοστῆς.
Ἀσφαλῶς “ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγεν” ἐδῶ ἐν ὥραις αἰσίαις! Ἡ
Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μᾶς συνήγαγε στήν Πρεσβυγενῆ Καθέδρα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου
καί Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου, μᾶς ἀξίωσε σήμερα ὡς φορεῖς καί φρυκτωρούς τῆς ἀμετακίνητης
Ἀποστολικῆς Παρακαταθήκης τῶν πρώτων Χριστιανικῶν χρόνων νά συναντώμεθα καί νά
ἑνώνουμε τίς δεήσεις μας “ὑπέρ εἰρήνης καί καταστάσεως τοῦ σύμπαντος κόσμου,
εὐσταθείας τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν καί τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως”.
Ἀδελφοί ἐκπρόσωποι τῶν Ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν μας, Ὀρθοδόξου καί Ρ/Καθολικῆς,
Ἤλθατε στήν τῶν Ἀλεξανδρέων Μεγάλη Πόλη τῆς περιλαλήτου Αἰγύπτου, φέροντες
τήν ἀγάπη τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν σας στην Ἥπειρο τῆς ὁποῖας Φωτιστής καί Ἔφορος
εἶναι ὁ δεύτερος ἐκ τῶν Εὐαγγελιστῶν, ἀπό Αἰγύπτου καί Λιβύης μέχρι τῶν νοτιωτάτων
ἐσχατιῶν τῆς Ἀφρικανικῆς γῆς.
Ἤλθατε στήν χώρα τοῦ Νείλου, κοιτίδα τοῦ Χριστιανισμοῦ καί δημιουργό Θεολογίας
πού ὁδήγησε τήν ὑπ’ οὐρανόν Ἐκκλησιαστική κοινότητα στήν ὁδό τῆς Ἀληθείας.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα ὡς ὁ διάδοχος Πάπας καί Πατριάρχης τῶν μεγάλων Πατέρων καί
Διδασκάλων τῆς Πίστεως, τῶν Ἁγίων Ἀρχιεπισκόπων καί Παπῶν, οἱ ὁποῖοι ἐκλέϊσαν τόν
Ἀποστολικό καί Πατριαρχικό Θρόνο Ἀλεξανδρείας, τοῦ Προέδρου τῆς Α’Οἰκουμενικῆς
Συνόδου Ἀλεξάνδρου, τῶν ὑψιπετῶν θεολόγων καί στύλων τῆς πίστεώς μας Μεγάλων
Ἀθανασίου καί Κυρίλου, τοῦ ἱερομάρτυρος Προτερίου, τοῦ σκαπανέως τῆς ἀγάπης Ἰωάννου
τοῡ Ἐλεήμονος καί πλήθους ἄλλων ἁγίων Ἀρχιεπισκόπων καί Παπῶν, οἱ ὁποίοι καθοριστικῶς
ἐθεολόγησαν, θυσιαστικῶς διεποίμαναν καί μαρτυρικῶς ἐτελεύτησαν, ἀπό τῶν αιχμηρῶν
αἰώνων τῶν αἰρέσεων καί τῆς Ἀραβικῆς κατακτήσεως ἕως τῶν νεοτέρων χρόνων.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν ἁγιοτόκο χώρα τοῦ Νείλου, τῆς ὁποίας ἡ περίφημη
Κατηχητική Σχολή Ἀλεξανδρείας τοῦ Πανταίνου, τοῦ Κλήμεντος καί τοῦ Ὠριγένους προέβαλε
τόν σύνδεσμο χριστιανικῆς πίστεως καί ἑλληνικῆς φιλοσοφίας, ἑνῶ οἱ ἀχανεῖς ἔρημοι
ἐγέννησαν τόν ἀναχωρητισμό, τόν ἀσκητισμό καί διεμόρφωσαν ὁριστικῶς τόν ὑπ’ οὐρανόν
Μοναχισμό καί τούς κανόνες του, διά τῶν πνευματικῶν ἀγώνων τοῦ Μεγάλου Παχωμίου, τοῦ
