Τοῦ ζηλωτῆ Ἠλία τοῦ Προφήτη καί τά 40μερα μιᾶς θεοδίδακτης ψυχῆς
Πρώτιστη αἰτία πνευματικῆς χαρᾶς ―ὅπως γιά πολλές Μητροπόλεις μέ τοπικές πανηγύρεις― καί γιά μᾶς, στήν Ἱ. Μητρόπολη Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως & Πολυκάστρου, ἡ φετινή ἑορτή τοῦ Προφήτη Ἠλία, πού συνέπεσε νά τιμηθεῖ Σαββατιάτικα, σύμβολο τοῦ ἐσχατολογικοῦ σαββατισμοῦ πού τόν ὑπαινίσσεται τό γνωστό Ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου.
Τιμήσαμε κι ἐμεῖς τήν ἑορτή δεόντως, εἰδικά στίς τέσσερις Ἐνορίες (Πηγῆς καί Ποντοηράκλειας μέ τούς κυριώνυμους ἐνοριακούς ναούς, Πολυκάστρου καί Καστανερῆς μέ τά καλαίσθητα Παρεκκλήσια) μέ τήν συμμετοχή πλειόνων Ἐφημερίων στίς ἑσπερινές κυρίως Ἀκολουθίες, ἀλλά καί συνεορταστῶν ἐφημερίων ἐκπροσώπων μας στίς ὀρθρινές Ἀκολουθίες καί θεῖες Λειτουργίες.
Ἐμεῖς χοροστατήσαμε ἀφ᾽ ἑσπέρας στό γραφικό Παρεκκλήσι τῆς Καστανερῆς, ἐν μέσῳ τῶν ἐνοριτῶν καί πολλῶν προσκυνητῶν, περιβαλλόμενοι ἀπό Ἱερεῖς μας καί Διακόνους, ἀλλά καί τήν χορωδία τῶν παιδιῶν πού ἔψαλαν τά τροπάρια τοῦ Ἁγίου, μελωδώντας ὁλοκάρδια τόν “μεγαλώνυμο Προφήτη”.
***
Ὅπως ἀνέφερα στόν Ἑσπερινό, ὁ Προφήτης Ἠλίας μέ τήν καταλυτική προφητική του δράση κατηύθυνε κι αὐτός τήν πορεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά τήν τελείωσή της στήν Καινή Διαθήκη, ὅπου τόν βλέπουμε σέ μιά δεσπόζουσα αὐτοαποκάλυψη τοῦ Κυρίου τῆς δόξης στό γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως. Καί γι᾽ αὐτό ―κατά κάποιον τρόπο― προεορτάζεται ἡ μνήμη του πρίν τήν ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως.
Βεβαίως, ὁ ζηλωτής, ὁ φλογερός, ὁ πύρινος Προφήτης (μέ τό ἀπ᾽ οὐρανοῦ πῦρ κατάκαυσης τῶν ὁλοκαυτωμάτων καί τήν τελική ἀνάληψή του “ὡς εἰς οὐρανόν” σέ πύρινο ἄρμα) ταιριάζει καί μέ τό καῦμα τοῦ Ἰουλίου καί τήν ἀνυδρία τῶν καιρῶν μας.
Πάντως, ἡ συνήθης ναοδόμηση τῶν τόπων τῆς φερωνυμίας του στά ὑψώματα παραπέμπει μέν στόν ἀπροσδιόριστο “τόπο” τῆς διαρκοῦς ἔκτοτε παρουσίας του, μετά την ἁρπαγή του “ὡς εἰς οὐρανούς”. Ἀναπέμπει ὅμως καί σέ κάτι “συμβολικό”, πού πάντοτε μᾶς χρειάζεται, στήν προτίμηση τῆς ἀσκητικῆς “ἀνόδου” εὐαρεστήσεως τοῦ Θεοῦ. Ὁ Μωυσῆς ἀνέβηκε στὀ ὄρος, γιά νά διαλεχθεῖ μέ τόν Ἄσαρκο Λόγο. Ὁ Κύριος σαρκωθείς, ἐνανθρωπήσας, προτιμοῦσε νά ἀνέρχεται στά ὄρη “κατ᾽ ἰδίαν προσεύξασθαι”.
