Του π. Ηλία Μάκου
Οι πιστοί γνωρίζουν λίγα για τον περισπούδαστο θεολόγο, άγιο Διάδοχο, ο οποίος ποίμανε από τα μέσα του 450 την επισκοπή Φωτικής (κοντά στη σημερινή Παραμυθιά Θεσπρωτίας και συγκεκριμένα στα Σαμέτια και ιδρύθηκε το 167 π.χ., ενώ το 925 μ.Χ. έδρα της διοίκησης της Ηπείρου ορίζεται η Φωτική και ολόκληρη η Ήπειρος μετονομάζεται σε Φωτική) και η μνήμη του εορτάζεται στις 29 Μαρτίου.
Με την έννοια της άγνοιας του βίου του είναι “ξεχασμένος” από τους ανθρώπους, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί το κάτοπτρο, όπου αντανακλάται και φανερώνεται ο Θεός στον κόσμο.
Ο λόγος του επίκαιρος, παρά ποτέ, αφού μας προτρέπει να δείξουμε θάρρος απέναντι στη θλίψη.
Μέσα και στις πιο τραγικές περιστάσεις, όταν ο ουρανός σκοτεινιάζει και κανένα αστέρι δεν φαίνεται πουθενά και τα κύματα απειλητικά ορθώνονται για να μας καταποντήσουν, τότε υπάρχει το “αλλά’ του Θεού, που κάνει να λάμψει “ήλιος τα μεσάνυχτα”.
Με τα συγγράμματά του, αλλά κυρίως με τη ζωή του, πιστοποίησε πως δεν βίωνε επιδερμικά το Χριστό. Γι’ αυτό άφησε πνευματικές παρακαταθήκες.
Έγραψε πολλά βιβλία, αλλά σώθηκαν μόνο τρία: “Η όρασις” (διάλογος σε όνειρο με τον Ιωάννη τον Πρόδρομο), όπου αναφέρονται τα ζητήματα της ουσίας του Θεού. “Λόγος εις την Ανάληψιν”, όπου τονίζεται το ασύγχυτο της ένωσης των δύο φύσεων του Χριστού (καταπολεμείται ο μονοφυσιτισμός).
“Κεφάλαια γνωστικά εκατόν”, όπου περιγράφεται ο τρόπος της μοναχικής τελείωσης. Αυτός ήταν ο τρόπος, που, μέσω της πίστης, της υπομονής, της ελπίδας, της αφιλαργυρίας, της επίγνωσης, της ταπεινοφροσύνης, της αοργισίας, της αγνότητας και της αγάπης, τον ίδιο τον οδήγησε στην αγιότητα και του έδωσε τη δυνατότητα να κινηθεί πέρα από την κτιστότητα και τη χρονικότητα.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ήταν η ασκητικότητα και οσιότητά του. Ένιωθε εσωτερικά την πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό, διαλογίζονταν έντονα, αλλά σταθερά ηχούσε μέσα του η σκέψη: Αν κάποιος δεν έχει το πνεύμα του Χριστού, αυτός δεν ανήκει στο Χριστό.
Ο άγιος διάδοχος Φωτικής μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι είμαστε εύθραυστοι σκεπτόμενοι κάλαμοι και πρέπει να λαμβάνουμε ποικιλότροπα επίγνωση της αδυναμίας μας.
Αλλά μπορούμε να απολαμβάνουμε άνετα τα πλούσια δώρα του παντοδύναμου Δημιουργού, αν υποτάξουμε θεληματικά την ψυχή μας στο άγιο θέλημά Του.
Και μας φωνάζει από τα βάθη των αιώνων, στήριξε, άνθρωπε την ελπίδα της ψυχής σου στον πανάγαθο Κύριο του ουρανού και της γης.
Εργάζου το αγαθό προς όλους. Εφάρμοζε δικαιοσύνη. Δείχνε αγάπη.
Ακόμη ο άγιος Διάδοχος Φωτικής μας υπενθυμίζει, μέσα από τη διδασκαλία του κάτι σπουδαίο.
Ο άνθρωπος, χωρίς το Θεό, ζυγοστατεί κακώς. Οι κρίσεις του γίνονται ψευδείς και εσφαλμένες. Το σώμα και και η ψυχή, ενώ θα έπρεπε να βρίσκονται σε αρμονία,μεταβάλλονται στις αντίπαλες δυνάμεις πνεύμα και σάρκα. Επομένως έχουμε όχι απλά διατάραξη, αλλά πλήρη ανατροπή των ψυχοσωματικών σχέσεων. Ο ιός της αμαρτίας δημιουργεί θανατηφόρα καρκινώματα και προκαλεί φοβερή δυσαρμονία.
Ας γνωρίζουμε, λοιπόν, μας το άφησε ως παρακαταθήκη το βίωμά του αυτό άγιος Διάδοχος Επίσκοπος Φωτικής, ότι όσο περισσότερο συντελούμε στην προαγωγή της ψυχής μας, τόσο και καταισχύνονται οι διαβολικές ενέργειες, τόσο και “βασιλεύει” το πνεύμα του Θεού ανάμεσά μας.
