Την Παρασκευή 20 Ιουνίου το απόγευμα, στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεώς μας στη Βέροια, πραγματοποιήθηκε το Θεολογικό Συνέδριο με θέμα: «Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ο Χαμαετός. Συμβολή στην Εκκλησιαστική Μακεδονική Βυζαντινή Προσωπογραφία». Το συνέδριο αποτέλεσε την καθιερωμένη επιμορφωτική Ιερατική Εσπερίδα, η οποία πραγματοποιείται ετησίως στο πλαίσιο των «ΛΑ’ Παυλείων».
Το συνέδριο προλόγισε και παρουσίασε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Βεροίας, Πρωτοπρ. Οικ. Θρόνου, Δρ. Θεολογίας, π. Στυλιανός Μακρής. Στη συνέχεια, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Βέροιας κ. Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης και ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος και κήρυξε την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου.
Εισηγήσεις ανέπτυξαν: α) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, με θέμα: «Εισαγωγικές κρίσεις και εκτιμήσεις για το θεολογικό έργο του Αγίου Νικολάου Καβάσιλα του Χαμαετού», β) ο Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος, με θέμα: «Νικόλαος Καβάσιλας ο Χαμαετός (1323–1393): Βίος, συμβολή στα κοινά, συγγραφικό έργο. Η σχέση του με τη Βέροια και τα Καβάσιλα», γ) ο κ. Ηλίας Μογλενίδης, Δρ. Ιστορικής Θεολογίας του Α.Π.Θ., Διευθυντής Βιβλιοθήκης και Ιστορικού Αρχείου του Ι.Ε.Θ.Π., ο οποίος παρουσίασε το θέμα: «Η μέχρι τούδε συγγραφική δραστηριότητα περί του Αγίου Νικολάου Καβάσιλα του Χαμαετού» και δ) ο Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ. κ. Αθανάσιος Καραθανάσης, ο οποίος επειδή δεν κατόρθωσε να παρευρεθεί απέστειλε την εισήγησή του με θέμα: «Το ιστορικό – πολιτικό πλαίσιο του 14ου αιώνα με επίκεντρο τη Βασιλεύουσα Κωνσταντινούπολη και τη Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη».
Την προεδρία και τον συντονισμό του συνεδρίου είχε ο Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Αθανάσιος Αγγελόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ι.Ε.Θ.Π.
Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησε γόνιμος διάλογος και ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας Αρχιμ. Αθηναγόρας Μπίρδας ενημέρωσε τους κληρικούς για τρέχοντα υπηρεσιακά θέματα, καθώς και για τις προσεχείς καταληκτήριες εκδηλώσεις των «ΛΑ’ Παυλείων».
Στο τέλος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων κήρυξε τη λήξη του θεολογικού συνεδρίου, προσέφερε τα αναμνηστικά των «ΛΑ’ Παυλείων» και παρουσίασε το νέο πόνημα που εξέδωσε προ ημερών, με τίτλο: «Ἡ ζωή ὑμῶν κέκρυπται σύν τῷ Χριστῷ», το οποίο περιλαμβάνει ομιλίες από το έργο του Αγίου Νικολάου του Καβάσιλα «Περί τῆς ἐν Χρίστῷ ζωῆς». Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρό Παντελεήμονα Χρυσοφάκη, ο οποίος προέβαλε τον Άγιο Νικόλαο και συνέβαλε στην Αγιοκατάταξη.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, εξέφρασε λόγους ευγνωμοσύνης προς τους εκλεκτούς ομιλητές και τους συμμετέχοντες και κατά την έναρξη ανέφερε χαρακτηριστικά: Ἡ Ἀποστολική Ἐκκλησία τῆς Βεροίας καί ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας τιμᾶ αὐτές τίς ἡμέρες μέ τά ΛΑ´ Παύλεια τόν ἱδρυτή καί ἀπόστολό της, τόν οὐρανοβάμονα ἀπόστολο Παῦλο. Τιμᾶ ὅμως καί τούς ἐν πνεύματι μαθητές του, ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, βαδίζοντας στά ἴχνη τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου, παρακινοῦν καί ἐμᾶς νά τόν ἀκολουθοῦμε, καί ἰδιαιτέρως ἐμᾶς τούς κληρικούς, πού ἔχουμε κληθεῖ ἀπό τόν Χριστό νά συνεχίζουμε τό ἔργο τοῦ ἀποστόλου Παύλου στό γεώργιο πού ἐκεῖνος ἐφύτευσε.