Μέ τίς συγκλονιστικές δράσεις τοῦ ἑορταζόμενου Προφήτη τόν 9οαἰώνα, μιά περίοδο ἔντονης θρησκευτικῆς ἀποστασίας τῆς βασιλικῆς ἡγεσίας καί τοῦ λαοῦ, ὁ Ἠλίας ἀποδείχθηκε προφητικός ἡγέτης γιά ὅσους παρέμεναν πιστοί στό Θεό τῆς βιβλικῆς ἀποκαλύψεως. Τό ὄνομα του (Ἐλιγιάχ) σημαίνει“Θεός μου εἶναι ὁ Ὑπάρχων”, δηλαδή “Θεός μου εἶναι ὁ Θεός πού μίλησε στό Μωϋσή”, ὁ Θεός Λόγος τοῦ Πατρός. Τίμησε αὐτό τό ὄνομα μέ μιά φλογερή πίστη, χωρίς ὑποχωρήσεις, δίχως συμβιβασμούς. Καί στάθηκε προφητικό στόμα γιά μετάνοια τοῦ λαοῦ καί ἐπιστροφή στόν ἀληθινό Θεό, μέ ἄμεσες καί ἔντονες ἐπιτιμίες θεοδικίας.
***
Τό πρωΐ, μετά τήν Ὀρθρινή χοροστασία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Δωροθέου, στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Εἰρήνης Γουμενίσσης-Γρίβας, συλλειτουργήσαμε, ἐν μέσῳ Πρεσβυτέρων καί Διακόνων, καί τελέσαμε τό 40/μερο μνημόσυνο τῆς ἀοιδίμου δούλης τοῦ Θεοῦ Μαρίας (Τσολάκη).
***
Ὅπως τόνισε στό περιεκτικό του ἑόρτιο λειτουργικό κήρυγμα ὁ συλλειτουργός μας Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος, ἐνῶ ὁ προφήτης Ἠλίας κατά κάποιον τρόπο ἐκβίαζε τήν μακρόθυμη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ ἔναντι τοῦ ἄφρονα βασιλιᾶ καί τοῦ παρασυρμένου ἀποστάτη λαοῦ, ὁ Θεός, ἀκόμη καί τήν Παλαιοδιαθηκική περίοδο τῆς πλείονος ἀγνωσίας καί τυφλότητος, δέν ἔπαυε νά ἀποκαλύπτεται τελικά ὅτι περιμένει τήν μετάνοια. Ὁ Θεός “ἐγκαταλείποντας” τρόπον τινά τόν Προφήτη στήν πείνα καί τήν δίψα (σέ μιά αὐτοτιμωρία καί διατροφή ἀπό τό λογιζόμενο ὡς ἄσπλαγχνο καί σκληρότατο κοράκι) καί στήν μετανάστευση σέ ξένα μέρη καί στήν δειλία πρό τῆς βασίλισσας Ἰεζάβελ, δίδασκε στόν Προφήτη τήν “συγκαταβατικότερη ὁδό”, τήν δυσχερέστερη ὁδό τῆς ἀνακλήσεως τοῦ λαοῦ σέ μετάνοια. Γι᾽ αὐτο ἄλλωστε συγκατέβαινε ὁ Θεός στίς προφητικές τιμωρίες προσωρινά. Ἀκόμη καί μέ τίς σκληρές αὐστηρότητες τοῦ ζηλωτῆ Προφήτη Ἠλία διάνοιγε δρόμους μετανοίας γιά τόν σκληροτράχηλο λαό, ἀπό τόν ὁποῖο διατηροῦσε “το λεῖμμα τῶν δικαίων”, μέχρι πού ἐνανθρώπησε ἐκ τῆς Ἀειπαρθένου.
Ὁ Σεβασμιώτατος Δράμας ἐπικαλέσθηκε πρός τοῦτο τήν Πατερική (ἱεροχρυσοστομική) διδαχή, τήν ἀποτυπωμένη τρόπον τινά στόν “Οἶκο” τῆς ὀρθρινῆς Ἀκολουθίας τοῦ Προφήτου: «Τὴν πολλὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνομίαν, Θεοῦ δὲ τὴν ἄμετρον φιλανθρωπίαν θεασάμενος ὁ Προφήτης Ἠλίας, ἐταράττετο θυμούμενος καὶ λόγους ἀσπλαγχνίας πρὸς τὸν εὔσπλαγχνον ἐκίνησεν. Ὀργίσθητι βοήσας ἐπὶ τοὺς ἀθετήσαντάς σε, Κριτὰ δικαιότατε. Ἀλλὰ τὰ σπλάγχνα τοῦ ἀγαθοῦ οὐδόλως παρεκίνησε πρὸς τὸ τιμωρήσασθαι τοὺς αὐτὸν ἀθετήσαντας· ἀεὶ γὰρ τὴν μετάνοιαν πάντων ἀναμένει ὁ μόνος φιλάνθρωπος».
