Του Σωτήρη Μ. Τζούμα

Οι Έλληνες της διασποράς από αρχαιοτάτων χρόνων κοσμούν τα τετραπέρατα της οικουμένης σε όλους τους τομείς. Το ελληνορθόδοξο στοιχείο είναι έντονο κυρίως σε ΗΠΑ,Αυστραλία, Καναδά.Και ασφαλώς στην Ευρώπη.

Οι ΗΠΑ κρατούν τα ηνία αφού φιλοξενούν τον μεγαλύτερο ελληνικό πληθυσμό.Μία άλλη μεγάλη Ελλάδα είναι εκτός των τειχών. Οι Ελληνοαμερικανοί είναι οι περισσότεροι μετανάστες τρίτης ή τέταρτης γενιάς. Οι Ελληνικές κοινότητες με τους συλλόγους είναι ακμαιότατες, οι Ορθόδοξες Εκκλησίες αν και είναι πολύ καλά οργανωμένες από την εποχή του Ιακώβου, έχουν αρχίσει να φθίνουν και να χάνουν την παλαιά αίγλη τους αλλά και τα εγγεγραμμένα μέλη που τις στήριζαν και τις κρατούσαν σε ακμή και ανάπτυξη. Οι λόγοι πολλοί. Και δυστυχώς κανείς δεν νοιάζεται να δει που οφείλεται αυτή η κατάσταση και να σπεύσει να τη θεραπεύσει κάνοντας όπισθεν ολοταχώς!

Και σήμερα παρά τις παλινωδίες της θρησκευτικής ηγεσίας, τα αδέλφια μας οι ομογενείς τρέφουν μεγάλη αγάπη και σεβασμό προς την Εκκλησία μας,γιατί νιώθουν ότι εκεί είναι οι ρίζες μας.Αλλά και προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, παρά την απογοήτευση που αισθάνονται για τους κακούς χειρισμούς και την αδιαφορία που δείχνει σε μείζονα θέματα.

Ύστερα από πολλά χρόνια βρέθηκα για προσωπικούς λόγους (κάθε άνθρωπος σηκώνει τον δικό του Σταυρό) αυτές τις ημέρες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής κοντά στον Ελληνισμό της Αμερικής. Αναμνήσεις πολλές και ζωντανές από μία άλλη εποχή, όταν τον βηματισμό της εδώ Εκκλησίας κατηύθυνε ο μεγάλος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος,ένας οραματιστής Ιεράρχης, που κατάφερε μέσα από την Εκκλησία, να κάνει τον Ελληνισμό σημαντική και υπολογίσιμη δύναμη στις ΗΠΑ.Ο Ιάκωβος έκανε την Αρχιεπισκοπή Αμερικής μεγάλη και όχι η Αρχιεπισκοπή τον Ιάκωβο.

Οι ομογενείς αδελφοί μας κρατούν μέχρι σήμερα ανόθευτη την πίστη και τις παραδόσεις της φυλής μας, την στιγμή που στην μητροπολιτική Ελλάδα τα απεμπολούμε.Οι ομογενείς μας διδάσκουν με τον τρόπο που τηρούν τις παραδόσεις μας. Κάθε επαφή και επικοινωνία μαζί τους μας παραπέμπει στην Ελλάδα που είχαμε κάποτε και μας διδάσκει.

Με πολλή συγκίνηση βρέθηκα και παρακολούθησα την Ακολουθία της Β΄ στάσης των Χαιρετισμών αλλά την θεία λειτουργία της Β Κυριακής των νηστειών στην Ιερά Μονή Αγ. Ειρήνης Χρυσοβαλάντου.Γνώρισα αυτή την Μονή σε όλες τις φάσεις της. Από την εποχή Παισίου και Βικεντίου, όταν ακολουθούσαν το παλαιό ημερολόγιο, αλλά και όταν εντάχθηκαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο,χάρη στις προσπάθειες του Μακαριστού σήμερα τότε Χαλκηδόνος Ιωακείμ.Και δυστυχώς έζησα, έστω και από μακριά, την θλιβερή κατάληξη. Στη συνέχεια τα ηνία παρέλαβε ο Επίσκοπος Ευκαρπίας Ιερόθεος- φίλος καλός από την εποχή που υπηρετούσε δίπλα στον Πατρών Νικόδημο Βαλληνδρά. Ο Ιερόθεος πριν λίγες ημέρες έφυγε, δυστυχώς, από τη ζωή μετά από άνιση μάχη με την επάρατη νόσο. Και όσο ήταν ασθενής ο Ιερόθεος και αδύναμος να αντιδράσει ο Ελπιδοφόρος με δόλιο τρόπο έπεισε τον Πατριάρχη να πάρει υπό τα ηνία του τα περιουσιακά στοιχεία της Πατριαρχικής Μονής της Αγίας Ειρήνης . Και ο Πατριάρχης αφελώς φερόμενος το ενέκρινε. Από τη μιά ζητά από την ημιαυτόνομη Εκκλησία της Κρήτης να έχει λόγο και να αποφασίζει για τα εκεί Πατριαρχικά Σταυροπήγια,διότι όπως λέγει,τι Πατριαρχικά είναι αφού το Πατριαρχείο δεν έχει λόγο πουθενά και από την άλλη απεμπολεί τα δικαιώματά του από την Πατριαρχική Μονή της Αγίας Ειρήνης διότι έτσι το θέλησε ο Ελπιδοφόρος. Ζούμε το μεγαλείο των αντιφάσεων και του παραλογισμού!

