🔺Του Σωτήρη Μ. Τζούμα

Εορτάστηκε λιτά, λόγω του εθνικού μας πένθους, αλλά με Φαναριώτικη μεγαλοπρέπεια, η εορτή των Αγίων Θεοδώρων στην Αταλάντη, η οποία θρηνεί το δικό της κορίτσι, θύμα της τραγωδίας των Τεμπών, την Ελπίδα.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο Ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, Σεβ. Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ.Μελίτων, ο οποίος αναφέρθηκε στα τρία συστατικά ημών των Ορθοδόξων Ρωμιών.

Τα τρία αυτά δώρα, όπως είπε,δώρα του Θεού στο γένος μας είναι η πίστη, το θαύμα και το ήθος-το φρόνημά μας. Και τόνισε, ότι χάρη «σε αυτό το ήθος και το φρόνημα αντέχουμε τους ποικίλους πειρασμούς, όπως αυτό που η πρόνοια του Θεού επεφύλαξε τραγικά στο πανελλήνιο…».

Με λόγο πατρικό και παρήγορο, διδακτικό και ελπιδοφόρο σημείωσε με πίστη στον Θεό «…να είμαστε βέβαιοι ότι η δοκιμασία θα μεταβληθεί σε χαρά, σε αγαλλίαση, σε ευφροσύνη… ας πιστεύουμε και ας περιμένουμε τις δωρεές, το δώρο του Θεού, το οποίο μας έρχεται σήμερα ως δρόσος αερμών από τους Αγίους Θεοδώρους…».
Ο Άγιος Φιλαδελφείας, είναι ένας διαπρεπής και εγνωσμένου κύρους Ιεράρχης της Εκκλησίας μας και εξέχων Αρχιερεύς του Φαναρίου. Είναι από τις λίγες εναπομείνασες ξεχωριστές φυσιογνωμίες της Μητρός Εκκλησίας και παρά το γεγονός ότι δεν μετέχει πια ενεργά στην Πατριαρχική Αυλή και στις αποφάσεις της δεν παύει να είναι στυλοβάτης του Οικουμενικού Θρόνου και να εργάζεται διακριτικά και με αφοσίωση γιαυτόν.
Ίμβριος στην καταγωγή ο Σεβ. Φιλαδελφείας Μελίτων,όπως και ο Πατριάρχης μας. Η Ίμβρος έχει δώσει στην Εκκλησία μας πολλούς και σημαντικούς Ιεράρχες. Και σε αυτό συνέβαλαν οι φωτισμένοι Αρχιερείς που ποίμαναν τα ευλογημένα νησιά του άλλοτε Αρχιπελάγους μας, την Ίμβρο και την Τένεδο αλλά και οι ευσεβείς ελληνικές οικογένειες των νησιών μας.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων υπήρξε πνευματικό τέκνο και ανάστημα του εμβληματικού Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος Χατζή, ο οποίος μπορεί να μην έγινε Πατριάρχης αλλά κατάφερε να σφραγίσει και να ταυτοποιήσει τον τίτλο του «Γέροντος»που απονέμεται σε Ιεράρχες που διαποιμαίνουν Γεροντικές Μητροπόλεις, με το όνομα του. Κι όταν λέμε ακόμη και μέχρι σήμερα στο Φανάρι τη λέξη «Γέροντας, εννοούμε και θυμόμαστε τον Γέροντα Χαλκηδόνος Μελίτωνα.

