Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Ήταν Τρίτη 28 Απριλίου , μία καλοκαιρινή, σχεδόν, ημέρα της Άνοιξης του 1998, πριν από 26 ολόκληρα χρόνια. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, συνήλθε στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών, για να εκλέξει το νέο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, εις διαδοχή του κοιμηθέντος Σεραφείμ.
Ήταν η πρώτη ελεύθερη στην ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος εκλογική διαδικασία – χωρίς άνωθεν παρεμβάσεις ή Αριστίνδην Ιεραρχίες. Και ήταν η ημέρα που εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ο από Δημητριάδος και Αλμυρού Χριστόδουλος.
Πρόκειται για τον Πρωθιεράρχη που έμελλε να σημαδέψει με το πέρασμά του την Εκκλησία μας, το λαό μας και την πατρίδα μας. Και σήμερα 26 ολόκληρα χρόνια από την εκλογή του και 16 χρόνια από την κοίμησή του, εξακολουθεί να μας λείπει και να συζητείται από στόμα σε στόμα!
« Που είσαι Χριστόδουλε»μονολογεί σήμερα ο λαός μας σε ολόκληρη τη χώρα, για να προσθέσει αυτό που, όσο περνούν τα χρόνια, παγιώνεται πλέον ως καθολική διαπίστωση ότι ο Χριστόδουλος δεν έφυγε «φυσικώ τω τρόπω»απ´αυτή τη ζωή! Αλλά τον ….έφυγαν!
Ήταν εμπόδιο στα σχέδιά τους.Και αυτό φαίνεται σήμερα. Ήταν ένας, αλλά ήταν λέων πυρ πνέων προς τους εχθρούς της πίστεως. Και η απήχηση που είχε ο λόγος του, παρά τους τόνους λάσπης που του έριξαν με την βοήθεια και εκκλησιαστικών παραγόντων δεν έπιασε ποτέ! Αντιθέτως!Τον παγίωσε στη συνείδηση του λαού ως μοναδική εκκλησιαστική φυσιογνωμία.
Και σήμερα, με όλα αυτά που ζούμε αλλά και εξαιτίας της κρίσης που διέρχεται η χώρα μας και ο λαός μας, καταλαβαίνουμε πόσο απαραίτητος μας ήταν σήμερα. Πόσο καλό θα ήταν να τον έχουμε μαζί μας.
Ναί ο Χριστόδουλος σημάδεψε με το πέρασμά του τη χώρα μας και τον λαό μας!
Η εκλογή του, προ 26 ετών, σήμανε την αλλαγή στάσης της Εκκλησίας μας και την ένταξή της στο χάρτη της κοινωνίας μας και μάλιστα σε περίοπτη θέση. Όλοι υπολόγιζαν τι θα πει ο Χριστόδουλος. Ακόμη και την εποχή που προσπαθούσαν να τον αποδομήσουν δεν μπορούσαν να τον αγνοήσουν. Τα δελτιά ειδήσεων ξεκινούσαν μαζί του. Αλλά και η κοίμησή του, προ 16 ετών, αποκάλυψε πως τούτος ο λαός, «ο μικρός, ο μέγας», ξέρει να ξεχωρίζει το σωστό και να ακολουθεί τον πνευματικό του ηγέτη εκεί όπου αισθάνεται ασφαλής.Η εκλογή Χριστοδούλου έδωσε ελπίδες στον κλήρο και στο λαό! Έφερε τα πάνω- κάτω στην Εκκλησία μας, όπως ακριβώς συνέβαινε πάντα, στις μεγάλες και ιστορικές στιγμές της Εκκλησίας μας!Λίγες ημέρες πριν από την εκλογή του Χριστοδούλου,είχαμε αποχαιρετήσει τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, μετά από μία μακρά περίοδο 24 ετών Αρχιεπισκοπείας – αλλά και εξίσου μακρά περίοδο ασθενείας– κατά την οποία διοικούσαν οι αντ´αυτού, που λίγο έλλειψε να πουλήσουν και τα μαχαιροπήρουνα της Εκκλησίας- αυτά με τα οποία έτρωγαν!
Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ δεν ήταν τυχαίος Πρωθιεράρχης! Διέθετε προσόντα, που τον έκαναν ξεχωριστό Πρωθιεράρχη.
