Ενας διπλωμάτης με “ειδική αποστολή”στο Αγιον Ορος

Ελευθερία Κόλλια

Ο Αναστάσιος Μητσιάλης χρίστηκε και επισήμως πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους, στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, που φέρει ημερομηνία 27 Δεκεμβρίου 2023 και αριθμό 1389. Με τις υπογραφές της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου καθώς και των υπουργών Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη και Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη – η πολιτική διοίκηση του Αγίου Ορους ανήκει άλλωστε στην αρμοδιότητα του υπουργείου Εξωτερικών.

Ο προκάτοχος της θέσης Αθανάσιος Μαρτίνος έχει πλέον απαλλαγεί από τα καθήκοντά του, με το ίδιο ΦΕΚ, έχοντας υποβάλει από το καλοκαίρι, μετά τη λήξη της θητείας του, την παραίτησή του.

Ο κ. Μητσιάλης, πρέσβης επί τιμή, διπλωμάτης με εμπειρία, καθώς και πάλαι ποτέ υποδιοικητής της ΕΥΠ, υπεύθυνος για τις διεθνείς σχέσεις της Υπηρεσίας, καλείται να γνωρίσει εκ των έσω πια την Αθωνική Μοναστική Πολιτεία, ίσως μοναδική στον κόσμο, με εξαίρεση την κοσμική Λάσα του Θιβέτ, και το ιδιαίτερο «οικοσύστημα» που τη χαρακτηρίζει. Στο πλευρό του, βρίσκεται ο αναπληρωτής διοικητής Αρίστος Κασμίρογλου ο οποίος μετρά 47 χρόνια ενασχόλησης με το Περιβόλι της Παναγίας (σσ: έχει διατελέσει δις πολιτικός διοικητής κατά το παρελθόν αλλά και αναπληρωτής) και θεωρείται από τους ελάχιστους που γνωρίζουν σαν την παλάμη τους τους άτυπους κανόνες και τα μυστικά του. Ο ρόλος του θεωρείται ως εκ τούτου κομβικός στη διαδικασία μύησης του κ. Μητσιάλη, ώστε η θητεία του να είναι ευδόκιμη.

Ο νέος πολιτικός διοικητής θεωρείται επιλογή του Μαξίμου, ενώ έχει την έγκριση και του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου (σσ: η ευθύνη για τα πνευματικά ζητήματα του Αγίου Όρους υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως), με τον οποίο γνωρίζεται προσωπικά. Όσοι έχουν παρακολουθήσει την πορεία του κ. Μητσιάλη, τονίζουν ότι οι γνώσεις του περί τα Εκκλησιαστικά έχουν αφετηρία την υπηρεσία του στην Ε2 Διεύθυνση Θρησκευτικών & Εκκλησιαστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών. Είναι βέβαιο ότι ήλθε η ώρα να τις εμπλουτίσει, καλούμενος να ανταποκριθεί σε ρόλο σύνθετο. Επισήμως, να διαφυλάξει τη δημόσια τάξη και ασφάλεια στο Άγιο Όρος, επιβλέποντας την ακριβή τήρηση των αγιορειτικών καθεστώτων. Ατύπως, να λειτουργήσει ως σύνδεσμος της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους με την ελληνική Πολιτεία. Τρόπον τινά διπλωματία και πάλι. Και όχι μόνο.

Το σκηνικό στην αγιορείτικη Πολιτεία

Στο Αγιον Ορος υπάρχουν είκοσι μοναστήρια. Δεκαεπτά από αυτά είναι ελληνικά, μία μονή είναι ρωσική, του Αγίου Παντελεήμονος, μία είναι σέρβικη, του Χιλανδαρίου και μία είναι βουλγάρικη, του Ζωγράφου. Υπάρχουν επίσης δεκατέσσερις σκήτες και πολλά κελιά. Η σκήτη του Τιμίου Προδρόμου που «υπάγεται» στη Μονή Μεγίστης Λαύρας είναι ρουμανική.

Είναι πολλοί αυτοί που εκτιμούν ότι ο κ. Μητσιάλης τοποθετήθηκε στη συγκεκριμένη θέση, προκειμένου να «τιθασεύσει» τις επαφές Μονών με τον ρωσικό παράγοντα. Η Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος, η Μονή Βατοπαιδίου, η Μονή Φιλοθέου θεωρούνται αυτές που διατηρούν τις πιο στενές σχέσεις με τη Μόσχα. Στη ρωσική πρωτεύουσα έχει ιδρυθεί, δε, το Ιδρυμα Υποστήριξης της Μονής Παντελεήμονος, επί Πρωθυπουργίας Μεντβέντεφ, με δωρητές γνωστούς ολιγάρχες.

