🔺Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Ένα όραμα της Ελλαδικής Εκκλησίας για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας –αυτής που της έχει απομείνει πριν την κατασπαράξουν οι λογής αετονύχηδες – ξεκίνησε να υλοποιείται με την υπογραφή της ιστορικής, όπως την απεκάλεσαν, συμφωνίας μεταξύ της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ) και του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Πρόκειται για την «πρώτη» ουσιαστικά συμφωνία η οποία ενώνει την Εκκλησία με το Κράτος σε μια αγαστή συνεργασία για την σωστή εκμετάλλευση της εκκλησιαστικής περιουσίας για το κοινό καλό.
Και λέμε «πρώτη», γιατί και στο παρελθόν υπήρξαν ανάλογες απόπειρες αλλά δεν ευτύχησαν να ευδοκιμήσουν.
Είναι μία σημαντική πολυεπίπεδη συνεργασία Κράτους και Εκκλησίας η οποία βάζει τον θεμέλιο λίθο στην περιοχή του Σχιστού για την αξιοποίηση ενός τεράστιου κτήματος που ανήκει στην Εκκλησία, συνολικής έκτασης 3.000 στρεμμάτων.
Το κτήμα αυτό μέχρι τώρα είχε γίνει σκουπιδότοπος από τους παρακείμενους δήμους ενώ υπήρξε σχέδιο καταπάτησης του αλλά δεν τους βγήκε. Προφανώς γιαυτό και η αντίσταση και οι διαμαρτυρίες που αναπτύχθηκαν προκειμένου να σταματήσει αυτή η συνεργασία ΕΚΥΟ- ΤΑΙΠΕΔ.
Πηγαίνοντας ωστόσο προς την περιοχή όπου θα υπογραφόταν η συμφωνία έβλεπα τον κοινόχρηστο δρόμο χορταριασμένο, γεμάτο σκουπίδια και επικίνδυνο για πυρκαγιές. Αυτά τα έχει δει ο Δήμος ή όταν πάρει καμία φωτιά θα τα ρίχνει ο ένας στον άλλον;
Αντιθέτως στη συνέχεια της διαδρομής και ειδικά μέσα στον οριοθετημένο από την Εκκλησία χώρο το τοπίο άλλαζε και αισθανόσουν ότι έμπαινες σε μια άλλη περιοχή και εποχή με αναβαθμισμένα στοιχεία.
Ας το έχουν αυτό υπόψη τους οι δήμαρχοι Κερατσινίου- Δραπετσώνας κ. Βρεττάκος και Περάματος κ. Λαγουδάκης και ας φροντίσουν να πληροφορηθούν για το έργο από τον Γεν. Διευθυντή της ΕΚΥΟ Αρχιμ. Νικόδημο Φαρμάκη.
Ο Αρχιμ. π. Νικόδημος Φαρμάκης παρουσίασε αναλυτικά το περιεχόμενο του έργου με την ονομασία «The Green Σχιστό» σε όσους είχαν την χαρά και την τιμή να τον ακούσουν την ημέρα των υπογραφών.
Ο Αρχιμ. Νικόδημος Φαρμάκης παρουσίασε με ευχέρεια τεχνοκράτη manager τα οφέλη που απορρέουν από αυτό το έργο για τους κατοίκους της περιοχής, την ποιότητα της ζωής τους, τις επιχειρήσεις της περιοχής και την αναβάθμιση του Λιμένος Πειραιώς.
Με λίγα λόγια παρουσίασε με κάθε λεπτομέρεια και με τεχνοκρατική αντίληψη το έργο που θα οικοδομηθεί. Και αυτό χρειάζεται χρόνο.
«Φιλόδοξοι στόχοι» και «αναπτυξιακή πρωτοβουλία» όπως επεσήμαναν στη συνέχεια ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος και ο Πρωθυπουργός αντίστοιχα, κάτι που το πιστώνεται προασωπικά ο Γενικός Διευθυντής της ΕΚΥΟ π. Νικόδημος Φαρμάκης.
Στον Αρχιεπίσκοπο ανήκει το όραμα, όπως ειπώθηκε αλλά στον π. Νικόδημο ανήκει η οργάνωση του έργου και ο σχεδιασμός.
Ο π. Νικόδημος είναι ένας κληρικός, ο οποίος έχει πάρει την στόφα και την ενόραση που διέκρινε τον Γέροντά του μακαριστό Πειραιώς Καλλίνικο. Έναν Ιεράρχη ο οποίος παρά τα ελαττώματα του και τους εγωισμούς του ήξερε να παράγει θεάρεστο ενοριακό έργο και να μετατρέπει την Μητρόπολη σε ένα παραγωγικό μελίσσι. Αλλά και από τον μεγάλο οραματιστή Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, είχε επιρροές ο π. Νικόδημος.Ο Χριστόδουλος τον ξεχώριζε τον π. Νικόδημο για τις ικανότητές του και την σβελτάδα του, όπως έλεγε!