Ως «τιμονιέρης» του σκάφους της Εκκλησίας, δεν τα πήγε άσχημα!Εξέλεξε σπουδαίους Ιεράρχες. Δύο εξ αυτών(ο Χριστόδουλος και ο Ιερώνυμος) εξελέγησαν Αρχιεπίσκοποι και δύο ακόμη(πρώην Θεσσαλονίκης Ανθιμος και Σπάρτης Ευστάθιος) διεκδίκησαν με αξιώσεις τον Πρώτο Θρόνο της Ελλάδος.
Ο Χριστόδουλος παρέλαβε το πηδάλιο της Εκκλησίας σε μία εποχή που η διοίκησή της είχε περιέλθει σε μεγάλη παρακμή.
Έκανε ο,τι ήθελε η αυλή και ένας εσμός καιροσκόπων που είχαν ως στόχο την προσωπική τους καλοπέραση!Ήλθε ο Χριστόδουλος και η Εκκλησία μας άλλαξε ρότα.Η εκλογή του ήταν πραγματικά ένα εν Αγίω Πνεύματι γεγονός!Παρά τις περί του αντιθέτου επιδιώξεις ορισμένων, ο Χριστόδουλος κατάφερε να επικρατήσει και να εκλεγεί θριαμβευτικά!Θυμάμαι το κλίμα που επικρατούσε την εποχή εκείνη στην Ιεραρχία.Ορισμένοι εκ των παλαιών Ιεραρχών, είχαν αρχικά την άποψη ο νέος Αρχιεπίσκοπος να προέλθει από την πρεσβυτέρα Ιεραρχία, για να κοπάσουν οι διαθέσεις των νεωτέρων!Ήθελαν να εκλέξουν έναν μεταβατικό Αρχιεπίσκοπο.Επέμεναν μάλιστα πως ο καταλληλότερος γιαυτό , ήταν ο τότε Γέρων Μεσσηνίσς Χρυσόστομος (Θέμελης), ο πρύτανης της Ιεραρχίας και προεδρεύων της.Ο Γέρων Κορίνθου Παντελεήμων(Καρανικόλας),είχε αναλάβει να «πείσει» τον Μεσσηνίας να αποδεχθεί την πρόταση της πρεσβυτέρας Ιεραρχίας. Ακόμη και ο αείμνηστος Ιωαννίνων Θεόκλητος (Σετάκης)που δεν έκρυβε τις φιλοδοξίες του για την επόμενη μέρα, ανέλαβε να πείσει τον Γέροντα Μεσσηνίας Χρυσόστομο να αποδεχθεί την πρόταση Ιεραρχών για να είναι υποψήφιος.
Παράλληλα όμως με αυτή την κινητικότητα αναπτύσσετο και μία άλλη, εξίσου δυναμική πρωτοβουλία για να αρνηθεί ο Γέροντας Μεσσηνίας αυτή την πρόταση.
Από τη μία ο πρώην Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που είχε ιδιαίτερη σχέση με τον Γέροντα Ιεράρχη ως βουλευτής Μεσσηνίας, κατάφερε να πείσει τον Μεσσηνίας Χρυσόστομο τον Β ´ ώστε να μη δεχθεί να μπει σε αυτή τη δοκιμασία, δεδομένου ότι η Εκκλησία ήταν έτοιμη να δεχθεί ένα νέο Ιεράρχη για τον πρώτο θρόνο των Αθηνών.Παράλληλα με τον Αντώνη Σαμαρά και κάποιοι ακόμη άνθρωποι, φιλικά προσκείμενοι στον Γέροντα Μεσσηνίας ανέπτυξαν ανάλογη πρωτοβουλία, η οποία εστέφθη από την δημόσια άρνηση του σοφού Γέροντα Ιεράρχη να εκτεθεί στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση!
Στις 23 Απριλίου 1998,είχε προβεί σε γραπτή δήλωση με την οποία είχε καταθέσει την συγκινητική επιθυμία του να κλείσει τα μάτια του ως Μεσσηνίας, με την οποία έπεισε και παρέσυρε και τον δεύτερο τη τάξει Γέροντα Ιεράρχη Κορίνθου Παντελεήμονα, που είχε τον τρόπο αν ήθελε να παρασύρει την Ιεραρχία.Αλλά εσιώπησε.