Οι μοναχοί στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος είναι κυρίως Ελληνες αλλά και Ρώσοι, οι οποίοι υπερτερούν αριθμητικά μετά το 1497. Η Μονή μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση, κοντά στη θάλασσα, το 1765 με την ονομασία «Ρούσικο». Πολλά από τα κειμήλια που φυλάσσονται στους χώρους της έχουν «ταυτότητα» ανατολική: 600 σλαβικά χειρόγραφα, περισσότερα από 20.000 βιβλία ελληνικά και ρωσικά καθώς και θησαυροί μεταξύ των οποίων η ψηφιδωτή εικόνα του Αλεξάνδρου Νιέφσκι – ηγέτη της Δημοκρατίας του Νόβγκοροντ και κατόπιν ολόκληρης της Ρωσίας σε χαλεπούς καιρούς για τον ανατολικό σλαβικό κόσμο.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι εξάλλου ο πρώτος ρώσος Πρόεδρος που επισκέφθηκε το Ορος τη δεκαετία του 2000, πηγαίνοντας σε δυο μονές, μία εκ των οποίων η Μονή Παντελεήμονος. H καμπάνα της Μονής, της μεγαλύτερης των Βαλκανίων, χτυπούσε χαρμόσυνα κατά την υποδοχή του Πούτιν, ενώ μοναχοί ντυμένοι στα λευκά έψαλαν ύμνους της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα σλαβικά. Οι περίπου 60 μοναχοί ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής οι οποίοι εγκαταβιώνουν στο μοναστήρι συνέφαγαν με τον ρώσο Πρόεδρο, επιφυλάσσοντάς του αργότερα περιήγηση στο θησαυροφυλάκιο.

«Πλούσιοι ρώσοι και οι αποκαλούμενοι ολιγάρχες πάντα έρχονταν στο Αγιο Ορος. Ολοι το ξέρουν αυτό, όχι μόνο εγώ. Εχουν χαρίσει πολλά χρήματα σε μερικά μοναστήρια, ιδιαίτερα στον Αγιο Παντελεήμονα. Δεν ήταν τυχαία η παρουσία τους, ούτε οι δωρεές τους ήταν τυχαίες» δήλωσε πριν από έναν χρόνο ο ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου, Βαρθολομαίος, στη γερμανική εφημερίδα Βild.

Διείσδυση του ρωσικού στοιχείου παρατηρείται και στη Μονή Φιλοθέου. Προκαλεί εντύπωση ότι κατά τη διάρκεια της Covid – 19 και της έξαρσης των κρουσμάτων στο Αγιο Ορος και δη στη Μονή (με έντονη την άρνηση εμβολιασμού και την ανάπτυξη θεωριών συνωμοσίας), η Μόσχα έστειλε αεροσκάφος με ιατρικό προσωπικό για να συνδράμει τους μοναχούς που νοσούσαν.

Ο ξένος αλλά και ο ελληνικός Τύπος έχουν αναφερθεί εκτενώς και στη χρηματοδότηση μονών μέσω δωρεών από τον ακροδεξιό ολιγάρχη Κονσταντίν Μαλοφέγεφ, ιδιοκτήτη του υπερσυντηρητικού ρωσικού καναλιού Tsargrad. Στα καθ’ ημάς, το όνομα του Μαλοφέγεφ έχει συζητηθεί πολύ από τη σύμπραξη με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Καμένο, ώστε να στηθεί δίκτυο περιφερειακών σταθμών.

Οι νεοζηλωτές

Ζήτημα, χρόνιο και δυσεπίλυτο, που μπορεί να λάβει επικίνδυνες διαστάσεις, θεωρείται αυτό της Μονής Εσφιγμένου. Στο εσωτερικό του μοναστηριού βρίσκονται ταμπουρωμένοι περίπου 50 φανατικοί παλαιοημερολογίτες μοναχοί (κι ας τους μετρούν κάποιοι 100, επιμένουν ειδήμονες), που κινούνται «επιθετικά» – διεκδικώντας από λιόδεντρα έως και ακίνητα – απέναντι στη νέα αδελφότητα της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, με ηγούμενο τον αρχιμανδρίτη Βαρθολομαίο. Στους νεοζηλωτές αυτούς θεωρείται εντονότητη η διείσδυση του ρωσικού στοιχείου. Η διαχείρισή τους, δε, συνιστά λεπτό ζήτημα, με παραίνεση και του Οικουμενικού Πατριάρχη, ώστε να μην υπάρξουν βίαια και γενικώς ακραία γεγονότα.

Στις 18 Δεκεμβρίου 2023, η κατάσταση έφθασε εκ νέου στο κόκκινο, ωθώντας τον αρχιμανδρίτη Βαρθολομαίο να εκδώσει ανακοίνωση για την κατάληψη που έγινε στο κονάκι της νέας αδελφότητας στις Καρυές.