Συνάμα ὁ Σεβ. Δράμας ἐπισήμανε καί κάτι ἐπίσης σπουδαῖο: ὅτι ὁ Θεός ἀμέσως προσδεχόταν τήν προσευχή, τήν ἀπόφαση τοῦ ζηλωτῆ Προφήτη. «Ποιός ἀπό μᾶς παρακαλεῖ, καί ἀμέσως γίνεται εἰσακουστός; Αὐτό τό χάρισμα μόνον ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ τό εἶχαν δι᾽ ὅλης τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας. Ὁ Θεός ὅλους μᾶς ἀκούει, ἀλλά δέν μᾶς εἰσακούει, ἐκτός ἄν ταπεινωθοῦμε καί μετανοήσουμε καί παρακαλέσουμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά».
Καί κατέληξε ἀναφερόμενος στό τελούμενο λειτουργικά μνημόσυνο τῆς μακαρίας Μαρίας, πού ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ καί οἱ προσευχές της γίνονταν εἰσακουστές ἀπό τόν Θεό:
«Σεβασμιώτατε ἅγιε Γουμενίσσης καί σεβαστέ Γέροντά μας κ. Δημήτριε, εἰλικρινῶς Σᾶς εὐχαριστοῦμε πού μᾶς δώσατε σήμερα τήν δυνατότητα νά συλλειτουργήσουμε στή μνήμη ἑνός τόσο μεγάλου Ἁγίου, ἀλλά καί ταυτόχρονα στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας ἀλλά καί ἐν τῇ θείᾳ Λειτουργίᾳ νά μνημονεύσουμε τό ὄνομα καί τά ἔργα μιᾶς πραγματικῆς γερόντισσας, ἑνός ἀληθινοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, τῆς γερόντισσας Μαρίας Τσολάκη, πού τολμῶ νά πῶ ὅτι εἶχε καί χαρίσματα τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ. Εἶχε ζῆλο γιά τόν Θεό, αὐστηρότητα ἀλλά ταυτόχρονα καί εὐσπλαγχνία καί ἀγάπη, καί ὅπως πολύ ὠραία γράφθηκε ἀπό τήν πίσω πλευρά τοῦ σταυροῦ στό μνῆμα της: “Ἐσκόρπησεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνη αὐτῆς μένει εἰς τόν αἰῶνα” (Ψαλμ. γ΄, 9). Καί γιά ὅλους ἐμᾶς πού τήν ζήσαμε ἀπό κοντά, πραγματικά ἀποτέλεσε ὄχι ἁπλῶς πνευματική μας μητέρα, ἀλλά καί τόν ἄνθρωπο ἐκεῖνον πού μᾶς ἐμπέδωσε στό νοῦν καί τήν καρδιά μας τήν ἀγάπη γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί μᾶς εὐεργέτησε μέ ποικίλλους τρόπους καί τόν λαό τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί ἐμᾶς τούς κληρικούς καί πατέρες τῆς Ἱεράς Μονῆς καί πάνω ἀπό ὅλα τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας καί Γέροντά μας. Νά ἔχουμε τήν εὐχή της, νά εὔχεσθε, διότι τώρα βρίσκεται στόν οὐρανό καί ἐμεῖς μέν τήν μνημονεύουμε χρεωστικῶς, διότι αὐτή εἶναι ἡ ἐντολή τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά πιστεύω ἀκραδάντως ὅτι κι ἐκείνη ἀπό τόν οὐρανό μνημονεύει ὅλους ἐμᾶς καί γι’ αὐτόν τόν λόγο ἐμεῖς προσευχόμαστε στόν Θεό μέσῳ ἐκείνης καί ἐκείνη πρόσωπο μέ πρόσωπο μᾶς μνημονεύει ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, τῆς Παναγίας πού τόσο ἀγάπησε, καί τόσες ἐμπειρίες εἶχε ἀπό τήν Παναγία, ἀλλά καί τούς Ἁγίους, μέ τίς πρεσβεῖες τῶν ὁποίων εὐεργετηθήκαμε ὅλοι μας στή ζωή αὐτή καί πρέπει νά συνεχίσουμε νά εὐεργετούμεθα ἔχοντας τό φρόνημα τῆς μακαριστῆς κυρα-Μαρίας. Ὅπως ἐκείνη ἔλεγε “Χριστέ μου, Παναγιά μου”, αὐτή ἦταν ἡ προσευχή της, ἡ ὁποία μέχρι τήν ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς της δέν ἐξέλειπε ἀπό τό στόμα της, χωρίς μεμψιμοιρία καί γογγυσμό. Αὐτή ἡ προσευχή ἀναπληρώνει, δείχνει ὅλο της τό ἦθος, ἀκριβῶς τῆς καρδιακῆς προσευχῆς πού διαβάζουμε στά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας. Τόσοι καί τόσοι Ἅγιοι προσεύχονταν καθημερινῶς καί γλυκαίνονταν ἀπό τήν προσευχή. Ἔτσι κι ἐκείνη γλυκαινόταν ἀπό τό Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, τό ἀγαπημένο Ὄνομα τοῦ Κυρίου μας καί τό ἀγαπημένο ὄνομα τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων μας. Νά ἔχουμε λοιπόν, Σεβασμιώτατε, εὐχηθεῖτε, τήν εὐχή της, τίς προσευχές της καί τήν δέησή της πρός Κύριο μαζί μέ τόν Προφήτη Ἠλία καί ὅλους τούς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀμήν».