Ο Πατριάρχης ανέθεσε κατά την Σύνοδο του Φεβρουαρίου και πριν ακόμη εκδημήσει ο Επίσκοπος Ευκαρπίας Ιερόθεος,στον Μητροπολίτη Σάρδεων Ευάγγελο την λειτουργική ευθύνη και επιμέλεια της Μονής. Του γλύκανε λίγο την πίκρα με το να του δώσει μία Αγία Τράπεζα για να λειτουργεί και να συμμετέχει στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας και να μη νιώθει παραγκωνισμένος ή να περιμένει από τον Ελπιδοφόρο να του επιτρέψει να πάει να λειτουργήσει κάπου.Αυτή είναι η μοίρα των Μητροπολιτών του Πατριαρχείου. Από τη μια στιγμή στην άλλη,μπορεί να βρεθούν εκτός και να τα χάσουν όλα και μάλιστα χωρίς απολογία αλλά και χωρίς κάποια νομική προστασία στην αυθαιρεσία!

Ο Μητροπολίτης Σάρδεων Ευάγγελος την Παρασκευή χοροστάτησε και την Κυριακή λειτούργησε ο αδικημένος και ξεχασμένος Μητροπολίτης Σάρδεων, ο από Νέας Ιερσέης κ. Ευάγγελος, στην Αγία Ειρήνη. Ο ναός ασφυκτικά γεμάτος και τις δύο ημέρες. Και φαντάζομαι τι έχει να γίνει την Μεγάλη Εβδομάδα και το βράδυ της Ανάστασης. Κατά τους χαιρετισμούς προς την Παναγία μας, ο Ευάγγελος απλός και συνάμα μεγαλοπρεπής επί του Δεσποτικού Θρόνου, με το λεγόμενο πατριαρχικό ύφος και την βροντερή, αλλά μελωδική φωνή του, θύμισε Ιεράρχη του παλιοκαιρινού μεγαλείου του Φαναρίου.

Δεν χοροστάτησε απλώς(όπως κάνουν οι περισσότεροι των Ιεραρχών μας καθώς είναι άφωνοι)αλλά έψαλλε από του θρόνου τον κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο και στη συνέχεια τους Χαιρετισμούς στο υπερευλογημένο πρόσωπό Της. Αλλά και κατά την θεία λειτουργία με μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη. Ζήσαμε μια πανδαισία.Ο Ευάγγελος είναι ένας Ιεράρχης που λάμπρυνε με την παρουσία του και το έργο του τον θρόνο που του ανέθεσε η Εκκλησία. Παρέλαβε μία Μητρόπολη που υπήρχε μόνο στα χαρτιά και την έκανε μία οργανωμένη πνευματική κυψέλη, διότι έτσι έμαθε κοντά στους μεγάλους Ιεράρχες που θήτευσε,όπως τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο. Δυστυχώς εκθρονίστηκε βίαια και άδικα από την θέση του(και χωρίς να απολογηθεί καν, διότι δεν υπήρξε κατηγορητήριο) και πολύ περισσότερο εκθρονίστηκε από τις καρδιές του ποιμνίου του, ελέω Ελπιδοφόρου!Η Εκκλησία δεν του φέρθηκε ως μητέρα αλλά ως εκδικητική μητριά.

Τον έβλεπα να χοροστατεί και να λειτουργεί και το μαυαλό μου πήγε πίσω στο παρελθόν. Στα χρόνια που τον γνώρισα ως διάκονο να υπηρετεί στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής.Όπου και αν λειτουργούσε τον συνόδευαν πάντα οι ευσεβείς γονείς του, η αείμνηστη μητέρα του Μαγδαληνή και ο λεβέντης αιωνόβιος και πλέον πατέρας του Ιωάννης, ο οποίος και τώρα ακόμη τον συνοδεύει όπως τον παλιό καλό καιρό, παρά τα 101 χρόνια του.

-«Από παιδάκι όταν ήταν, μου διηγήθηκε τον χάναμε όταν ερχόμαστε στην Εκκλησία. Πήγαινε πάντα μέσα στο ιερό για να παρακολουθεί τους ιερείς. Και όταν μετά μεγάλωσε μας το δήλωσε: θα γίνω άγαμος κληρικός. Και έγινε. Και τίμησε την αποστολή του.Μόνο συγχαρητήρια μας έδιναν όλοι! Και η Εκκλησία τον επιβράβευσε και τον έκανε Μητροπολίτη. Και αυτή η ίδια η Εκκλησία που τον ανέδειξε, ήλθε μία μέρα και τον αποκεφάλισε χωρίς να γνωρίζει τον λόγο. Με αυτό τον καημό και την οργή φεύγω από τη ζωή.»