Ο Μακαριστός Μεσσηνίας στην ιστορική εκείνη δήλωση είχε πει:
—«Η Εκκλησία μας, πέρασε μία μακρά περίοδο αδρανείας λόγω της ασθενείας του Μακαριστού Σεραφείμ. Ας ξεφύγουμε απ´αυτή την εσωστρέφεια και την κατάσταση των ασθενειών και των γηρατειών και ας δώσουμε τόπο στα νειάτα!Αφήστε με εμένα στην αγαπημένη μου Μεσσηνία. Εκεί θέλω να κλείσω τα μάτια μου».
Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου, εκ των νεωτέρων Ιεραρχών!Τρείς Ιεράρχες της Εκκλησίας μας εκλεγέντες επί Σεραφείμ, οι:
Δημητριάδος Χριστόδουλος Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος και Θηβών Ιερώνυμος, εθεωρούντο ως οι πλέον επικρατέστεροι γιαυτή την εκλογή.
Μάλιστα δεν έκρυψαν την απόφασή τους να θέσουν υποψηφιότητα από την ίδια ημέρα της εξοδίου ακολουθίας του Σεραφείμ, όταν κατά τη λήξη της έξω από το Α ´ Νεκροταφείο με πρωτοβουλία του τότε Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου έδωσαν τα χέρια και ορκίσθηκαν για την επόμενη μέρα.Μία ενέργεια που είχε συζητηθεί αρνητικά εκείνη την στιγμή γιατί θεωρήθηκε ασέβεια προς τον Σεραφείμ.
••Ο Χριστόδουλος ήταν ο δημοφιλέστερος και ο πλέον αγαπητός εκ των υποψηφίων στην Ιεραρχία και όχι μόνον. Εκκλησία και λαός περίμεναν από καιρό μία τέτοια υποψηφιότητα. ••Ο Ανθιμος προσπάθησε να επιβληθεί με δυναμικό τρόπο, μην κρύβοντας την φιλοδοξία του να ηγηθεί της Εκκλησίας.•••Ο Ιερώνυμος, ήταν έτοιμος από καιρό. Διέθετε στρατηγικό νού και είχε σχέδιο. Είχε φροντίσει να καταλάβουν δικοί του άνθρωποι θέσεις- κλειδιά στο Συνοδικό Μέγαρο και μάλιστα στο οικονομικό επιτελείο της Εκκλησίας ώστε να διευκολύνει το έργο άλλων Μητροπολιτών , φίλα προσκείμενων σε αυτόν για να τους έχει πάντα στο πλευρό του.
Με αυτά τα δεδομένα πορευθήκαμε προς τις αρχιεπισκοπικές εκλογές την Τρίτη 28 Ιανουαρίου 1998.
Και από τα αποτελέσματα την πρώτης ψηφοφορίας προκύπτει ότι δεν υπήρξαν «αποκλεισμοί και φράξιες» για κανέναν υποψήφιο, όπως διατείνοντο επι δέκα χρόνια τα παπαγαλάκια.Μάλιστα οι τρείς επικρατέστεροι Δημητριάδος. Θηβών και Λεβαδείας και Αλεξανδρουπόλεως ξεχώρισαν από την πρώτη ψηφοφορία.
Από το περιοδικό ΕΚΚΛΗΣΙΑ αντιγράφουμε, από το τεύχος Ιουνίου 1998:
« Έγιναν τρείς ψηφοφορίες προς τα οριζόμενα από το άρθρο 15,του Νόμου 590/1977, δοθέντος ότι κατά την πρώτη και δευτέρα ψηφοφορία, ουδείς από τους ψηφισθέντες συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία.
Οι 76 εκλέκτορες κατά τις τρείς ψηφοφορίες εψήφισαν ως εξής:
🔹Κατά την πρώτη ψηφοφορία ο Σεβ. Δημητριάδης Χριστόδουλος έλαβε 23 ψήφους.Ο Σεβ. Θηβών Ιερώνυμος έλαβε 21 ψήφους και ο Σεβ. Αλεξπόλεως Ανθιμος, έλαβε 13 ψήφους, ο Σεβ. Βρεσθένης(νυν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής) Δημήτριος έλαβε 6 ψήφους, ο αείμνηστος σήμερα Σεβ. Ιωαννίνων Θεόκλητος 4 ψήφους,ο αείμνηστος Μεγάρων Βαρθολομαίος 4 ψήφους, ο αείμνηστος Πισιδίας Μεθόδιος έλαβε 2 ψήφους, ο αείμνηστος Κερκύρας Τιμόθεος 1 ψήφο και τέλος ο αείμνηστος Ζιχνών Σπυρίδων 1 ψήφο. Υπήρχε και μία λευκή ψήφος.»»