***
Ἀκολοὐθως τελέσαμε τό Μνημόσυνο τῆς μακαρίας Μαρίας, στό ὁποῖο παιδιά ἱερατικῶν οἰκογενειῶν συνέψαλαν τά δεητικά τελικά ἐπιμνημόσυνα τροπάρια.
Πρίν ἀπό τό τέλος τῆς ἑόρτιας θείας Λειτουργίας καί τῆς συναπτῆς ἐπιμνημόσυνης Δεήσεως, ὀμιλήσαμε κι ἐμεῖς καί ἀναφερθήκαμε στήν μορφή τῆς κοιμηθείσης.
Δείχνοντας καταρχήν πρός ὅλους τίς ἀνάγλυφες παραστάσεις τοῦ ξυλόγλυπτου τέμπλου μέ σκηνές ἀπό τά μαρτύρια τῶν Νεοφανῶν Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης καί τῶν συμμαρτύρων τους, θυμίσαμε πρός πάντες ὅτι βασική αὐτόπτης τῶν θείων ἀποκαλύψεων περί ὅλα αὐτά τά μαρτύρια ὑπῆρξε ἡ Μαρία Τσολάκη.
Γιά τήν θεόδεκτη παρρησία τῶν ταπεινῶν προσευχῶν της καί πρός ἐπίρρωση τῶν λόγων μας, ἀπρογραμμάτιστα καί αὐθόρμητα προσκαλέσαμε στό πλατύσκαλο τῆς Ὡραίας Πύλης, ἐνώπιον πάντων, τρεῖς ἀπό τό ἐκκλησίασμα, πού κατάγονται ἀπό τήν ἐπαρχία μας:
τόν ἀστυνομικό Παντελή Ἐλευθεριάδη στόν ὁποῖο ἡ Μαρίαπροεῖπε, ἔξω στό προαύλιο τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέα στήν Πάτρα, στό τέλος τῆς θ. Λειτουργίας: “τοῦ χρόνου τέτοια μέρα θά κρατᾶς στήν ἀγκαλιά σου τό παιδί σου” (ὅπως καί ἐπισυνέβη, μετά ἀπό 12 μῆνες, τήν ἴδια ἀκριβῶς ἡμερομηνία)·
τόν στρατιωτικό Γεώργιο Ἀραμπατζή, πού τό νεογέννητο τρίτο του παιδάκι, ἐνῶ διαγνώσθηκε μέ “πνευμοθώρακα” καί προβλεψιμότητα ἐπικείμενου θανάτου, σώθηκε ριζικά μέ θαῦμα τῆς Παναγίας μας, χάρη στίς ἄμεσες προσευχές τῆς μακαρίας Μαρίας καί τήν παραμυθητική προμαρτυρία της γιά τούς γονεῖς·
καί τόν Ἐδεσσαῖο γυμνασιόπαιδα Χρῆστο Σαμαρέντση, πού πέρασε τρεισήμιση χρόνια στήν Παιδοογκολογική ἀπό ὀξεία μυελογενή λευχαιμία, μέ συνεχεῖς ἀπρόσφορες δυνατές θεραπεῖες, ἀλλά λυτρώθηκε, χάρη στήν πίστη τῶν γονέων του, μέ τήν τέλεση Ἁγιασμοῦ διά Τιμίου Ξύλου καί τίς διαρκεῖς προσευχές τῆς γερόντισσας Μαρίας, πού παρακαλοῦσε ἐπίμονα γιά τόν Χρηστάκη.