«… (…) δύο (2) αναρχικοί (δεν αναγνωρίζουν τις εκκλησιαστικές αρχές του Αγίου Όρους, ούτε την εξουσία των αρχών του κράτους) με ράσα καταλαμβάνουν παρανόμως κτήριο Ιεράς Μονής, το οποίο έχουν μετατρέψει σε γιάφκα εκρηκτικών μολότοφ και ορμητήριο επιθέσεων», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Και ενώ στις Καρυές εγκαταβιούν κυρίως οι αντιπρόσωποι των 20 Ιερών Μονών του Αγίου Όρους, οι δύο καταληψίες δεν αντιπροσωπεύουν καμία Ιερά Μονή και δεν έχουν κανένα λόγο να βρίσκονται εκεί. Άλλωστε, και οι ίδιοι, πολύ πριν κριθούν απελατέοι από το Άγιο Όρος, αρνούνταν την συμμετοχή στις συνεδριάσεις της Ιεράς Κοινότητας παρά τις προσπάθειες προσέγγισης που κατέβαλε η τελευταία.

»Το κατειλημμένο κτήριο είναι ετοιμόρροπο δημιουργώντας κινδύνους για όσους περπατούν στα σοκάκια των Καρυών. Οι δύο καταληψίες εκτός του ότι δεν επιτρέπουν την είσοδο στους νόμιμους κατόχους του κτηρίου, δεν την επιτρέπουν επίσης σε καμία δημόσια αρχή. Επίσης από το κατειλημμένο κτήριο παρακολουθούνται οι νόμιμοι κάτοχοι του κτηρίου (που εγκαταβιούν σε διπλανό κτήριο) και οι επισκέπτες τους με υπερσύγχρονα οπτικά και ηχητικά μέσα.

Η κατάληψη των δύο ατόμων βρίσκεται σχεδόν 100 μέτρα από το αστυνομικό τμήμα Καρυών».

Ο αρχιμανδρίτης κλείνει την καταγγελία ως εξής: «Η αστυνομία ίσως να φοβάται να λύσει την κατάληψη συλλαμβάνοντας και απελαύνοντας τους δύο αναρχικούς καταληψίες, καθώς ο “γέροντας” (καθοδηγητής) τους έχει εκφράσει απειλές για δολοφονία αστυνομικών. Εξάλλου κατά το παρελθόν οι καταληψίες έχουν ρίξει βόμβες μολότοφ με αποτέλεσμα να κινδυνέψει η ζωή δικαστικών επιμελητών και άλλων απλών ανθρώπων».

Ίσως όχι τυχαία, νέα αναβαθμισμένη επιτελική υπηρεσία με έδρα στην Ουρανούπολη και τη συμμετοχή 77 ένστολων βρίσκεται πλέον στην περιοχή, με κύρια αποστολή «τη διαφύλαξη των ιερών κειμηλίων και την ασφάλεια των επισκεπτών». Σε off the record συζητήσεις, είναι αρκετοί αυτοί που μιλούν για προσπάθεια εντοπισμού προσώπων που συμμετέχουν σε «ξέπλυμα χρήματος» για λογαριασμό διεθνών κυκλωμάτων, συσχετίζοντας την εξέλιξη με «πρόσφατες αλλά και παλαιότερες αναφορές για απόπειρες εμπλοκής συγκεκριμένων μοναστηριών σε γεωπολιτικά παιχνίδια και ασκήσεις επιρροής».

Η ταυτότητα του νέου διοικητή

Ο Αναστάσιος Μητσιάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952 και πέρασε τα σχολικά του χρόνια στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου. Σπούδασε στη Νομική Αθηνών (Δημόσιο Δίκαιο και Πολιτικές Επιστήμες), ενώ το 1975 εισήλθε στη Διπλωματική Υπηρεσία με τον βαθμό Ακολούθου Πρεσβείας (Διεύθυνση Μέσης Ανατολής).

Το 1976 ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (Ειδική Πολιτική Επιτροπή), από το 1978 ως το 1980 Γραμματέας Πρεσβείας και Διευθύνων στο Προξενικό Γραφείο της Πρεσβείας της Ρώμης, ενώ από το 1981 ως το 1984 υπηρέτησε στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη.

Από το 1984 ανέλαβε διαδοχικά Γενικός Πρόξενος στο Γιοχάνεσμπουργκ και το Λονδίνο, το 1991 Υποδιευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην Κεντρική Υπηρεσία και το 1992 Διευθυντής Εθιμοτυπίας.

Το 1995 γίνεται Πρέσβης της Ελλάδας στην Αργεντινή, το 1999 πρέσβης στο Ισραήλ, το 2002 αναλαμβάνει Επικεφαλής Διεύθυνσης Σχέσεων με Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδά, το 2003 Γενικός Διευθυντής Προσωπικού, Διοίκησης και Οργάνωσης και το 2004 Πρέσβης της Ελλάδας στη Ρώμη.

ΠΗΓΗ:| Protagon.gr