Μεταξύ αὐτῶν συγκαταριθμεῖται καί ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας, «ἄνδρας πνεύματι καί σοφίᾳ τοῖς ἀρχαιοτάτοις ἐξισωθέντα», ὅπως γράφει ὁ πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος.
Ὁ σπουδαῖος αὐτός λόγιος, θεολόγος καί φιλόσοφος, ὁ ὁποῖος ἔχαιρε τῆς τιμῆς καί τῆς ἐκτιμήσεως ὅλων τῶν συγχρόνων του ἀλλά καί τῶν μεταγενεστέρων, ἦλθε στήν πόλη μας ὡς ἀπεσταλμένος τῶν Θεσσαλονικέων γιά νά συναντήσει τόν Ματθαῖο Καντακουζηνό, υἱό τοῦ αὐτοκράτορος Ἰωάννου Καντακουζηνοῦ, μέ σκοπό τήν ἐπίλυση τοῦ θέματος πού εἶχε προκύψει μέ τούς Ζηλωτές.
Ἐάν ἡ ἐπιλογή αὐτή ὀφείλεται καί στή σχέση, τήν ὁποία κατά τήν παράδοση εἶχε μέ τήν Ἠμαθία ἡ οἰκογένειά του, πού διατηροῦσε κτήματα στήν περιοχή, ἡ ὁποία φέρει σήμερα τό ὄνομα τῆς γνωστῆς καί ἰσχυρῆς αὐτῆς οἰκογένειας τῆς Θεσσαλονίκης, δέν μᾶς γνωστό. Ὁ σύνδεσμός του ὅμως μέ τήν περιοχή εἶναι ἱκανός γιά νά τόν τιμοῦμε καί ἐμεῖς κάθε χρόνο στά Παύλεια, καθώς καί ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τή μνήμη του στίς 20 Ἰουνίου, καί ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Νικόλαος τίμησε τόν μέγα ἀπόστολο Παῦλο μέ τή ζωή καί μέ τό ἔργο του, ἰδιαιτέρως μέ αὐτό «Περί τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς».
Μέ μεγάλη, λοιπόν, χαρά ἡ Ἱερά μας Μητρόπολη ἐνέταξε στό πρόγραμμα τῶν ΛΑ´ Παυλείων τή σημερινή Ἑσπερίδα πού πραγματοποιεῖται σέ συνεργασία μέ τό Ἵδρυμα Ἐθνικοῦ καί Θρησκευτικοῦ Προβληματισμοῦ «Μέλαθρον Ἀναστασίου-Ἰουλίας Μπίλλη» μέ θέμα: «Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας ὁ Χαμαετός. Συμβολή εἰς τήν ἐκκλησιαστική μακεδονική βυζαντινή προσωπογραφία».
Ἡ Ἑσπερίδα πραγματοποιεῖται ἀντί τῆς καθιερωμένης Ἡμερίδος τῶν ἱερέων τῆς Μητροπόλεώς μας ἀποκλειστικά γιά σᾶς, τούς κληρικούς, καί προκειμένου νά γνωρίσουμε αὐτόν τόν μεγάλο Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἅγιο Νικόλαο Καβάσιλα, ὁ ὁποῖος, ἄν καί δέν ἦταν κληρικός, ἐν τούτοις ἑρμήνευσε μέ μοναδικό τρόπο τή θεία Λειτουργία.
Καλωσορίζω, λοιπόν, ἐγκάρδια καί εὐχαριστῶ πρωτίστως θερμά τόν ἐλλογιμώτατο Διευθύνοντα σύμβουλο τοῦ Ἱδρύματος καθηγητή κ. Ἀθανάσιο Ἀγγελόπουλο καί τούς ἐλλογιμωτάτους ὁμιλητές, πού θά ἔχουμε τή χαρά νά ἀκούσουμε στή συνέχεια, καί τούς εὐχαριστῶ γιά τή συμμετοχή τους καί τή συνεργασία τους στήν ἀνάδειξη τῆς μεγάλης αὐτῆς μορφῆς τῶν γραμμάτων, θεολογικῶν καί θύραθεν, καί τῆς Ἐκκλησίας, τόν ἅγιο Νικόλαο Καβάσιλα, πού ἔλαμψε στή Θεσσαλονίκη καί τήν Κωνσταντινούπολη καί φωτίζει καί τήν περιοχή μας.
Καλωσορίζω καί ὅλους τούς συμμετέχοντες πατέρες στή σημερινή Ἑσπερίδα πρός τιμήν καί τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Παύλου ἀλλά καί τοῦ ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα τοῦ Χαμαετοῦ.
