✔️Καλό σου ταξίδι Γέροντα!
🔺Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Από την στιγμή που γεννιόμαστε ως την στιγμή που πεθαίνουμε είμαστε στην σκέψη και στα χέρια του Θεού. Είμαστε στα χέρια Εκείνου που έχει την εξουσία της ζωής και του θανάτου. Και «μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες».
Προπέμψαμε την Πέμπτη στο ταξίδι της αιωνιότητας μια μεγάλη μορφή εκ των νεωτέρων Ιεραρχών του Φαναρίου, μετά τα μεγάλα αναστήματα των παλαιών καιρών. Τον Σεβασμιώτατο Γέροντα Μητροπολίτη Νικομηδείας κυρό Ιωακείμ.
Ο από Χαλκηδόνος Γέρων Νικομηδείας Ιωακείμ δεν πέθανε την Μεγάλη Παρασκευή 14 Απριλίου 2023, αλλά στις 6 Φεβρουαρίου 2002, όταν επλήγη από το οξύ εγκεφαλικό! Από τότε έπαψε να είναι μαζί μας!
Για 21 ολόκληρα χρόνια παρέμεινε κλινήρης σε κωματώδη κατάσταση και σκληρά δοκιμαζόμενος! Εμείς όμως, πιστεύαμε σε ένα θαύμα και ελπίζαμε ότι θα επανέλθει κοντά μας! Δυστυχώς, αυτή η ενδόμυχη ελπίδα όλων δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ! Ο Ιωακείμ δεν είναι πια κοντά μας ούτε σωματικά! Εκοιμήθη εν Κυρίω την Μεγάλη Παρασκευή. Τον πήρε ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, την ημέρα της δικής Του καθόδου στον Άδη.
Αυτός που ετάφη στο ομογενειακό κοιμητήριο του Αγίου Ιγνατίου στην Χαλκηδόνα, μπορεί να ήταν ο Ιωακείμ, αλλά εν ετέρα μορφή. Όπως κατάντησε από την φθορά του χρόνου και της ασθενείας!
Η πορεία του Ιωακείμ όσο ήταν εν ζωή ταυτίστηκε με τον όρο καλοσύνη, με την αρχοντική απλότητα, με την αγάπη την ανυπόκριτη προς κάθε συνάνθρωπο και προπαντός με την γενναιοδωρία.
Ηταν ευγενής, δοτικός, πράος και διακριτικός. Πασών των αρετών μείζων εστί η διάκρισης, η μητέρα όλων των αρετών. Και ο Ιωακείμ ήταν πάνυ διακριτικός.
Η ιώβιος υπομονή του, για δύο δεκαετίες, τον εξιλέωσε ενώπιον του Κυρίου σε τόσο μεγάλο βαθμό, που έγινε πλέον ο προστάτης των πασχόντων από δύσκολες ασθένειες και δοκιμασίες.
Έμεινε στην καρδιά όσων τον γνώρισαν, τον συνάντησαν και συνεργάστηκαν μαζί του ως φίλος καρδιάς! Έμεινε ως πυξίδα χαράς, ελπίδας, ενότητας, αγάπης, καταλλαγής και συμφιλίωσης.
Αν ζούσε τα 21 αυτά χρόνια, αν δεν είχε αρρωστήσει εκείνη την αποφράδα ημέρα της μνήμης του Αγίου Φωτίου, είναι πανθομολογούμενο ότι πολλά από αυτά που έγιναν και ζήσαμε και μας στεναχώρεσαν δεν θα είχαν συμβεί! Πολλά θα είχαν αποφευχθεί, θα είχαν προβλεφθεί και θα είχαν σταματήσει.
Ο Ιωακείμ ήξερε να γεφυρώνει τις αποστάσεις και να ισορροπεί! Ήξερε να προτάσσει το καλό και να ξεπερνά το κακό, τον θυμό ή την οργή, έννοιες εξάλλου τόσο άγνωστες σε αυτόν. Τον γνώρισα στα νεανικά μου χρόνια αργότερα, από τότε που γνώρισα τον τον τότε Φιλαδελφείας Βαρθολομαίο, νυν Πατριάρχη μας. Αλλά συνδεθήκαμε με τέτοιο τρόπο λες και γνωριζόμαστε από χρόνια! Οικοδομήσαμε μία ειλικρινή σχέση και φιλία. Δεν υπήρξε ταξίδι του στην Αθήνα που να μη συναντηθούμε και ταξίδι μας στην Κωνσταντινούπολη που να μην μας περιποιηθεί και να μην μας φιλέψει! Πάντα αρχοντικός,πάντα κιμπάρης!Ποτέ μίζερος και ψυχεδελικός!
