Γράφει ο Αλέξανδρος Καρράς

Η ταινία «Ο άνθρωπος του Θεού» τάραξε τα λιμνάζοντα και δύσοσμα νερά του σύγχρονου κινηματογράφου. Σε μια εποχή που η πολιτική ορθότητα έχει κατακλύσει όλες τις τέχνες και τα μέσα επικοινωνίας με την κοινή γνώμη, η σκηνοθέτης Πόποβιτς πέτυχε να σπάσει αυτό το κατεστημένο. Κατάφερε όχι μόνο να γυρίσει μια ταινία υψηλών χριστιανικών ορθόδοξων νοημάτων, αλλά πέτυχε και το εξαιρετικά σημαντικό: να μην μείνει η ταινία αυτή στον πάτο του σωρού ταινιών εξαιτίας της συνωμοσίας της σιωπής που επιβάλλεται από το κινηματογραφικό κατεστημένο. Επιχείρησαν να την αποσιωπήσουν αρχικώς κι όταν πια είδαν ότι δεν υπήρξε αποτέλεσμα με την μέθοδο αυτή, τότε επιστρατεύτηκε όλη η μαρξιστική λαίλαπα της χώρας.

Ο κόσμος όμως έκλεισε τα αυτιά του στις σειρήνες της πολιτικής ορθότητας και κατέκλυσε τους κινηματογράφους. Υπήρξαν κινηματογράφοι που φιλοξενούσαν την προβολή της ταινίας για τέσσερις μέρες με δύο προβολές καθημερινώς, αλλά λόγω της τεράστιας ζήτησης πήραν παράταση δεκαπέντε ημερών.

Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η πολιτική ορθότητα δεν είναι ανίκητη. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η κοινωνία μας δεν έχει φτάσει σε προχωρημένη σήψη. Όλα αυτά επιβεβαιώνουν ότι αν υπήρχε συστηματική παραγωγή και προώθηση κινηματογραφικών έργων, μουσικής και βιβλίων με περιεχόμενο εθνικό και θεολογικό, τότε θα πετυχαίναμε να αντικαταστήσουμε την υπάρχουσα πολιτική ορθότητα με μια δική μας πολιτική ορθότητα.

Τώρα, στο περιεχόμενο της ταινίας, είναι γνωστό ότι πραγματεύεται τον βίο του Αγίου Νεκταρίου. Τον Άρη Σερβετάλη τον έχουμε ξαναδεί σε ρόλο μοναχού σε μια κυπριακή σειρά και σε αυτή την σύντομη εμφάνιση είχε ήδη συγκλονίσει με την ερμηνεία του.

Ο Σερβετάλης μπορεί με άνεση να ενσαρκώσει τέτοιους ρόλους, νιώθεις ότι είναι ένας πραγματικός μοναχός ακούγοντας την ήρεμη φωνή του και παρατηρώντας τη γαλήνια μορφή του και το λαμπερό βλέμμα του. Με τους δύο αυτούς ρόλους μπορούμε να πούμε πλέον ότι ο Σερβετάλης ανακηρύσσεται σε «άγιος του κινηματογράφου», όπως λέμε ότι ο Παπαδιαμάντης είναι ο «άγιος των ελληνικών γραμμάτων».

Ο άγιος Νεκτάριος κυνηγήθηκε, διώχθηκε και συκοφαντήθηκε, καταδικάστηκε σε έναν ηθικό θάνατο χωρίς καμία εξήγηση, χωρίς κανένα λόγο. Έψαχνε και ζητούσε την απάντηση αλλά δεν του δόθηκε ποτέ από αυτούς που τον καταδίκασαν. Η απάντηση δόθηκε δια στόματος Γεράσιμου Σκιαδαρέση: «Φαίνεστε αυθεντικός, γι’ αυτό δε σας συμπαθούν». Μας θύμισε το Ευαγγέλιο και τα λόγια του Χριστού προς τους μαθητές Του: «Εάν ο πονηρός και κακός κόσμος σας μισή, μάθετε ότι εμέ πρώτα από σας έχει μισήσει. Εάν σεις ήσαστε από τον αμαρτωλόν κόσμον και είχατε την αμαρτωλήν ζωήν του κόσμου, τότε ο κόσμος θα σας αγαπούσε, διότι θα σας εθεωρούσε ως ιδικούς του. Επειδή όμως δεν είσθε από τον κόσμον, αλλ’ εγώ σας εδιάλεξα από τον κόσμον, δια τούτο ο πονηρός και αμετανόητος κόσμος σας μισεί.» (Ιω. 15,18-19)

