Του π. Ηλία Μάκου

Ο ναός του αγίου Προκοπίου στα Τίρανα χτίστηκε αρχικά πιθανώς το 1795. Στο εσωτερικό της εκκλησίας αυτής οι τοίχοι ήταν βαμμένοι με ασβέστη, η οροφή ήταν κατασκευασμένη από σανίδες και το δάπεδο ήταν πλακόστρωτο. Γύρω από την εκκλησία υπήρχε χριστιανικό νεκροταφείο.

Το 1938 κατεδαφίστηκε και άρχισε να ανεγείρεται πάλι το 1940 για να ολοκληρωθεί το 1945 και εγκαινιάστηκε στις 20 Μαΐου από τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόφορο Κίσι. Η εκκλησία ήταν βυζαντινού ρυθμού, σκαλισμένη με πέτρες λαξευμένες σε ύψος δύο μέτρων και συνεχιζόταν ο τοίχος με τούβλα.

Είχε μήκος 23,5 μέτρα και πλάτος 18 μέτρα. Το δάπεδο της εκκλησίας ήταν πλακόστρωτο με λευκά μαρμάρινα πλακάκια. Το τέμπλο ήταν επίσης κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο και το πλαίσιο από μαύρο μάρμαρο.Κ αι πάλι κατεδαφίστηκε το 1960 για να κατασκευαστεί στη θέση της πάρκο κ.λπ.

Ο σημερινός ναός, προσωρινά κατασκευασμένος είναι δημιούργημα των χρόνων της ανασύστασης της Εκκλησίας της Αλβανίας από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο. Όταν το 1992, πριν 29 χρόνια έγινε η πρώτη Θεία Λειτουργία εκεί ο χώρος ήταν ένα εστιατόριο.

Ήταν πολύ δύσκολο να επιστρέψει και πάλι αυτός ο αγιασμένος χώρος. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος αναζητούσε να γίνει κάποιο θαύμα. Και ο δικός μας Θεός, είναι ο Θεός των εκπλήξεων και των θαυμάτων.

Ο χώρος παραχωρήθηκε από τον Δήμο Τιράνων. Και συμφωνήθηκε και με το Δήμο Τιράνων και με αρμόδιους κυβερνητικούς να χτιστεί ο ναός εκ νέου. Καταρτίστηκε ένα σύγχρονο σχέδιο από την Εκκλησία της Αλβανίας, που ταιριάζει στο χώρο και στην παράδοση. Και συγκεντρώθηκαν τα πρώτα χρήματα για την ανέγερση του ναού.

Από τη στιγμή, που ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ανέλαβε την ευθύνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, μέχρι σήμερα, τρεις και πλέον δεκαετίες, ανεγέρθηκαν εκ θεμελίων 150 και πλέον νέοι ναοί, αναστηλώθηκαν 70 και πλέον ναοί-μνημεία, ενώ επισκευάσθηκαν 160 και πλέον.

Εξάλλου περισσότερα από 70 μεγάλα οικοδομήματα ανεγέρθησαν ή αγοράσθηκαν και ανακατασκευάσθηκαν, για να στεγάσουν μητροπολιτικά οικήματα, σχολές, νηπιαγωγεία, ξενώνες, εργαστήρια, κλινικές, κέντρα νεότητος κλπ.

Το όλο οικοδομικό έργο ανέρχεται σε παραπάνω από 450 κτίρια.

Να επισημανθεί ότι η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας δείχνει έμπρακτο ενδιαφέρον για την έρευνα, την καταγραφή και αναστήλωση των διασωθέντων Ορθοδόξων μνημείων.

Μιλώντας παλαιότερα στον καθεδρικό ναό της Αναστάσεως Τιράνων ο κ. Αναστάσιος ανέφερε:

«Χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες, πολλές απογοητεύσεις για να μπορέσουμε να τα καταφέρουμε, να συγκεντρώσουμε, δηλαδή, τα απαραίτητα ποσά για να ανεγείρουμε ναούς. Ο Θεός ξέρει όλη αυτή την εποποιΐα, η οποία υπήρξε».

Και πρόσθεσε:

«Θυμάμαι ότι, όταν πριν από 25 χρόνια τριγύριζα σε διάφορα χωριά και μιλούσα για την ανάγκη να ξαναχτίσουμε τους ναούς. Σ’ έναν εσπερινό στην περιοχή της Μουζακιάς, είχα πει το εξής απλό πράγμα: Ότι ο Θεός θα ευλογήσει την προσπάθειά μας. Εκείνο το οποίο δεν μπορεί να ευλογήσει και να πολλαπλασιάσει είναι το μηδέν. Το λίγο, όμως, το πολλαπλασιάσει».

Κατέληξε, τότε, σημειώνοντας πως «στην καινούργια πρωτοβουλία ανέγερσης του ναού του αγίου Προκοπίου, θα ήθελα όλοι ανεξαιρέτως οι Ορθόδοξοι, τουλάχιστον των Τιράνων, να έχουν συμμετάσχει, έστω και λίγο.

Και είμαι βέβαιος ότι με αυτό τον τρόπο ο Θεός θα ευλογήσει, θα πολλαπλασιάσει αυτό το λίγο, θα φωτίσει και άλλους ανθρώπους να γίνουν πιο γενναιόδωροι και να ανακαλύψουμε και πάλι την παλιά κληρονομιά των Ορθοδόξων στην Αλβανία, που από το υστέρημά τους έκτισαν τους ναούς».

Πράγματι, η Εκκλησία της Αλβανίας, εκτός όλων των άλλων τομέων, που είναι αρκετοί, επένδυσε αρκετά χρήματα στην οικοδόμηση, ανοικοδόμηση και συντήρηση των ναών.

Και ήταν μια επίμοχθη και επώδυνη, μερικές φορές διαδικασία, ωστόσο ο καρπός πολύς.

Με υποστήριξη διεθνή, λόγω της ακτινοβολίας της προσωπικότητας του κ. Αναστασίου, αλλά και με το λεκ (νόμισμα της Αλβανίας) φτωχών ανθρώπων, έγιναν ναοί. Και έγιναν ναοί, «καμάρι» της κάθε περιοχής, «ουρανοί πολύφωτοι» και «παράδεισοι τερπνοί».

Αλλά και αποκαταστάθηκαν ναοί-μνημεία, που διασώζουν ολοζώντανη την παρουσία μέσα στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, που υπήρξε πολυκύμαντη και αιματοκυλισμένη.

Kαι είναι αυτό ένα από τα σύγχρονα θαύματα στην Εκκλησία της Αλβανίας.

Χρειάζεται καρδιά καθαρή, για να αναγνωρίσουν οι άνθρωποι στα θαύματα του Θεού, που ποτέ δεν λείπουν, τη φανέρωση της θείας αγάπης, το νέο κόσμο της ελπίδας, που αναγγέλλει για τους πιστούς.

Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Αλβανίας έπεισε, πρώτα απ’ όλα με την ίδια τη ζήση του, τους Ορθόδοξους στη γειτονική χώρα να καταλάβουν ότι ο ναός είναι το κέντρο της λατρείας και πηγή του αγιάσματος.

Ο ναός δεν είναι ξεροί τοίχοι. Είναι εκκλησία του Θεού, που ελκύει, εμπνέει, μεταρσιώνει και αναβιβάζει τον άνθρωπο. Αλλά και περιέχει, περικλείει τον διαχρονικό πλούτο της Ορθοδοξίας.