🔹Στο Β γύρο είχαμε απορρόφηση των μικρών υποψηφιοτήτων από τον ισχυρό πρώτο υποψήφιο Δημητριάδος Χριστόδουλο. Και τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν ως εξής:
«Κατά την δευτέρα ψηφοφορία έλαβαν: ο Σεβ.Δημητριάδος Χριστόδουλος 35 ψήφους.ο Σεβ.Θηβών Ιερώνυμος 25 ψήφους, ο Σεβ.Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος 13, ψήφους, ο Σεβ. Μεγάρων 2 Ψήφους και ο Σεβ Ζιχνών 1 ψήφον.Κατά την Τρίτη ψηφοφορία έλαβαν αντιστοίχως:Ο Σεβ.Δημητριάδος Χριστόδουλος 49 ψήφους,Ο Σεβ. Θηβών Ιερώνυμος 20 ψηφους και ο Σεβ.Αλεξπόλεως Ανθιμος 4 ψήφους. Υπήρξαν και τρείς λευκοί ψήφοι.
Όταν το τελικό αποτέλεσμα ήταν πλέον σαφές, ο εκλεγόμενος νέος Αρχιεπίσκοπος εδάκρυσεν από συγκίνησιν.
ΈΤΣΙ με υποδειγματικές δημοκρατικές διαδικασίες ως Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος εξελέγη ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού Χριστόδουλος, ο οποίος ήταν ο 19 ος διάδοχος των Ποιμεναρχών Αθηνών από την Εθνική Παλιγγενεσία.
Ο Χριστόδουλος εξελέγη στην ηλικία των 58 ετών και είχε όραμα για την Εκκλησία μας.
Δεν ήθελε να ανέλθει στο θρόνο των Αθηνών και να ξαπλώσει στο ντιβάνι της Μακαριότητάς του.
Ήθελε να εκλεγεί και να κάνει τη διαφορά! Και τα κατάφερε!
Ήθελε να αλλάξει την ταχύτητα που πορεύεται η Εκκλησία και να την κάνει πάλι δυνατή και υπολογίσιμη δύναμη.Και αυτό το κατόρθωσε.
Στην προσπάθειά του μάλιστα αυτή ενδεχομένως να έκανε και κάποια λάθη και να παρασύρθηκε σε κάποιες υπερβολές, από τον ενθουσιασμό που τον είχε καταλάβει, για να φέρει την πολυπόθητη αλλαγή στην Εκκλησία!
Το βέβαιο είναι οτι σήμερα, τόσα χρόνια από την κοίμησή του, εξακολουθεί να καθοδηγεί και να εμπνέει ο Χριστόδουλος, καθώς μας άφησε πίσω τη σφραγίδα του. Όλοι τον θυμούνται και τον αναζητούν.Δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε και να πούμε τί θα έκανε ο Χριστόδουλος αν ζούσε σήμερα!Το βέβαιο είναι ότι η Εκκλησία πορεύεται και χωρίς αυτόν! Απλώς ο Χριστόδουλος αν ζούσε, τόσο η Εκκλησία μας όσο και η πατρίδα μας θα είχαν άλλη πορεία και οι προσδοκίες θα ήταν διαφορετικές!Ανέβασε απροσδόκητα ψηλά τον πήχυ και τώρα πια ότι κι αν κάνουμε περνάμε πια από κάτω!
Πολλές μικρές ψηφίδες στη μνήμη του. Μικρές ψηφίδες που συνθέτουν μια χαρισματική προσωπικότητα.Καλή ανάπαυση Πατέρα μας Χριστόδουλε. Ζεις μες στην καρδιά μας!
🔹🔹Δείτε το ιστορικό αυτό βίντεο με στιγμιότυπα απο την εκλογή και ενθρόνιση του μεγάλου Χριστοδούλου. Πέρασαν 26 ολόκληρα χρόνια απο τότε και θαρρείς πως ήταν σαν σήμερα!