Είχε μία ιδιαίτερη σχέση και αγάπη με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο από πολλά χρόνια! Και όσο ήταν Δημητριάδος η φιλία αυτή σφυρηλατήθηκε και έγινε σχέση ζωής. Και αυτό φάνηκε στις Αρχιεπισκοπικές εκλογές του 1998 όταν ο Ιωακείμ έκανε όλους τους Πατριαρχικούς Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος να ψηφίσουν Χριστόδουλο. Και ο Ιωακείμ δεν διέταζε, αλλά ήξερε να πείθει με επιχειρήματα και με αγάπη! Και έκανε και τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να έχει την ίδια γνώμη, αν και οι φιλίες του τον είχαν οδηγήσει να δέσει τον κάβο του σε άλλη υποψηφιότητα! Τίμησε την δέσμευση του στον Ιωακείμ και δεν αναμίχθηκε. Αλλά και με τον π. Θωμά Συνοδινό, εμβληματικό Πρωτοσύγκελλο Αθηνών, στα έτη Χριστοδούλου είχε σύνδεσμο και φιλία ο Ιωακείμ, ο οποίος ήξερε να τιμά τις φιλίες του.
Πόσα γενέθλιά του δεν ζήσαμε μαζί με τον Πατριάρχη και τον Ιωακείμ! 29 Φεβρουαρίου ο Βαρθολομαίος και 1 Μαρτίου ο Ιωακείμ. Μια μέρα ο ένας από τον άλλον. Αλλά ως χαρακτήρες ήταν εντελώς διαφορετικοί! Σκληρός και απόλυτος ο ένας, ήπιος και μειλίχιος ο άλλος.
Θυμάμαι ακόμη τα κεφτεδάκια της αείμνηστης αρχόντισσας Βάσως, γυναίκας του αδελφού του Αντώνη. Όλοι έφυγαν προ του Ιωακείμ με το παράπονο και τον πόνο που τους προκάλεσε η αναπάντεχη ασθένειά του, στα 60 του μόλις χρόνια!
Τον αγαπήσαμε τον Ιωακείμ εκ βάθους καρδίας και τον εκτιμήσαμε ως άνθρωπο και ως Ιεράρχη! Θυμάμαι όταν τον πρωτογνώρισα ήταν Επίσκοπος Μελιτηνής και Πρωτοσύγκελλος του Πατριαρχείου, θέση από την οποία του δόθηκε η ευκαιρία να αναδείξει τα ηγετικά του χαρίσματα και τις διοικητικές του ικανότητες.
Δεξιός βραχίονας και αγαπημένος του Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος, ο οποίος υπήρξε ο μεγάλος ευεργέτης του και προαγωγός του σε όλα του τα βήματα στην Εκκλησία.
Αλλά και με τον Πατριάρχη της αγάπης, τον Μακαριστό Δημήτριο, συνδέθηκε εξ αρχής και υπήρξε πολύτιμος συνεργάτης του. Ο Πατριάρχης Δημήτριος είχε μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Ιωακείμ γιατί εμπιστευόταν τη γνώμη του και όπως έλεγε, ήξερε ότι δεν θα τον πρόδιδε ποτέ! Από τη μια ο Ιωακείμ και από την άλλη ο Δημήτριος, τότε Αρχιδιάκονός του, μετέπειτα Σεβαστείας και τώρα Γέρων Πριγκηποννήσων, ήταν οι πιο κοντινοί άνθρωποι του Πατριάρχη Δημητρίου.
Και αργότερα, όταν ήλθε η ώρα της διαδοχής ο Ιωακείμ τάχθηκε στο πλευρό του Βαρθολομαίου, ο οποίος -αυτοί που γνωρίζουν τα ιστορικά γεγονότα λένε ότι- ενδόμυχα μπορεί να φοβόταν μήπως και ο Ιωακείμ αλλάξει γνώμη και διεκδικήσει ο ίδιος τον Πατριαρχικό Θρόνο, γιατί οι Ιεράρχες του Φαναρίου τον αγαπούσαν γιατί τους έκανε όλα τα χατήρια και προφανώς να τον προτιμούσαν. Αλλά ο Ιωακείμ δεν ήταν πλασμένος για αυτά. Δεν τα ήθελε. Του αρκούσαν τα απολύτως απαραίτητα. Άλλωστε δεν θα πρόδιδε ποτέ την φιλία του- σχέση ζωής όπως την είπε στον ενθρονιστήριό του λόγο στην Χαλκηδόνα- με τον Βαρθολομαίο!