Μεγάλου Ἀντωνίου, τοῦ Ἁγίου Μακαρίου, τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ὡς καί
ἀναρίθμητης στρατίας ἀγίων Μοναχῶν, ἀνδρῶν καί γυναικῶν.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα ὡς «Πατήρ Πατέρων, Ποιμήν Ποιμένων καί Ἀρχιερεύς Ἀρχιερέων»
-συμφώνως μέ τήν ἀνά τούς αἰῶνας διαμορφωθεῖσα Πατριαρχική φήμη τοῦ Προκαθημένου
τῆς παλαιφάτου Ἐκκλησίας Αλεξανδρείας- τῆς πολυπάθου Ἀφρικῆς. Τό ἀνά τήν «ἤπειρο τοῦ
μέλλοντος» -ὅπως προφητικῶς χαρακτήριζε τήν Ἀφρική ὁ ἀοίδιμος πνευματικός μας Πατέρας
και Προκάτοχος κυρός Παρθένιος Γ’, Πρόεδρος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ἐκ
τῶν πρωτεργατῶν τοῦ «Διαλόγου τῆς Ἀγάπης» μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου καί Ρ/Καθολικῆς
Ἐκκλησίας- ποίμνιο στρέφει τό βλέμμα του προς το Ἱερό Κέντρο τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀναμένον
νά τό ὁδηγήσουμε εἰς νομάς σωτηρίου. Τό γηγενές πλήρωμα πεινᾶ τόν Χριστόν καί διψᾶ τήν
Δικαιοσύνην, ἀλλά καί εὑρίσκεται εἰς τήν διάθεσιν δυσαριθμήτων νεοπροστεστατῶν
ψευδοποιμένων καί «χαρισματικῶν» ψευδοπροφητῶν, «λύκων βαρέων, μή φειδομένων τοῦ
ποιμνίου».
Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν Θεοβάδιστη Αἴγυπτο, τόν τόπο πού προσέφερε ἀσφάλεια
ἀπό τόν αἰμοσταγῆ Ἠρώδη στόν Νηπιάσαντα Κύριο καί Ἀρχηγό τῆς Εἰρήνης κομίζοντας
εἰρήνη καί φιλαδελφία καί ἀγάπη. (Ἐσθ.3,13). Εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ἡ εἰρήνη αὕτη θά διέπει
πάντοτε, ἐν ἀμοιβαίῳ σεβασμῷ καί ἀγαστῇ συνεργασίᾳ, τίς σχέσεις τῶν Αποστολικῶν
Θρόνων μας, ἀλλά καί τίς διεκκλησιαστικές σχέσεις γενικώτερα.
Ἀδελφοί εν Κυρίῳ ηγαπημένοι,
Σήμερα βιώνουμε μία ἀκραῖα μεταβατική ἐποχή. Ἡ βία καί ὁ πόλεμος, ἡ φτώχεια καί
ἡ ἐξαθλίωση, ἡ κλιματική ἀλλαγή, τό προσφυγικό ζήτημα, ἡ προστασία τῶν δικαιωμάτων τοῦ
ἀνθρώπου καί ἡ κοινωνική ἀνισότητα, ἡ προστασία τῆς παιδικῆς ἡλικίας καί τῆς γυναίκας, ὁ
ἐντεινόμενος θρησκευτικός φονταμενταλισμός, ἡ κρίση ἀρχῶν και ἀξιῶν, ὁδηγοῦν τόν
ἂνθρωπο σέ ἀπελπισία. Ἀποτελεῖ, λοιπόν, μονόδρομο ὁ κοινός ἀγώνας ὅλων μας,
πρωτίστως ἡμῶν τῶν πνευματικῶν ταγῶν, γιά τήν προώθηση τῆς ἑνότητος, τῆς ἀλληλεγγύης
καί τῆς ἀδελφοσύνης, ἐν ἐπιγνώσει ὅτι ἡ ἰδία ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ μεγάλη
ἐπανάσταση στόν χῶρο τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, τῆς προστασίας, τῆς ἱερότητος καί τῆς
ὡραιότητος τοῦ προσώπου καί τῆς ἀναδείξεως τοῦ ἐν Χριστῷ αἰωνίου προορισμοῦ του.