Δια στόματος Στάνκογλου στο ρόλο του μεθυσμένου ακούσαμε το πως σκέφτεται ο μέσος άνθρωπος και γιατί εκδηλώνει όλο το μίσος του και την κακία του απέναντι σε ανθρώπους ενάρετους και τίμιους: «Κανείς δεν μπορεί να είναι φυσιολογικός σε αυτόν τον κόσμο, ξέρω πόσο κακοί είμαστε όλοι μας». Οι άνθρωποι κρίνουν εξ ιδίων τ’ αλλότρια κι όταν συναντούν κάποιον σαν τον Άγιο Νεκτάριο αρνούνται να δεχτούν ότι είναι μια πραγματικότητα η ύπαρξη και τέτοιων ανθρώπων. Ένας άνθρωπος σαν τον Άγιο Νεκτάριο τους θυμίζει ότι δεν είναι όλοι ίδιοι, δεν είναι όλοι κακοί, φθονεροί, πόρνοι, ψεύτες, απατεώνες και τότε τον μάχονται με μένος και μανία να καταστρέψουν ηθικά στη συνείδηση της κοινωνίας αυτόν που ξεχωρίζει. Και όπως πάντα οι συκοφάντες χρεώνουν στο θύμα τους όλα όσα οι ίδιοι είναι και κάνουν. Όλοι αυτοί είναι άγριοι κι επί της ουσίας βοηθούν μέσα από τις απανωτές δοκιμασίες τον Άγιο Νεκτάριο να καταφέρει να μείνει άνθρωπος μέσα σε όλη αυτή την αγριότητα. «Μια καταγγελία που με καταδικάζει σε ηθικό θάνατο. Τέσσερα χρόνια κι οι συκοφάντες με ακολουθούν ακόμα», έγραφε στην επιστολή του ο Άγιος. Ενώ είχαν καταφέρει να τον εκδιώξουν από την Αίγυπτο επέμεναν να τον συκοφαντούν και να τον μάχονται προκειμένου να τον εξαφανίσουν ολοκληρωτικά, ώστε να μην τους εκθέσει ακόμα και από απόσταση με τον τρόπο ζωής του. Τόσο το μένος και ο φανατισμός τους. Οι συκοφαντίες τους τον ακολουθούσαν και ο όχλος έφτανε να τον γιουχάρει, να τον βρίζει και να τον αποδοκιμάζει. Πάντα ο όχλος κρίνει άκριτα, μόνο με ό,τι έχει ακούσει κι όχι με ό,τι έχει γνωρίσει. Κι όμως, υπέμενε κι επέμενε στην πορεία που ο ίδιος είχε επιλέξει και μέσα από όλη αυτή την αδικία που βίωνε, έλεγε: «Όταν ο Κύριος γίνεται η μόνη σου ελπίδα, τότε νιώθεις την παρουσία Του».

Η συκοφαντία είναι το όπλο των φθονερών και των δειλών κι ο κατήγορος γίνεται πάντοτε πιστευτός με χαρακτηριστική ευκολία. Αυτό στην ταινία απεικονίζεται στην εκπληκτική ερμηνεία της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη, όπου ο εγωισμός της και η κτητικότητά της της φουντώνουν το μίσος της για τον Άγιο κι εκείνη δημιουργεί μια κόλαση εναντίον του.

Ο Άγιος Νεκτάριος βίωσε την αλήθεια του κόσμου τούτου, αυτή που βίωσε κι ο Χριστός. Βία, χλεύη, συκοφαντία, διωγμό, μίσος. Οι άνθρωποι μισούν αυτόν που δεν καταλαβαίνουν. Κι αυτό το ακούσαμε δια στόματος Χρήστου Λούλη: «Σας μισώ γιατί δεν κατανοώ όλα αυτά που κάνετε. Μακάρι να είχα πίστη, να μπορούσα να ξεφύγω από τη λογική».

Αυτό είναι το ψηφιδωτό του νοήματος της ταινίας και του βίου του Αγίου Νεκταρίου. Και στο τέλος, όταν πια ο ξεχωριστός άνθρωπος δεν υπάρχει ανάμεσα στους άγριους του κόσμου τούτου, αναγνωρίζεται, συγχωρείται και τιμάται. Μεταξύ των άγριων έχει επανέλθει η ισότητα, όπως και μεταξύ των αγίων κάπου αλλού.

ΠΗΓΗ:ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