–«Δεν χρειάζεται να του πεις πολλά! Καταλαβαίνει αμέσως αυτό που του λές να κάνει», έλεγε με ικανοποίηση για τον π. Νικόδημο ο μεγάλος Πρωθιεράρχης.
Άλλωστε τέτοια έργα, όπως το green Sxisto, θα είχαν πάρει τον δρόμο της υλοποίησης από τα χρόνια της Αρχιεπισκοπείας του. Γιατί ο Χριστόδουλος έβλεπε πολλά χρόνια μπροστά!Αλλά τον πρόλαβε ο απρόσκλητος επισκέπτης ο θάνατος!
Έχω ασκήσει πολλές φορές κριτική στον π.Νικόδημο από τότε που ανέλαβε το πηδάλιο της ΕΚΥΟ, για διάφορα θέματα της δημόσιας συμπεριφοράς του. Και μάλιστα ιδιαιτέρως αυστηρή. Αλλά κάθε νέα αρχή έχει τις καλές και τις κακές στιγμές της. Ο π. Νικόδημος πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι να ξαναβρεί τον βηματισμό του στην Εκκλησία. Και εκεί που τον είχαν όλοι ξεχάσει και διαγράψει τον έφερε στο προσκήνιο ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο οποίος εκτίμησε το έργο του και την αποτελεσματικότητά του στο ίδρυμα Κόκκορη.
Και αυτό το είδε ο Αρχιεπίσκοπος χάρη στην δεξιά οιακοστροφία που διαθέτει αλλά και χάρη στις ικανότητες του ο Σεβ. Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας Γαβριήλ, ο οποίος ως Πρωτοσύγκελλος τότε της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών, κατάλαβε και εκτίμησε τις ικανότητες του Αρχιμ. Νικοδήμου Φαρμάκη στα καθήκοντα που του είχε αναθέσει η Εκκλησία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο επόμενος Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής και νυν Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, ο οποίος ξέρει να εκτιμά ανθρώπους που εργάζονται ανεξαρτήτως πνευματικής προέλευσης και γεροντάδων.
Αυτοί οι δύο Ιεράρχες υπήρξαν οι ουσιαστικοί «κελευστές» του Νικοδήμου, προκειμένου να εισαχθεί στα ενδότερα της Αρχιεπισκοπικής αυλής του Ιερωνύμου.
Και για να εισέλθει κανείς σε αυτά τα απροσπέλαστα στους πολλούς όρια,πρέπει να διαθέτει δύο τινά: ή να είναι πολύ ικανός και άξιος και εξ αυτού αποτελεσματικός, για να γίνει απαραίτητος ή να είναι πολύ γλείφτης.
Και τα δύο είδη ευδοκιμούν εξίσου στην Ιερωνυμική αυλή, αλλά το δεύτερο δεν έχει πάντα αίσιο τέλος. Ο Ιερώνυμος μολονότι κολακεύεται, κατά τα ανθρώπινα, από τα ωραία λόγια και τις κολακείες, δεν τρώει κουτόχορτο! Στο τέλος που κάνει τον λογαριασμό μαζί με τις ευχαριστίες μοιράζει και απολυτήρια!
Ο Αρχιμ. Νικόδημος Φαρμάκης ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Εργάζεται αθόρυβα και αποτελεσματικά. Μολονότι έχει κατηγορηθεί για εγωισμό και εκμετάλλευση της θέσης που κατέλαβε με …συχνές αλλαγές αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού και επίδειξη ισχύος, όταν ερευνήσει ενδελεχώς το παρασκήνιο αντιλαμβάνεται ότι όλα έχουν την εξήγησή τους. Ανεξήγητες και ανεξερεύνητες μέχρι τώρα είναι οι .. «ανατροπές» δύο υπηρεσιακών αυτοκινήτων που χρησιμοποιούσε. Γιαυτό τα αλλάζει ο ανθρωπος! Αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης γραφής! Άλλη ώρα θα τα ξαναπούμε διεξοδικά.
Ωστόσο τον τιμά το γεγονός οτι μολονότι πατά τα 51 έτη -και από 15/10 γίνεται 52- και θα μπορούσε να ζητήσει από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο να εκλεγεί στον γένέθλιο τόπο του, την Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας που είναι κενή ,εντούτοις παραμένει πιστός στο καθήκον. Εξάλλου δεν θα ήθελε να οδηγηθούν οι σχέσεις του σε παραπικρασμό με τον αυτάδελφό του Σεβ. Δημητριάδος Ιγνάτιο ο οποίος φιλοδοξεί να δει τον Πρωτοσύγκελλό του Αρχιμ.Δαμασκηνό Κιαμέτη σε νέο Μητροπολίτη.