Έζησα από κοντά όλο το παρασκήνιο της ρήξης που δημιούργησαν τεχνιέντως συγκεκριμένοι κύκλοι -δυστυχώς εκκλησιαστικοί- μεταξύ Αθηνών και Φαναρίου, αμέσως μόλις εξελέγη ο Χριστόδουλος! Εκμεταλλεύτηκαν την σπουδή του να βάλει μια τάξη σε ορισμένα πράγματα και τον τρόπο που το επεδίωξε από την πρώτη Ιεραρχία που προήδρευσε και ήθελαν να οδηγήσουν τον δημοφιλή τότε Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο στα άκρα για να τον εξοστρακίσουν.
Ο Ιωακείμ τότε έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο! Ήταν ο μεγάλος γεφυροποιός. Ο μεγάλος κυματοθραύστης.
Προσπάθησε να χαμηλώσει τις εντάσεις με τον μειλίχιο χαρακτήρα του και να ενώσει τα διεστώτα. Μάλιστα, άσκησε πίεση στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για να σταματήσει να ακούει τους διαδρομιστές, ώστε να μην παρασύρεται από τους κακοπροαίρετους υπόπτους υποβολείς! Και ως ένα βαθμό τα κατάφερε.
Και όταν ηρέμησαν φαινομενικά τα πνεύματα ήλθε στην Αθήνα και παρακάλεσε προσωπικά ο ίδιος τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο να επιτρέψει στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να έλθει Ελλάδα και να κάνει την περιοδεία του σε Μητροπόλεις των Νέων Χωρών της Β. Ελλάδος. Και βοηθήσαμε όλοι σε αυτό, ώστε να κάμψει τις αντιστάσεις του ο Μεγάλος Πρωθιεράρχης, ο οποίος είχε προβλέψει τα δεινά που θα ακολουθούσαν. Και είπε τότε ο Χριστόδουλος με λυπημένο ύφος στον Ιωακείμ:
– Δεσπότη μου και φίλε μου καλέ, ανήκω σε αυτούς που αγωνιζόταν από το 1992 να επιτραπεί να έλθει ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην Ελλάδα, όταν αυτοί που σήμερα σας συμβουλεύουν σιωπούσαν τότε, για να μη κακοκαρδίσουν τον Μακαριστό Σεραφείμ. Θα πω το ναι, να έλθει, γιατί με παρακαλάς εσύ! Αλλά να θυμάσαι ότι ο Πατριάρχης δεν έχει καλούς σκοπούς για μας εδώ!
– Σας δίνω τον λόγο μου ότι δεν θα τον αφήσω να κάνει τίποτα! Να το θυμάστε αυτό, του απάντησε ο Ιωακείμ ευχαριστημένος για την ευόδωση της συνομιλίας υπέρ του αιτήματος του.
Πρώτος σταθμός του ταξιδιού του Πατριάρχη ήταν τότε η Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας, τιμητικά προς τον τότε Ποιμενάρχη της Ιερώνυμο (νυν Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο), με τον οποίο ο Πατριάρχης είχε φιλία.
Από τότε ξεκίνησε επίσημα ο πόλεμος κατά του Χριστοδούλου. Ήταν τότε που ετέθη για πρώτη φορά το θέμα του αν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών δικαιούται και πρέπει να λέγεται και Πάσης Ελλάδος. Το έκαναν για να προκαλέσουν θέμα στον Αρχιεπίσκοπο. Όλα τα άντεξε ο Χριστόδουλος με υπομονή και με χαμόγελο. Και δικαιώθηκε. Τίποτα δεν κατάφεραν να αλλάξουν.
Και ρώτησα τότε με άρθρο μου στο ΒΗΜΑ τον Ιωακείμ!