Ο Σεβ. Φιλαδελφείας βρέθηκε για λίγες ημέρες στα πάτρια εδάφη, στον γενέθλιο τόπο του, την Ίμβρο, με αφορμή την τέλεση της εξοδίου ακολουθίας της αειμνήστου αδελφής του Οικουμενικού Πατριάρχου Ζαχάρως Αρχοντώνη-Αναστασιάδη,αγαπημένης όλων μας.
Στο περιθώριο του ταξιδιού αυτού ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων, επισκέφθηκε το πατρικό του σπίτι στο χωριό του, τα Αγρίδια Ίμβρου, μαζί με τον ομογάλακτο, φίλο και συνεπίσκοπό του Σεβ. Γέροντα Πριγκιποννήσων Δημήτριο –και οι δύο φοίτησαν στην Σχολή της Χάλκης και ήταν πνευματικά τέκνα του Μελίτωνος Χατζή και του Οικουμενικού Πατριάρχη Δημητρίου, του Πατριάρχη της αγάπης, τον οποίο αμφότεροι υπηρέτησαν με αγάπη και αφοσίωση, αλλά και στενοί συνεργάτες και βραχίονες του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, μέχρι πριν από λίγα χρόνια.
Είχα την τιμή και την ευλογία να είμαι προσκεκλημένος σε αυτό το μικρό οδοιπορικό- αναπνοή στο χωριό Αγρίδια και απήλαυσα πραγματικά τους εύχυμους καρπούς της πιστής και αγνής καρδιάς του Σεβ. Φιλαδελφείας!Ενας Ιεράρχης που αδικήθηκε και λοιδορήθηκε από πολλούς καλοθελητές αλλά έμεινε όρθιος επι των επάλξεων. Και τι δεν άκουσε και τι δεν τράβηξε όσο υπηρετούσε στην Αρχιγραμματεία. Αλλά άντεξε. Και άφησε πίσω του έργο θαυμαστό πάνω στο οποίο βάδισαν και βαδίζουν οι μεταγενέστεροι.
Όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λάθη στον ανθρώπινο βίο μας. Το σφάλλειν ανθρώπινο.
Από το μικρό αυτό αναπάντεχο οδοιπορικό μου έχει μείνει βαθιά αποτυπωμένη στη μνήμη μου και στην καρδιά μου,η συγκίνηση του Μελίτωνα όταν μας… ξεναγούσε στο πατρικό του σπίτι, όταν μας έλεγε για τις αναμνήσεις που τον ακολουθούν από τότε, για τα δύσκολα και φτωχικά αλλά περήφανα παιδικά χρόνια.Για τον σπουδαίο πατέρα του Κωνσταντίνο με την μεγάλη καρδιά και για την ευγενική και πιστή μητέρα του Στυλιανή. Τα έλεγε με δάκρυα και λιγνούς που μας άγγιξαν στην ψυχή.
Ήταν μία επίσκεψη-προσκύνημα στην προγονική του εστία. Μια γλυκειά επιστροφή. Νόστιμον ήμαρ! Πορευθήκαμε προς το χωριό του τα Αγρίδια λίγο πριν επιβιβαστούμε στο πλοίο της γραμμής για να επιστρέψουμε στην Κωνσταντινούπολη.

«Των Αγριδίων η θέσις είναι πάντα ορεινή και τραχεία και ανώμαλος και εν γένει άχαρις ο τόπος δια το πετρώδες αυτού και κατάκρημνον εν μέρει».

Με αυτά τα λόγια περιγράφει το 1845 ο Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός την περιοχή των Αγριδίων, χαρακτηρίζοντας, μάλιστα το έδαφός τους «ποταπόν» και «ολιγόκαρπον». Σκαρφαλωμένα τα Αγρίδια στη ραχοκοκκαλιά των ορεινών όγκων που διασχίζουν την Ίμβρο κατά μήκος, απαγκιάζουν στους πρόποδες του βουνού Άγιος Δημήτριος, στο βόρειο τμήμα του νησιού. Μπροστά τους εκτείνονται οροπέδια και μικρές κοιλάδες.

