Του π. Ηλία Μάκου
Την δεύτερη ημέρα του νέου χρόνου, 2 Ιανουαρίου 2024, εορτάστηκε κατανυκτικά στη Μονή Γηρομερίου Θεσπρωτίας ο ιδρυτής και κτήτοράς της όσιος Νείλος ο Εριχιώτης (1228-1334) .
Στη θεία λειτουργία προεξήρχε ο Μητροπολίτης Παραμυθίας Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας Σεραπίων, πλαισιούμενος από τον ηγούμενο της Μονής αρχιμανδρίτη π. Μεθόδιο Ντελή και άλλους κληρικούς.
Η ατμόσφαιρα ήταν κατανυκτική μέσα στη θαλπωρή του Μοναστηριού, όπου πνευματικά κυριάρχησε η ασκητική μορφή του οσίου Νείλου, κόντρα στις αλαζονικές φωταψίες της εγκόσμιας ζωής, κόντρα στην ικανοποίηση του “εγώ”, κόντρα στην υποκρισία και κολακεία του κόσμου.
Το θείο λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Σεραπίων, αναφερόμενος στη ζωή του οσίου Νείλου, από την οποία μπορεί κανείς να αντλήσει πολλά ωφέλιμα διδάγματα και κυρίως ότι η πορεία προς τον Θεό βιώνεται ως πραγματικότητα, που σώζει και λυτρώνει τον άνθρωπο.
Συμμετείχε πλήθος πιστών από διάφορα σημεία της Θεσπρωτίας, ενώ, μετά τη θεία λειτουργία, παρατέθηκε τράπεζα στη Μονή, όπου παρακάθησαν ο Σεβασμιώτατος, κληρικοί και προσκυνητές.
Ο όσιος Νείλος μέσω του ασκητισμού, πέτυχε την πνευματική ολοκλήρωσή του.
Από πλούσια και βασιλική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε στην απόμακρη Θεσπρωτία, αφού προηγουμένως παρέμεινε για λίγο στο Άγιο Όρος, τα Ιεροσόλυμα και τον Αυλώνα Αλβανίας και διάβηκε και από άλλες ενδιάμεσες περιοχές.
Του αποδίδονται θαυματουργικές ιδιότητες, ως επισφράγισμα και επιβράβευση της ασκητικής του ζωής.
Λέγεται, μεταξύ άλλων, ότι από το ασκηταριό του έβλεπε μια υπερκόσμια λάμψη στον απέναντι λόφο.
Εκεί ανακαλύφθηκε η εικόνα της Παναγίας και κτίστηκε η περιώνυμη Μονή Γηρομερίου.
Και από το βίο και από τη διαθήκη του οσίου Νείλου φαίνεται ότι η ζωή του δεν είχε φιλοσοφική και διανοητική διάσταση, αλλά ιδιαίτερα ομολογητική.
Έδειξε έμπρακτα ο όσιος ότι η πνευματικότητα μπορεί να γίνει δική μας περιουσία και παρουσία, όταν διακινούμε την αγάπη, όταν εμπνέουμε το περιβάλλον μας και επιμένουμε με αισιοδοξία και θάρρος και πεποίθηση στις αξίες της Ορθοδοξίας.
Δεν αγωνιζόταν να ανακαλύψει κάποια αλήθεια, αλλά διακήρυσσε και ομολογούσε με τη λιτότητα και την ασκητικότητα και την προσευχητικότητά του τη μία και αιώνια αλήθεια για τον Θεό, για τον κόσμο, για τον άνθρωπο.
Η προσευχή ήταν η άσκηση της ψυχής του και ανατασή της στο ύψος της θείας μεγαλοσύνης. Και η νηστεία ήταν η άσκηση του σώματος. όχι απλά, βέβαια, σαν αποχή από τροφές, αλλά με την ευρύτερη μορφή της εγκράτειας.
Ο όσιος Νείλος με την εγκρατευτικότητά του βοηθούσε το σώμα να ακολουθήσει την ψυχή στις πνευματικές της αναβάσεις.
Έτσι η προσευχή και η νηστεία δεν γίνονται μόνο τα όπλα κατά του κακού και του πειρασμού, αλλά και τα φτερά μας, που μας ανεβάζουν στα ύψη της τελειότητας.
Και αυτή η λιτότητα, η ασκητικότητα και η προσευχητικότητα ήθελε ψυχική τόλμη και την είχε ο όσιος Νείλος. Τη δική του ψυχική τόλμη χρειαζόμαστε και εμείς στις ημέρες μας.
Τόλμη για να είμαστε κοντά στο Χριστό του Ευαγγελίου και όχι της δικής μας έμπνευσης Χριστό.
Τόλμη για να ελεγχθεί και να καταργηθεί η καπηλευόμενη και προδίδουσα τον Χριστό υποκριτική ευσέβεια.
Τόλμη για να αναβαπτισθούμε στο λυτρωτικό μήνυμα της “βασιλείας του Θεού” και να ελευθερωθούμε από τους τέσσερις τοίχους της φυλακής του εαυτού μας.
Για όλα αυτά χρειάζεται τόλμη. Όχι, όμως, οποιαδήποτε τόλμη, αλλά η τόλμη πίστης του οσίου Νείλου.
Τα λείψανά του δεν έχουν ανευρεθεί ακόμη, ενώ ο τάφος του, έκλεισε τα μάτια του γαληνεμένος και πλήρης ημερών σε ηλικία 106 ετών, αφού πρώτα έγραψε τη διαθήκη του και όρισε το διάδοχό του, βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το μοναστήρι, σε κακοτράχαλο και κρημνώδη τόπο.
Η Αδελφότητα της Μονής Γηρομερίου, η οποία τα προηγούμενα χρόνια ανακαίνισε τη Μονή, με σημαντικότερη παρέμβαση αυτή στο καθολικό, το οποίο κοσμείται από αγιογραφίες ιδιαίτερης αξίας, όπως υψηλής αισθητικής είναι και το παλαιό τέμπλο, και αριθμεί αυτή την περίοδο 3 ιερομονάχους και 3 δόκιμους, εργάζεται για την πίστη, βοηθώντας καρδιές να ξυπνήσουν από το λήθαργο, να στραφούν στο φως, να διαβούν τα σύνορα της στυγνής καθημερινότητας.
