Σχόλιο για την ἐπίσκεψη τοῦ κ.Κυριάκου Μητσοτάκη στὸ Ἅγιον Ὄρος
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα Η χώρα δεν κυβερνάται πλέον· ενοχοποιείται. Δεν σκέπτεται· σκηνοθετεί. Δεν διοικεί· εξαγνίζει επικοινωνιακά το ανεξαγόραστο.
Η εξουσία δεν μετανοεί· μεταμφιέζεται. Και ο πρωθυπουργός δεν ανεβαίνει στο Όρος ως προσκυνητής, αλλά ως λειτουργός μιας νέας θρησκείας: της εξουσιαστικής αθωότητας.
Η μετάνοια δεν είναι στιγμιότυπο για το δελτίο Τύπου. Δεν είναι PR. Είναι πένθος. Είναι κατάλυση του εγώ. Είναι εσωτερικό μαρτύριο, όχι φωτογραφημένο προσκύνημα με φόντο το Άγιον Πρωτάτο. Όταν οι σταθμοί του τραίνου έχουν γίνει τάφοι (Τέμπη), όταν οι φωνές των παρακολουθούμενων δεν ακούγονται ούτε στην ίδια τους την οικία, όταν το Κράτος δικαίου διασύρεται στις επιτροπές της Βουλής, όταν καταλύεται η πυρηνική οικογένεια χάριν των δικαιωμάτων μιας ισχνής μειοψηφίας, το να ζητά κανείς την κάλυψη του θείου δεν είναι πράξη πίστης – είναι πολιτική σκοπιμότητα και ιεροσυλία.
Το Ἅγιον Ὄρος δὲν εἶναι οὔτε γραφικότητα οὔτε διπλωματικό ανάχωμα. Είναι ὁ τόπος τοῦ ἐσχάτου ἀνθρώπου, ὁ τόπος ὅπου τὸ πρόσωπο ἀπογυμνώνεται ἀπὸ τὰ προσωπεῖα. Τί ἔχει κοινὸν ἡ κακοποιητικὴ πολιτικὴ με τὸ «Ἐκένωσεν ἑαυτὸν μορφὴν δούλου λαβών»; (Φιλ. 2,7).
Ο κ.Μητσοτάκης δεν εκκενώνεται. Προβάλλεται. Εγκαθίσταται. Επιτελεί.
Η επίσκεψή του δεν συνιστά πνευματική ανάγκη αλλά πολιτικό σκηνικό. Και η σιωπή της Εκκλησίας δεν είναι αγαπητική ανοχή — είναι οντολογική συνενοχή. Όπου δεν υπάρχει λόγος, υπάρχει προδοσία. Γιατί η Εκκλησία δεν σώζει την εξουσία από την ατιμία της· σώζει την κοινωνία από την αλήθεια της εξουσίας.
Οι μοναχοί δεν καλούνται να είναι αυλικοί, αλλά μάρτυρες. Αν τον δεχθούν με τιμές και λιβάνια, χωρίς λόγο ελέγχου, τότε κάνουν το Όρος όχι άσυλο μετανοίας, αλλά καταφύγιο ανοσίας της εξουσίας.
«Οὐαὶ ὑμῖν, ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν» (Λουκ. 6,26)
Η αλήθεια δεν είναι χρυσόβουλο. Δεν είναι μετάλλιο εγκρίσεως. Είναι ο Σταυρός. Και αυτόν δεν τον κουβαλάς για να φωτογραφηθείς, αλλά για να συντριβείς. Αν ο Άθως μετατραπεί σε σκηνή επανανομιμοποίησης, τότε δεν είναι πια «κήπος της Παναγίας»· είναι θεολογικός τάφος συνείδησης.
Ο Χριστός πήγε στην έρημο μόνος. Δεν κρατούσε ασύρματο. Δεν συνοδευόταν από πρωθυπουργικούς συμβούλους. Δεν φωτογραφήθηκε έξω από κελλιά. Δεν εργαλειοποίησε το ἱερὸν – το σήκωσε με ιδρώτα και αίμα.
Κι εδώ είναι το μεγάλο ψεύδος της σύγχρονης εξουσίας: προσποιείται τη θεοφιλία για να αποκρύψει τη μισανθρωπία. Αναζητά λιβάνι όχι για το πρόσωπο του Θεού, αλλά για το προσωπείο της. Και βρίσκει ευήκοα ώτα στους «πνευματικούς» που συγχέουν την ευλάβεια με την πολιτική απάθεια και το ίδιον συμφέρον.
Η Ορθοδοξία δεν είναι τελετουργική φωτογένεια. Είναι κρίσις, είναι «λόγος ὡς μαχαίρα δίστομος» (Ἑβρ. 4,12). Και δεν ευλογεί χωρίς διάκριση· σταυρώνει και σταυρώνεται.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Δεν ζούμε εποχή σκανδάλων – ζούμε εποχή λειτουργικής κατάρρευσης του νοήματος αλλά και του συστήματος. Και όταν η Εκκλησία μετατρέπεται σε ντεκόρ εξουσίας, δεν μένει παρά να φωνάξουν τα άψυχα:
«ἐὰν σιωπήσωσιν οὗτοι, οἱ λίθοι κεκράξονται» (Λουκ. 19,40)
Και πράγματι. Οι πέτρες του Άθωνα γνωρίζουν περισσότερη θεολογία από όσους καλύπτουν με ευχολόγια τη βεβήλωση. Γιατί όποιος αδικεί τον άνθρωπο, δεν μπορεί να προσκυνήσει αληθινά τον Θεό. Όποιος εμπορεύεται τη ζωή, δεν αγγίζει με καθαρότητα τον Χριστό.
Η Εκκλησία δεν είναι ουρά εξουσίας. Είναι πρωτοπορία μαρτυρίας. Αν δεν το κατανοήσουμε, τότε θα λέμε «Κύριε, Κύριε» αλλά Εκείνος θα απαντά:«οὐκ οἶδα ὑμᾶς» (Ματθ. 25,12).
Και ναι, ο Κύριος εδώ και καιρό μας λέει το.. οὐκ οἶδα ὑμᾶς!