– Αυτό ήταν το ευχαριστώ σας στον Χριστόδουλο, που ενέδωσε στο να γίνει το ταξίδι; Τον παρακαλέσατε γονατιστός για να επιτρέψει να γίνει το ταξίδι, για να τον προσβάλουν με αυτό τον αναίσχυντο τρόπο μέσα στο σπίτι του;
Και ο Ιωακείμ, πικραμένος και ο ίδιος από όλα όσα έγιναν, μου απάντησε τότε με τηλεφώνημά του:
– Μήπως ήξερα ότι θα γίνουν όλα αυτά;
Όταν ασθένησε ο Ιωακείμ και μετά, άνοιξε ο ασκός του Αιόλου εναντίον του Χριστοδούλου.Πέρασε τα πάνδεινα. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να τον απειλούν με έκπτωση. Δεν το κατάφεραν ούτε αυτό!
Ενδεικτικά αναφέρομαι σε αυτό, για να δείξω την επίδραση που είχε η παρουσία του Ιωακείμ σε κάποιες δύσκολες και αψυχολόγητες αποφάσεις που έλαβε ο Πατριάρχης, όλα αυτά τα χρόνια. Ο Ιωακείμ ήξερε να καλμάρει τον Πατριάρχη και να του βγάζει τον καλύτερο εαυτό του! Αν δεν αρρώσταινε ο Ιωακείμ δεν θα έφτανε ποτέ το Φανάρι στην ατιμωτική ακοινωνησία κατά του Χριστοδούλου. Η οποία επεβλήθη παραστατικά και μας πίκρανε όλους! Και πάντα θα αποτελεί μια μαύρη σελίδα της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας μας για την οποία το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν θα πρέπει να είναι υπερήφανο!
Ασφαλώς να πούμε, για να μην κατηγορηθούμε για… αγιογραφία, ότι ο Ιωακείμ δεν ήταν αλάνθαστος. Και δεν αναφέρομαι στον προσωπικό του βίο και στις όποιες προσωπικές του επιλογές, για τις οποίες ήδη κατά τα 21 έτη της δοκιμασίας του εξιλεώθηκε ενώπιον του Θεού και παρέδωσε την ψυχούλα του εξαγνισμένη!
Ο Ιωακείμ έκανε κάποια άλλα λάθη. Στην προσπάθεια του να τιμήσει και να αναβαθμίσει κάποιους φίλους του Ιεράρχες, παρέσυρε τον Πατριάρχη και την Σύνοδο σε λανθασμένες επιλογές.
Η εκλογή για παράδειγμα του Σπυρίδωνα από την Ιταλία στην Αμερική ήταν μια πολύ κακή επιλογή τότε! Θα μπορούσε να εκλεγεί ο Σπυρίδων στην Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, αλλά όχι στην Αμερική. Από τότε άρχισε η δοκιμασία της μεγαλύτερης επαρχίας του Θρόνου. Και άλλες επιλογές του Ιωακείμ έγιναν με προσωπικά κριτήρια. Μερικές από αυτές πέτυχαν, ενώ κάποιες άλλες… άναψαν φωτιές στο Φανάρι που ευτυχώς έσβησαν πριν κάνουν κακό!
Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ έφυγε καθαρός ενώπιον του Θεού και απολαμβάνει το Φως της Αναστάσεως του Κυρίου μας.
Υπέκυψε, μετά από πολυχρόνια δοκιμασία, στο κοινό του βίου των ανθρώπων χρέος. Ήταν κληρικός, αρχιερέας του Υψίστου. Εκείνος, ο Μέγας Αρχιερεύς που δόξασε στην γη την ζωή του Ιωακείμ με την ιερουργία της αρχιερωσύνης, Αυτός με τον θάνατό του, εύχεται η Εκκλησία μας, να τον εισαγάγει στον τόπο των Αγίων, μεταξύ εκείνων που ευαρεστούν στον Θεό.
Ο Θεός, είτε το πιστεύουμε είτε όχι, έχει την τελευταία λέξη στην ιστορία του κάθε ανθρώπου. Εμείς οι χριστιανοί, που αξιωθήκαμε να γνωρίσουμε την Αλήθεια, πιστεύουμε και ελπίζουμε στο αμέτρητο έλεος και την φιλανθρωπία του Θεού. Κανείς δεν γνωρίζει το σχέδιο του Θεού. Γνωρίζουμε όμως ότι ο Θεός «θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι» και γι’ αυτό δίνει στον καθένα την ευκαιρία για την σωτηρία του.
Άγιε Νικομηδείας, στο μυαλό και στην καρδιά μας θα μείνεις για πάντα ως Χαλκηδόνος!
Καλέ μας φίλε Ιωακείμ, καλό ταξίδι και πρέσβευε υπέρ ημών.
Ας έχουμε την ευχή του.
