Το βράδυ της Δευτέρας, 13ης Νοεμβρίου, στο καθολικό της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά Βεροίας τελέστηκε πανηγυρική Αρχιερατική Ιερά Αγρυπνία για την εορτή του προστάτου και εφόρου της ιστορικής Ιεράς Μονής, Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και της Αγίας Οικογενείας αυτού.
Στην Ιερά Αγρυπνία προεξήρχε και κήρυξε τον θείο λόγο ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων και συμμετείχαν οι κληρικοί και οι διάκονοι της αδελφότητος.
Το Ιερό Αναλόγιο διακόνησαν οι νέοι Ιεροοψάλτες και Αναγνώστες κ. Χρυσοβαλάντης Λαγονίδης, κ. Αθανάσιος Μπακάλης, κ. Ιωάννης Δημόκας και κ. Κωνσταντίνος Μουρατίδης, ενώ κατά τη διάρκεια της Ιεράς Αγρυπνίας τέθηκε σε προσκύνηση τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά που θησαυρίζεται στην Ιερά Μονή.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Εὗρες ἀμοιβήν τῶν πόνων σου τήν βασιλείαν, Πάτερ, Θεοῦ τήν ἄναρχον, … τούς στεφάνους τριπλοῦς κομισάμενος, ὁμολογίας θείας, ἱερωσύνης, ἡσυχίας τε».
Μία ἡμέρα μετά τή μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καί ἰδιαιτέρως ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας καί ἡ Ἱερά μας Μονή ἑορτάζει τή μνήμη ἑνός ἄλλου μεγάλου ἱεράρχου, τόν ὁποῖο κάποιοι ὀνομάζουν νέο Χρυσόστομο, τή μνήμη τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ θαυματουργοῦ καί τῆς ἁγίας οἰκογενείας του, μέλη τῆς ὁποίας, ὡς γνωστόν, μέ πρῶτον τόν ἅγιο Γρηγόριο, ἀσκήτευσαν στή Βέροια καί στήν Ἱερά Σκήτη της.
Καί ὅπως κάθε χρόνο, ἔτσι καί φέτος, ἀγρυπνήσαμε ἀπόψε γιά νά τιμήσουμε τή μνήμη του, γιά νά τοῦ ἐκφράσουμε τήν ἀγάπη καί τόν σεβασμό μας καί νά ζητήσουμε τίς πρεσβεῖες του καί ὅ,τι ἔχει ἀνάγκη ὁ καθένας μας, ἀλλά καί νά ἐντρυφήσουμε στή ζωή του καί νά διδαχθοῦμε ἀπό αὐτήν. Διότι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἔζησε μία ζωή γεμάτη ἀπό ἀγῶνες καί προσπάθειες, γεμάτη ἀπό πειρασμούς καί κινδύνους, γεμάτη ἀπό δυσκολίες καί προβλήματα, γεμάτη ὅμως καί ἀπό τή χάρη καί τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, γεμάτη ἀπό τό ἄκτιστο φῶς καί τίς οὐράνιες ἐμπειρίες, τίς ὁποῖες προγεύθηκε στή γῆ καί τίς ἀπολαμβάνει πλέον στόν οὐρανό.
Αὐτό ἀκριβῶς ἐκφράζει καί ὁ ἱερός ὑμνογράφος καί φίλος του ἅγιος Φιλόθεος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, στό τροπάριο τοῦ κανόνος πρός τιμήν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, στίχους τοῦ ὁποίου προέταξα τῆς ὁμιλίας μου. «Εὗρες ἀμοιβήν τῶν πόνων σου τήν βασιλείαν, Πάτερ, Θεοῦ τήν ἄναρχον, … τούς στεφάνους τριπλοῦς κομισάμενος, ὁμολογίας θείας, ἱερωσύνης, ἡσυχίας τε». Ἔλαβες, γράφει ὁ ἅγιος Φιλόθεος, ὡς ἀμοιβή γιά τούς κόπους σου τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί στεφανώθηκες ἀπό τόν Θεό μέ τριπλό στέφανο, τόν στέφανο τῆς ὁμολογίας, τῆς ἱερωσύνης καί τῆς ἡσυχίας.
Τί νόημα ἔχουν ὅμως γιά ἐμᾶς αὐτοί οἱ στίχοι, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν, θά λέγαμε, ὄχι μόνο σύνοψη τῆς ζωῆς τοῦ τιμωμένου ἁγίου ἀλλά καί τῆς μετά τήν κοίμησή του τιμῆς, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει;
Τό πρῶτο τό ὁποῖο μᾶς διδάσκουν εἶναι ὅτι ἡ ἀνταμοιβή τοῦ κάθε ἀγωνιζομένου πιστοῦ δέν εἶναι ἐγκόσμια ἀλλά οὐράνια. Εἶναι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Εἶναι ἡ ἀνταμοιβή τήν ὁποία θά λάβει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν θά ἔχει τελειώσει τόν δρόμο τῆς ζωῆς του καί θά ἔχει ὁλοκληρώσει τό ἔργο του. Ἡ ἀνταμοιβή δέν εἶναι ἐπίγεια, γιατί, ἄν ἦταν, δέν θά εἶχε νόημα, διότι θά ἦταν καί αὐτή πρόσκαιρη, ὅπως καί ἡ ζωή. Καί ἀκόμη θά ἦταν ἐκτεθειμένη στόν πειρασμό τῆς ὑψηλοφροσύνης.