Μετά την αναρρίχηση ενός πολύ ψηλού λόφου που κυριαρχεί του άγριου, σχεδόν Σεληνιακού τοπίου, φτάσαμε στα Αγρίδια. Στην διαδρομή προς αυτό δεν συναντήσαμε ούτε ένα αυτοκίνητο, ούτε στην άνοδο, ούτε και στην κάθοδο.
Είναι σκαρφαλωμένο στη βόρεια πλευρά μιας πολύ απότομης πλαγιάς της Ίμβρου.
Φαίνεται πολύ καλά με τα αμφιθεατρικά όμορφα,μικρά και ταπεινά σπιτάκια του, χωρίς μεγάλες αυλές τα περισσότερα αλλά όλα σχεδόν περιτριγυρισμένα με πετροντούβαρα και καλυμμένα με κεραμίδια.
Μπαίνοντας στο χωριό, βρήκαμε μια μικρή πλατεία.Αλλά ούτε έναν κάτοικο. Εκεί που κάποτε υπήρχε ζωή τώρα δεν ακούγεται κανείς.
Οι άκρες του δρόμου στολίζονται από βαθιούς γκρεμούς και απέναντι φαίνεται το Αιγαίο Πέλαγος, η θάλασσα
που μας χωρίζει και μας ενώνει.
Στην είσοδο του χωριού, το σχολείο που υπήρχε κάποτε τώρα είναι κλειστό. Όχι μόνο γιατί δεν υπάρχουν νέα παιδιά για να κυκλοφορούν και να φοιτούν αλλά γιατί δεν υπάρχει πια έντονη ζωή.
Ωστόσο όλα γύρω μας θυμίζουν επάξια την ζωή και τον θόρυβο-με νεανικά βουητά- που κάποτε κυριαρχούσαν στα Αγρίδια. Οι φωνές των παιδιών του χθές, ζωντάνεψαν μονομιάς, χάρη στον Μητροπολίτη Μελίτωνα και τις αφηγήσεις του για το τότε. Λές κι ήταν φωνές που ζωντάνεψαν για να μας θυμίσουν το ένδοξο παρελθόν. Τώρα πια δεν ακούγεται τίποτα πια… Όλα έχουν χαθεί στο βάθος του χρόνου.Μόνο το αερικό και το θρόισμα των φύλλων των δένδρων μας διηγούνται αυτά που γινόντουσαν καποτε.
Τα Αγρίδια σήμερα είναι το μοναδικό χωριό στην Ίμβρο, αλλά και σε ολόκληρη την Τουρκία, που κατοικείται αποκλειστικά και μόνο από Έλληνες αυτόχθονες, ηλικιωμένους στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι οποίοι τον χειμώνα δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 20 άτομα.
Επισκεφτήκαμε το χωριό Αγρίδια και τη θέση που είναι εγκατεστημένο το όμορφο σπίτι που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων Καρράς. Το αναπαλαίωσε με αγάπη και τώρα μπορεί και πάλι να δεχτεί κάτω από τη φιλόξενη στέγη του τις φωνές των αγαπημένων αδελφών του και των παιδιών τους, που θα αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια το πως μεγάλωσαν από τους καλούς και τίμιους γονείς τους . Το σπίτι μικρό, σχεδόν λιλιπούτειο αλλά ενδεικτικό του πως μεγάλωναν και που ζούσαν οι άνθρωποι παλιά! Σήμερα σχεδόν καινούργιο, είναι στημένο και έτοιμο να δεχτεί και πάλι ζωή με φωνές.

Ένα σπιτάκι όλο κι όλο τρία δωμάτια, αλλά παντού με τα σημάδια της αγάπης και της ενότητας.Μας περιέγραψε τα φτωχικά παιδικά του χρόνια. Μας μίλησε με περισσή αγάπη για τους ευσεβείς γονείς του Κωνσταντίνο και Στυλιανή. Πολύτεκνη οικογένεια. Πέντε παιδιά. Τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι. Μπορεί να μην περίσσευαν τα χρήματα περίσσευε όμως η αγάπη και η μεταξύ τους ενότητα και ασφαλώς η πίστη στον Θεό. Και δάκρυσε ο Σεβ. Μελίτων – αν και δεν σταμάτησε να κλαίει σε όλη την επίσκεψη – όταν μας τους έδειξε σε μια παλαιά φωτογραφία τους που στολίζει το σπίτι . Ο ευγνώμων υιός φρόντισε να ανακαινίσει όπως είπαμε το πατρικό, για να μην γκρεμίσει και περάσει στην λήθη.