Ἀπό τό ἐκκλησίασμα τόσων οἰκογενειῶν πού συμμετεῖχαν στό λειτουργικό 40/μερο μνημόσυνο, δεν ἦταν οἱ μόνοι πού εὐεργετήθηκαν καθ᾽ ἑαυτούς καί στίς οἰκογένειές τους. Ὅμως, θά ἦταν κουραστικό νά μιλοῦμε καί γι᾽ αὐτούς.
Καταλήξαμε, ἀναφερόμενοι στήν καίρια καί κύρια συμμετοχή τῆς Μαρίας, κατά τήν ἀποκαλυπτική φανέρωση τῶν Νεοφανῶν Μαρτύρων (βλ. “Ἡ ἀποκάλυψη καί οἱ ἐμφανίσεις τῶν Ἁγίων Νεοφανῶν Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Εἰρήνης” 2013 1οςτόμος, 2023 2ος τόμος).
Ἐπικεντρώσαμε, εἰδικά, στίς ἀποκαλυπτικές προφανερώσεις περί ὑπάρξεως καί δευτέρου Ἁγίου στίς Καρυές, τοῦ Διακόνου Νικολάου, στήν θέαση τοῦ χωροθεσίου τοῦ μνημείου καί τήν κατάσταση τοῦ σκελετοῦ ἐντός τοῦ μνημείου, ἀλλά καί τήν ὕπαρξη καταφρονεμένου εἰκονιδίου τῆς Παναγίας (πρῶτο ἀποκαλυπτικό ἐνύπνιο Μαρίας Τσολάκη 16/11/1959). Ἐντωμεταξύ, ἀρχές Μαΐου 1960, ἐνημέρωσαν τόν μακαριστό Μυτιλήνης Ἰάκωβο Κλεόμβροτο γιά τά ἐξαίσια τῶν Καρυῶν, ὁ Μητροπολίτης στάθηκε πολύ διστακτικός, ἡ Ἐπιτροπή μέ πιέσεις ἔπεισαν τήν Μαρία νά μεταβεῖ καί νά πληροφορήσει τόν Μητροπολίτη γιά τά συμβαίνοντα ἔκτακτα σημεῖα. Ἐκείνη ἀναγκάσθηκε νά τοῦ μιλήσει γιά ὕπαρξη τοῦ δευτέρου Μάρτυρα καί ὅσα ἀπό μῆνες ἔβλεπε.
Ὅταν στίς 13 Ἰουνίου 1960, ἀνασκάπτοντας ἐκεῖ πού ἔβλεπε καί ἐπέμενε ἡ Μαρία, σέ μεγάλο βάθος ἀνευρέθη τό μνημεῖο καί τό ἱερό λείψανο, αὐτή ἀκριβῶς ἡ ἐπιβεβαίωση ἔγινε αἰτία νά πιστέψουν στό χωριό, νά πιστέψουν στό νησί καί κυρίως νά πιστεύσει ὁ Μητροπολίτης στήν θεόσταλτη ἱερότητα τῆς ἱστορίας τῶν Νεοφανῶν Μαρτύρων.
Ποιός τόν προειδοποίησε περί ὅλα αὐτά; Κανείς ἄλλος, παρά ἡ ἀφανής καί ἁπλουστάτη Μαρία Τσολάκη. Χάρη σ᾽ αὐτό τό καίριο καί κύριο γεγονός, ξεκίνησαν οἱ διεργασίες γιά τήν ἐπίσημη ἐπί γῆς ἀναγνώριση καί διακήρυξη τῶν Ἁγίων.
Ὅλα αὐτά τά ἀναφέραμε εἰς δόξαν Θεοῦ καί στηριγμό τῶν προσελθόντων. Ἀλλά καί ὀφειλομένη ἐπιμαρτυρία τῆς χαριτωμένης ζωῆς καί θεοτίμητης βιοτῆς τῆς Μαρίας.
Μετά τήν ἀπόλυση τῆς θείας Λειτουργίας, οἱ δύο Μητροπολίτες μέ τούς συλλειτουργούς μας Κληρικούς, καί ἄλλους ἐντωμεταξύ προσελθόντες Ἐφημερίους ἀπό Ἐνορίες, τελέσαμε ἐπί τοῦ τάφου στό αἴθριο τοῦ Καθολικοῦ ἐπιμνημόσυνη Δέηση (Τρισάγιο). Τό Τρισάγιο τό ἀπήγγειλαν τά παιδιά τῶν ἱερατικῶν οἰκογενειῶν, τά ὁποῖα καί συνέψαλαν πάλι τά εἰθισμένα τροπάρια. Ἦταν κι αὐτό μιά ἀναψυχή γιά ὅλους τούς συνελθόντες καί συνευχομένους.