Κατ΄αυτήν ἀκριβῶς τήν ὁριακή στιγμή, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ προσφέρει στόν
κόσμο τήν μαρτυρία τῆς ὑπάρξεως τοῦ ζῶντος Θεοῦ καί τήν ἐλπίδα τῆς ἐλεύσεως τῆς
Βασιλείας Του στήν ἱστορία. Ὑπό τίς παροῦσες συνθήκες, τό ἔργο τῆς Διεθνοῦς Μικτῆς
Επιτροπῆς τοῦ Διαλόγου μεταξύ Ὀρθοδόξου καί Ρ/Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία για πρώτη
φορά συνέρχεται στήν Καθέδρα τοῦ καθ’ ἡμᾶς Παλαιφάτου και Ἀποστολικοῦ Θρόνου,
ἀποτελεῖ ἀναμφισβήτητα ὁρόσημο στήν ἱστορία καί πολύτιμο κεφάλαιο γιά τή ζωή καί την
περαιτέρω πορεία τῶν δύο Εκκλησιῶν. Καί τό κεφάλαιο αὐτό βρίσκεται ἤδη στή διάθεσή μας
καί ἀναμένει τήν ἀπό μέρους μας ἀξιοποίησή του, βρίσκεται δέ γενικά στή διάθεση τῆς
Χριστιανοσύνης πρός ἐξυπηρέτηση τοῦ ἰδεώδους τῆς ἑνότητος, ὅπως αὐτό παρουσιάζεται
ἐκκλησιολογικῶς καί ὀντολογικῶς κατά τήν σημερινή πανεπίσημη ἑορτή τῆς ἐν τῷ κόσμῳ
φανερώσεως τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Ἀρχιποίμενος Χριστοῦ, τήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς.
Εἶναι πανθομολογούμενο ὅτι ὁ Θεολογικός Διάλογος χρειάζεται νά καλλιεργηθῆ, νά
προχωρήση καί νά καρποφορήση σε ὅλα τά ἐπίπεδα μέ εἰλικρίνεια, ἐντιμότητα καί ἀμοιβαῖο
σεβασμό. Γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία οἱ ἐπαφές, οἱ συνομιλίες, οἱ συνεννοήσεις και με μια
λέξη ο διάλογος, είναι πράξεις συνυφασμένες με το είναι Της .
Ἡ μέχρι σήμερα πορεία τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου τῶν Ἐκκλησιῶν μας ἀπέδειξε ὅτι
γιά νά ἀναπτυχθεί ἕνας Διάλογος, πρέπει νά δημιουργοῦνται συνθῆκες ἀμοιβαίας
ἐμπιστοσύνης καί καλῆς θελήσεως. Συνθῆκες ἐλευθερίας καί ἀγάπης, δύο μεγέθη πολύ
σημαντικά. Ἐπίσης, τά μέχρι τώρα θεολογικῶς συντελεσθέντα, μᾶς ὑπενθυμίζουν ἀσφαλῶς
τό καθήκον καί τήν εὐθύνη νά συνεχίσουμε νά προάγουμε τό ἔργο τῆς ἑνότητος, ἐνισχύουν δέ
τήν ἐλπίδα ὅτι «ὁ ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν οὐρανόθεν καταπέμψας το Πανάγιον Πνεῦμα»
Κύριος τῆς Ἱστορίας θά ευλογῆ καί ἐφεξής τίς προσπάθειές μας.