Θέλει, όπως λέγει -και το εννοεί- να ολοκληρώσει υπεύθυνα και με συνέπεια το έργο που του ανέθεσε ο Αρχιεπίσκοπος στην ΕΚΥΟ.
Και μέχρι τώρα απέδειξε πως το κάνει αυτό πολύ καλά!
Και δεν έχει βγει προς τα έξω το παρασκήνιο των όσων πέρασε μέχρι να πάρει το πράσινο φως από τον Πρωθυπουργό ότι θα παραστεί στην ανακοίνωση του έργου και στις υπογραφές.
Είχαν φροντίσει οι καλοθελητές να μποϋκοτάρουν το έργο και να αλλάξουν τις διαθέσεις του Πρωθυπουργού. Αλλά δεν τα κατάφεραν στο τέλος.
Να πούμε όμως και να εξάρουμε την στάση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου. Παρέμεινε πιστός και απόλυτα ταυτισμένος με το σχέδιο του π. Νικοδήμου μέχρι το τέλος.
-«Ή θα πάμε μαζί ή θα πάω μόνος μου», διεμήνυσε στην Κυβέρνηση ο Αρχιεπίσκοπος.
Στο ίδιο μήκος κύματος και με ανάλογη διάθεση και ο Αρχιμ. Νικόδημος Φαρμάκης.
– «Αν δεν έλθετε, είπε σε κυβερνητικό αξιωματούχο θα πάω μόνος μου στο χώρο που έχουμε ορίσει για την υπογραφή και θα δώσω συνέντευξη Τύπου και θα πω ότι λακίσατε»!
Και η σταθερότητα αυτή από πλευράς της Εκκλησίας έφερε το ποθητό αποτέλεσμα της πανηγυρικής υπογραφής μιας μεγάλης συμφωνίας για τη δημιουργία της… «Εκκλησιαστικής COSCO», τηρουμένων των αναλογιών.
Γιατί αυτό έγινε στο Σχιστό.
Ότι δεν κατάφερε τόσα χρόνια το κράτος, το κατάφερε η Εκκλησία με τα μυαλά που διαθέτει: να δημιουργήσει μια ανάλογη της COSCO κατάσταση και να ανταγωνιστεί επάξια στο χώρο αυτό. Αυτά σε ότι αφορά το εμπορικό κομμάτι.
Ας έλθουμε κλείνοντας και στο εκκλησιαστικό για να μη με κατηγορήσουν τα λαμόγια της Αρχιεπισκοπής και της Συνόδου ότι γράφω για να …γλείψω .
Ένας σοφός και φωτισμένος Γέροντας έλεγε πως όταν πράττεις το καλό οφείλεις να το πράττεις και καλά.
Και αυτό που υπεγράφη στο Σχιστό, είναι σίγουρα καλό για την Εκκλησία, αλλά θα ήταν καλύτερο αν γινόταν με ακόμη πιο σωστό τρόπο. Δυστυχώς όλα έγιναν πάλι με συνοπτικές διαδικασίες. Λες και δεν υπάρχει ή δεν λειτουργεί η Συνοδικότητα στην Εκκλησία μας.Λες και οι Ιεράρχες μέλη της Ιεραρχίας είναι διακοσμητικοί. Τι θα κόστιζε, άραγε, στον Αρχιεπίσκοπο αν είχε ενημερώσει και τους Μητροπολίτες της Εκκλησίας μας για το έργο που προτίθεται να ανακοινώσει; Τι θα πάθαινε αν έφερνε το θέμα στις δύο τελευταίες Συνοδούς για να πάρει και τη γνώμη, δειγματοληπτικά έστω, κάποιων Ιεραρχών; Αν και τέτοια θέματα τα οποία δεσμεύουν την Εκκλησία σε βάθος χρόνου και σίγουρα στην μετά Ιερώνυμο εποχή καλό θα ήταν να περνούν από την Ιεραρχία. Όχι για άλλοθι αλλά για ουσιαστικό διάλογο, ανταλλαγή απόψεων και ενημέρωση των μελών της.
Σημείωσε κάπου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και μοιραία έμεινε εκεί η σκέψη μου: «η Συνοδικότης είναι αρχέγονος δομή και θεμελιώδης λειτουργία της Εκκλησίας μας, συνιστά δε ουσιαστικήν έκφρασιν της ενότητος και καθολικότητος αυτής».
Το ερώτημα βέβαια είναι ποιός το εφαρμόζει αυτό …Και αν εστιάσουμε στους δύο Προκαθημένους μας, Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών,θα διαπιστώσουμε ότι έχουν πάρει διαζύγιο μαζί της…
Φωτορεπορτάζ: Γιώργος Φερδής