Μας τα έλεγε αυτά με πόνο ψυχής, ο κύριος Γιάννης αλλά με μία μοναδική αξιοπρέπεια και δάκρυζαν τα στοιχεία της φύσεως που μας άκουγαν αφού δεν δάκρυσαν ποτέ και δεν ντράπηκαν αυτοί που διέπραξαν την μεγάλη αυτή αδικία.Αλλά αυτός ο καημός του αιωνόβιου πατέρα θα αποκαταστήσει το άδικο και θα αποκεφαλίσει την λερναία Ύδρα! Ο Θεός έχει πάντα το σχέδιο Του. Και το άδικον ουκ ευλογείται! Αντιθέτως τιμωρείται νομοτελειακά και κάνει θόρυβο!

Ο Ευάγγελος με εντυπωσίαζε πάντα με τη βαθιά γνώση που διέθετε περί του Πατριαρχικού τυπικού της Εκκλησίας μας, λες και είχε γεννηθεί στην Πόλη. Αλλά δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, αφού υπηρετούσε και θήτευε κοντά στον αγαπημένο μου, Μακαριστό σήμερα Μητροπολίτη Μελόης Φιλόθεο που ήταν από μόνος του μία μεγάλη λειτουργική σχολή. Και αυτό υπήρξε ένα από τα λάθη και τις παραλείψεις του Ιακώβου, που δεν ανέθεσε την λειτουργική εκπαίδευση των φοιτητών της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού στον Μελόης. Θα είχε δημιουργηθεί ένα καλό προηγούμενο και θα είχε σχηματιστεί ένα φυτώριο ώστε μέχρι και σήμερα να εξακολουθούν να διδάσκονται οι φοιτητές από έναν καλό γνωστή της λειτουργικής μας παραδόσεως. Δυστυχώς σήμερα αυτοί που εξέρχονται της Σχολής και χειροτονούνται είναι εντελώς απαίδευτοι και θεολογικά αλλά και από άποψη λειτουργική και εκκλησιαστική. Και θεωρούνται δυστυχώς ιερείς του Πατριαρχείου!Αναρωτιέμαι γιατί ο Θεός μας ανέχεται μετά από τόση αδιαφορία και εμπαιγμό.

Κλείνω την παρένθεση με ένα σχόλιο που θα πονέσει: η αδικία εις βάρος του Ευαγγέλου εξακολουθεί να υφίσταται. Αν δεν αποκατασταθεί το ταχύτερο δυνατό θα δώσουν λόγο στον Θεό όσοι την εμπνεύστηκαν αλλά και όσοι την διέπραξαν.Και η μεγάλη ευθύνη ανήκει, δυστυχώς, στον Πατριάρχη ο οποίος κωφεύει στις συνεχείς υπομνήσεις Συνοδικών και όχι μόνο Ιεραρχών, οι οποίοι τον παροτρύνουν να δώσει ένα τέλος στο συνεχιζόμενο αυτό μαρτύριο του αδελφού τους Ευαγγέλου,ο οποίος εις ουδέν έσφαλε,εί μη μόνον δεν ικανοποιούσε τις αδολεσχίες και τις επιδείξεις μεγαλομανίας του Ελπιδοφόρου ο οποίος εστάλη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Αμερική ως ένας Μητροπολίτης του Θρόνου και αυτός παρίστανε τον Πατριάρχη με τα «αποφασίζομεν και διατάσσομεν»που ξιφουλκούσε και συνεχίζει να ξιφουλκεί με κάθε ευκαιρία.

Εν τω μεταξύ ο Άγιος Σάρδεων, είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι έχει συγχωρήσει τους σταυρωτές του και παρίσταται όπου τον καλούν ως ευλογών, αγιάζων και κηρύττων Ιησούν Χριστόν και τούτον Εσταυρωμένον. Είναι ένας Ιεράρχης ταπεινός, παρά την πίκρα του και αναλώνει την ζωή του στο έργο της Εκκλησίας, από όποιο μετερίζι ή λιμάνι του παρέχεται. Εξάλλου ο Άνθρωπος αγιάζει τον τόπο!

Ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ.Βαρθολομαίος παρά τον δύσκολο και πολλές φορές σκληρό χαρακτήρα του είναι ένας ευφυής άνθρωπος αγάπης και ξέρει πότε να παρεμβαίνει αγαπητικά για να γιατρεύει τις πληγές. « Ο τρώσας και ιάσεται», δηλαδή «αυτός που σε πλήγωσε, πρέπει και να σε γιατρέψει». Αυτός ήταν ο χρησμός που έδωσε το μαντείο των Δελφών στον τραυματισμένο βασιλιά Τήλεφο για το πώς θα γιατρευτεί από την πληγή του! Και για την περίπτωση του Ευαγγέλου δεν το λέει κάποιο μαντείο αλλά η κοινή λογική και η ηθική της Εκκλησίας.

Βίντεο από την Ακολουθία των Χαιρετισμών