Δέν πρέπει, τέλος, νά λησμονοῦμε, ὅτι ἔχουμε νά καλύψουμε διά συστηματικῆς
ἐργασίας μεγάλες ἀποστάσεις αἰώνων, νά διαλύσουμε προκαταλήψεις καί με ταπείνωση νά
διδαχθοῦμε ἀπό τά σφάλματα τοῦ παρελθόντος
Εὐχαριστοῦμε τόν Τριαδικό Θεό πού μᾶς ἀξίωσε σήμερα νά συναντώμεθα καί νά
μετέχουμε τοῦ πνευματικοῦ αὐτοῦ συμποσίου τῆς πίστεως καί τῆς ἐξ αὐτῆς ἀπορρεούσης
ἀγάπης. Ἀσπαζόμεθα ἐν Κυρίῳ τούς προσελθόντες ἀδελφούς καρδιναλίους, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς
καί θεολόγους καί δι’αὐτῶν χαιρετίζουμε ἀδελφοποθήτως τόν Ἁγιώτατο Προκαθήμενο τῆς
Πρεσβυτέρας Ρώμης, Πάπα κ. Φραγκῖσκο, τον Παναγιώτατο Ἀρχιεπίσκοπο
Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης καί Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο και τούς
Σεπτούς Προκαθημένους τῆς κατ’ Ἀνατολάς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐπευχόμενοι διαπύρως
ὃπως ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Σωτήρας καί Λυτρωτής μας, ἐπιβλέψῃ ἐπί τήν ἂμπελον
Του. Ὅτε καταβᾶς τάς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρός τάς
γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε, καί συμφώνως δοξάζομεν τό Πανάγιον
Πνεύμα’ο».
Ακούλοθως, προσέφερε έργο αιγυπτιακής τέχνης προς τον Καρδινάλιο κ.Kuch,
προκειμένου να το προσκομίσει στον Πάπα Ρώμης κ.Φραγκίσκο.
Κατά την αντιφώνησή του ο Εκλαμπρ. Καρδινάλιος κ.Kurt Kuch, Συμπρόεδρος της
διεθνούς Μικτής Επιτροπής Θεολογικού διαλόγου, μεταξύ άλλων, ετόνισε την μοναδικότητα
της εορτής της Πεντηκοστής ως ημέρας φωτισμού και αληθείας. Ωσαύτως, μετέφερε τις
ευχαριστίες του Προκαθημένου της Ρ/Καθολικής Εκκλησίας για την αβραμιαία φιλοξενία των
πολυμελών αντιπροσωπιών των δύο Εκκλησιών και την άρτια διοργάνωση των εργασιών
της Επιτροπής.
Εν συνεχεία στην Αίθουσα του Θρόνου της Πατριαρχικής Μονής παρετέθη εόρτιος
δεξίωση, κατά την οποία οι Σεβασμ. Μητροπολίτες Πισιδίας κ.Ιώβ και Σηλυβρίας κ.Μάξιμος
πρσέφεραν ασημένιο δίσκο με την ανάγλυφη μορφή της Θεοτόκου Παμμακαρίστου στην
ΑΘΜ εκ μέρους του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου σε ένδειξη
τιμής και ευχαριστιών για την φιλοξενία της διεθνούς Μικτής Θεολογικής, ενώ ο
Μακαριώτατος απέστειλε φιλαδέλφως Πατριαρχικό ωμοφόριο και επιτραχήλιο προς την ΑΘΠ
διά των προειρημένων Ιεραρχών.
Επίσης, ο Σεβ. Μητροπολίτης Πισιδίας, Συμπρόεδρος της διεθνούς Μικτής
Επιτροπής Θεολογικού διαλόγου, φιλοφρόνως προσέφερε δώρο εκ μέρους του
Παναγιωτάτου κ.Βαρθολομαίου και προς τον Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου,
Μητροπολίτη Ναυκράτιδος κ.Παντελεήμονα, για την εν γένει άριστη διοργάνωση της διεθνούς
συναντήσεως.
Τέλος, η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας παρέθεσε επίσημο γεύμα προς τιμήν της
ΑΘΜ και των μελών της διεθνούς Μικτής Θεολογικής Επιτροπής στις εγκαταστάσεις του
εντευκτηρίου της.
Στις ως άνω εκδηλώσεις μετείχαν ο Εντιμ. Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην
Αλεξάνδρεια κ. Αθανάσιος Κοτσιώνης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος Αλεξανδρείας κ.
Ανδρέας Βαφειάδης, Πρόεδροι ιστορικών Ελληνικών Οργανισμών, Συλλόγων και Σωματείων
στην Νειλοχώρα, Κληρικοί της Ι. Αρχιεπισκοπής Αλεξανδρείας κ.α.
Φωτογραφίες κ.Γρηγορίου Χαλιακοπούλου, Αλεξάνδρεια