Πάνω από αυτό το όμορφο και γραφικό χωριό, ο ουρανός δεν είναι ηλιόλουστος πια. Κλαίει και οδύρεται και αυτός γιατί πενθεί. Πενθεί για την εγκατάλειψη και την μοναξιά! Πενθεί για τα νησιά μας. Αλλά η παράσταση που είδαμε δεν υπολείπεται σε μεγαλοπρέπεια από την παράσταση που έζησε κάποτε το χωριό αυτό. Ίσως γιατί πρωταγωνιστής έστω και μόνο για μία μέρα ήταν ένας καταξιωμένος Ιεράρχης του Θρόνου που άφησε τη σφραγίδα του και το αποτύπωμα του στο Φανάρι, το οποίο από τα νεανικά του χρόνια υπηρέτησε με αγάπη.
Δεν αποπέμφθηκε ο Μελίτων από την θέση του Αρχιγραμματέως την οποία υπηρέτησε επάξια (και μετά από αυτόν στη θέση αυτή λύσεις ανάγκης). Δεν τον έδιωξε ο Πατριάρχης, όπως λένε μερικοί κακόψυχοι και ολίγοι, από την επίζηλη θέση του Αρχιγραμματέως την οποία τίμησε για τρείς δεκαετίες σε όλες της τις βαθμίδες. Μόνος του έφυγε γιατί δεν θέλησε να αποδεχθεί την Πατριαρχική αδικία και την υποτίμηση που δέχθηκε το πρόσωπο του αφοσιωμένου στο Φανάρι και στον Πατριάρχη του, συνοδοιπόρου του- τότε Σεβαστείας, νυν Πριγκηποννήσων- Δημητρίου, που οι φθονεροί και κομπλεξικοί συνεπίσκοποί του τον διέβαλαν γιατί ήθελαν να τον απομακρύνουν από το στενό επιτελείο συνεργατών του Πατριάρχη.Ασφαλώς και δεν φταίνε μόνο αυτοί. Οι φθονεροί άνθρωποι φθόνο παράγουν πάντα( είναι ίδιον με τη φύση τους) και δίνουν πόνο στους συνανθρώπους τους.Έχει εξίσου μερίδιο ευθύνης και ο Πατριάρχης που δέχθηκε, δυστυχώς, τις συκοφαντίες για ανθρώπους που είχε κοντά του από τα πρώτα βήματα της διαδρομής του.
Σε κάποιους εμπαθείς και κακόψυχους μίλησε ήδη ο Θεός και τους έκοψε το δρόμο για να σταματήσουν να κάνουν κακό στους άλλους. Κάποιοι πήραν το μήνυμα και κάποιοι όχι! Εξακολουθούν το βρώμικο έργο τους. Αλλά έρχεται η ώρα της νέμεσης.
Ο Μελίτων είναι εν ενεργεία Ιεράρχης του θρόνου και μάλιστα Φιλαδελφείας, θέση από την οποία ο Πατριάρχης μας έγινε Χαλκηδόνος και από εκεί εξελέγη Πατριάρχης. Ο Μελίτων θα μπορούσε να κατέχει μια πιο προβεβλημένη θέση και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε θέματα που χειρίζονται άπειροι άνθρωποι που κάνουν μεγάλα λάθη. Ας θυμηθούμε την αποτελεσματική συμβολή του στο θέμα της Εσθονίας. Και όχι μόνο.

Έφυγα από το νησί με ανάμεικτα συναισθήματα. Μια χαρμολύπη. Ποτέ δεν φεύγεις χαρούμενος από την Πόλη, τα Πριγκιπόννησα, την Ίμβρο… Αφήνεις πάντοτε ένα μέρος της καρδιάς σου πίσω και μια καρδιόβγαλτη υπόσχεση:
θα ξανάρθω!

Ας θεωρηθεί το αφιέρωμα αυτό μια μικρή νοσταλγική περιπλάνηση στο προσκύνημα μας στα Αγρίδια και μια τιμής ένεκεν αναφορά μας προς τον εορτάζοντα σήμερα Σεβ. Φιλαδελφείας Μελίτωνα. Μπορεί οι άνεμοι να μην είναι πια ούριοι γιαυτόν αλλά τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα ο Θεός!

🔺Δείτε τις φωτογραφίες από το προσκύνημα του Σεβ. Μητροπολίτη Φιλαδελφείας κ.Μελίτωνος στο χωριό του τα Αγρίδια στην Ίμβρο και στο μικρό,ταπεινό, αλλά γιομάτη αγάπη πατρικό σπίτι του.