Για τα ζητήματα των Βλαχόφωνων Ελλήνων συζήτησαν, σε κατ’ ιδίαν συνάντηση στο Φανάρι, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον Πρόεδρο της Παγκόσμιας Βλάχικης Αμφικτιονίας και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων Μιχάλη Μαγειρία.
Ο Παναγιώτατος, σύμφωνα με τον κ. Μαγειρία, γνωρίζει τα των Βλαχόφωνων Ελλήνων και δείχνει ενδιαφέρον.
Ο πρόεδρος των Βλάχων χαρακτηρίζει εποικοδομητική τη συνομιλία με τον κ.κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος, όπως λέει, τον συνεχάρη για τις δράσεις του.
Να σημειωθεί ότι το Βλάχικο θέμα είναι ευαίσθητο και κατά καιρούς γίνονται για εθνικές και πολιτικές σκοπιμότητες διάφορες παραχαράξεις και αλλοιώσεις του.
Οι Βλάχοι, σύμφωνα με τη σοβαρή ιστορική έρευνα, την οποία υπηρέτησε και ο αείμνηστος ρωμανιστής-βαλκανιολόγος Αχιλλέας Γ. Λαζάρου, είναι αυτόχθονες Έλληνες.
Οι Έλληνες Βλάχοι, δεν κατοικούσαν μόνο στην Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Μακεδονία, αλλά ήταν και στην Στερεά Ελλάδα, την Αιτωλία και την Ακαρνανία, ενώ στη συνέχεια απλώθηκαν σε ολόκληρα τα Βαλκάνια.
Για παράδειγμα οι Βλάχοι, που ζουν σήμερα στα Σκόπια και στην Αλβανία, δηλώνουν και αισθάνονται Έλληνες.
Από από τον 10ο αιώνα μ.Χ περίπου, στα Θεσσαλικά όρη και στην Πίνδο μέχρι και τον Σπερχειό ποταμό, υπήρχαν Έλληνες Βλάχοι, που ήταν εκλατινισμένοι-λατινόφωνοι « Έλληνες. Η Ήπειρος και η ορεινή κυρίως Θεσσαλία ονομαζόταν «Μεγαλο-βλαχία» η Αιτωλία και Ακαρνανία, ονομαζόταν «Μικρο-βλαχία» και η χώρα των Δολόπων (Άγραφα), ονομαζόταν «Ανω-βλαχία».
Εξάλλου σε πρόσφατο συνέδριο των Βλάχων αποσαφηνίστηκε ξεκάθαρα η υπόθεση της βλάχικης γλώσσας, γύρω από την οποία αναπτύσσεται μεγάλη παραφιλολογία και στηρίζονται διάφορες προπαγάνδες, καθώς έγινε ομόφωνα δεκτή η πρόταση του γλωσσολόγου –λατινιστή ομότιμου Καθηγητή ΑΠΘ Αντώνη Μπουσμπούκη να ξεκινήσει άμεσα η καταγραφή των ελληνοβλαχικών τοπικών ιδιωμάτων με το ελληνικό αλφάβητο.
Αυτή η εξέλιξη επιτυγχάνει τρεις σκοπούς. Πρώτον, βάζει τέρμα, σε οποιεσδήποτε προσπάθειες εγγραμματισμού των βλάχικων ιδιωμάτων, δηλαδή ορισμού άλλου μόνιμου τρόπου γραφής αυτών στο λατινικό ή ρουμανικό αλφάβητο, που υπονομεύει την συνοχή του και το μέλλον του βλαχόφωνου Ελληνισμού, απομακρύνοντάς τον από την μητέρα όλων των γλωσσών, που είναι κατά διεθνή ομολογία η Ελληνική.
Δεύτερον συμβάλλει καθοριστικά στην προφορική διάδοση των βλάχικων, άρα και στη διατήρησή τους, άλλωστε έτσι σώθηκαν μέχρι τις ημέρες μας.