Ὁ Θεός βέβαια ἀνταμείβει καί στήν ἐπίγεια ζωή τούς ἐκλεκτούς δούλους του μέ διάφορες δωρεές καί χαρίσματα, τά ὁποῖα ὅμως ἀποτελοῦν πρόγευση τῆς ἀνταμοιβῆς πού θά λάβουν στό μέλλον, καί τά ὁποῖα ἐκεῖνοι κρύβουν μέσα στό ταμεῖο τῆς ψυχῆς τους καί ἀποφεύγουν νά τά διαφημίζουν, γιά νά μήν τά δοῦν νά ἐξανεμίζονται.
Τό δεύτερο τό ὁποῖο μᾶς ὑπενθυμίζουν οἱ στίχοι τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου εἶναι ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ κερδίζεται μέ κόπους καί πόνους. «Εὗρες ἀμοιβήν τῶν πόνων σου τήν βασιλείαν Θεοῦ».
Δέν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση ὁ πνευματικός ἀγώνας, γι᾽ αὐτό λέγεται καί ἀγώνας. Δέν εἶναι μία εὐχάριστη καί ἀνέφελη διαδρομή ὁ δρόμος πρός τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι, ὅπως μᾶς λέγει καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, «στενή καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν», ἀλλά καί «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται καί οἱ βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν».
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐγκατέλειψε τήν ἄνεση τοῦ κόσμου, γιά νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεό. Ἄφησε τά ἀνάκτορα, γιά νά ζήσει ὡς μοναχός σέ τόπους ἐρημικούς καί χωρίς τά ἀναγκαῖα μέσα. Ἀναγκάσθηκε νά ἐγκαταλείψει τό Ἅγιο Ὄρος ἐξαιτίας τῶν ἐχθρικῶν ἐπιδρομῶν καί νά ἔλθει στή Βέροια. Ὑπέμεινε διωγμούς, συκοφαντίες, ὕβρεις, κατηγορίες, ἀλλά καί ποικίλους πειρασμούς, ὅταν ὑπερασπίσθηκε τή νοερά προσευχή καί τήν ὀρθόδοξη πίστη γιά τίς θεῖες ἐνέργειες καί τό ἄκτιστο φῶς. Ἀντιμετώπισε ἀκόμη καί τίς ἀντιδράσεις ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἤθελαν νά ἀκυρώσουν τήν ἐνθρόνισή του στή Μητρόπολη Θεσσαλονίκης.
Τά ὑπέμεινε ὅμως ὅλα, ὑπερασπιζόμενος τήν ὀρθή πίστη καί τήν ἀλήθεια, καί μέσα ἀπό αὐτόν τόν ἀγώνα του ἁγιάσθηκε καί ἔλαβε, ὅπως ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τριπλοῦν τόν στέφανο, γιατί διακρίθηκε καί ὡς ὁμολογητής τῆς πίστεως καί ὡς ἱερεύς καί ἀρχιερεύς, ἀλλά καί ὡς μοναχός καί ἄνθρωπος τῆς νοερᾶς προσευχῆς καί τῆς ἡσυχίας, καί ἀπολαμβάνει πλέον τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἐάν, λοιπόν, θέλουμε νά τιμοῦμε πραγματικά τόν μεγάλο αὐτόν ἱεράρχη καί θεολόγο τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος ἁγίασε μέ τήν παρουσία καί τήν ἄσκησή του ἀλλά καί μέ τήν παρουσία καί τήν ἄσκηση τῶν ἁγίων ἀδελφῶν του τήν πόλη καί τήν περιοχή μας, ἄς μάθουμε νά μήν ὑπολογίζουμε τούς κόπους καί τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς καί τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος, ἀλλά ἄς τούς ἀντιμετωπίζουμε μέ ὑπομονή καί χωρίς νά ἐγκαταλείπουμε τήν προσπάθειά μας, ζητώντας παράλληλα καί τήν ἐνίσχυση τοῦ Θεοῦ διά τῆς προσευχῆς καί τῶν ἱερῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἀποβλέποντας στήν ἀνταμοιβή, τήν ὁποία ἔχει ὑποσχεθεῖ σέ ὅλους μας ὁ Θεός, τήν οὐράνια καί αἰώνια βασιλεία του.
Καί εὔχομαι ταπεινά διά πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ νά ἀξιωθοῦμε ὅλη νά τήν ἀπολαύσουμε.