Του π. Ηλία Μάκου
Ένα από τα θρησκευτικά μνημεία, που ανακαίνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, είναι και το μοναστήρι αυτό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκεί μέχρι το 1967 φυλάσσονταν τα λείψανα του αγίου Ιωάννου του Βλαδίμηρου, ενώ επί αθεϊστικού καθεστώτος μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αλβανίας, στις αποθήκες του οποίου βρέθηκαν.
Θεωρούνται από τους πολυτιμότερους θησαυρούς της Εκκλησίας της Αλβανίας.
Το γεγονός ότι τα λείψανα τα τιμούν και Χριστιανοί και Μωαμεθανοί, επιβεβαιώνει τη συνετή στάση του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου να στέκεται διαλεκτικά και όχι απομονωτικά, αντιλαμβανόμενος ότι το πλέον λειτουργικό και σημαντικό από την πλευρά μας ως Ορθοδόξων είναι να ανατρέχουμε στην πρόκληση της συνάντησης.
Δεν έχουν διασωθεί πολλά και ακριβή ιστορικά στοιχεία για το μοναστήρι.
Σύμφωνα με κάποιες αναφορές είναι ένα από αυτά, που είχε ιδρύσει ο Ιωάννης Βλαδίμηρος, ως ηγεμόνας (η ηγεμονία του Αγ. Ιωάννη του Βλαδίμηρου ήταν εκείνη της Διοκλείας (Duκlia) και βρισκόταν στις ακτές της Αδριατικής, περιλάμβανε το σημερινό Μαυροβούνιο και το μεγαλύτερο μέρος της Αλβανίας).
Το σκήνωμα του δολοφονημένου ηγεμόνα ενταφιάστηκε, κατά μία παράδοση, αρχικά στις Πρέσπες, μέσα στο ναό του αγίου Αχιλλείου, όπου δολοφονήθηκε.
Αργότερα η σύζυγός του Κοσάρα ανακόμισε το λείψανό του (το οποίο βρέθηκε αδιάφθορο και ευωδιαστό) και το μετέφερε στη γενέτειρά του Κράινα (Krajina), κοντά στη λίμνη της Σκόδρας.
Μάλιστα όταν απεβίωσε, ενταφιάσθηκε κατά την επιθυμία της στα πόδια του μάρτυρα συζύγου της.
Το λείψανο μεταφέρθηκε στο Δυρράχιο το 1215, από τον Βυζαντινό Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Α’.
Από εκεί το 1368 ο Αλβανός ηγεμόνας Κάρολος Θεωπίας το μετέφερε στο μοναστήρι του αγίου, έξω από το Ελμπασάν.
Το καθολικό της μονής καταστράφηκε από δύο διαδοχικές πυρκαγιές, από τους Ιταλούς αρχικά και τους Γερμανούς στη συνέχεια.
Στην κόγχη σώζονται αγιογραφίες.
Κάτω από το πάτωμα του ναού μαρτυρείται η ύπαρξη νεκροταφείου, η οποία επιβεβαιώνεται από μια θολωτή είσοδο βορειοανατολικά του ναού.
Ο χώρος του Ιερού Βήματος, διαχωρίζεται από το υπόλοιπο τμήμα του ναού με τέμπλο κτισμένο από τούβλα.
Εκεί, τα Χριστούγεννα, αλλά και πάντοτε, τόσο παλαιότερα, αλλά και στα νεότερα κυρίως χρόνια, μετά τη λαίλαπα του διωγμού της θρησκείας, ξεπηδάει η ζωντανή μαρτυρία ότι ο Θεός δεν είναι ένα ον κλεισμένο στον εαυτό του, χωρίς οποιαδήποτε σχέση με οτιδήποτε.
Είναι ένας Θεός κοινωνία προσώπων, που μπορεί να στραφεί προς τα έξω, να έρθει κοντά στον κόσμο και να τον πλημμυρίσει με την αγάπη Του.
Και μέσα από αυτή την αγάπη, να μπορούμε τα θελήματα τα δικά μας να τα κάνουμε θελήματα του Θεού.
Πρόκειται για την ισόρροπη λειτουργία μεταξύ λογικής και αισθήματος, με προοπτική την εγχρίστωσή μας. Ο εγκλωβισμός μόνο στα αισθήματα ή μόνο στη λογική στρεβλώνει και σκοτεινιάζει τη σχέση μας με τον Κύριο.
