Ἔκδοση νέας ἀσματικῆς ἀκολουθίας ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Δράμας
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δράμας, προνοίᾳ καί δαπάνῃ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου, ἐξέδωσε τήν ἱερά ἀσματική ἀκολουθία τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου Ἁρχιεπισκόπου Τραπεζοῦντος τοῦ Θαυματουργοῦ καί δαιμονοκαταλύτου, πού συνέθεσε στήν Ἱερά Σταυροπηγιακή Μονή Τατάρνης ὁ μοναχός Γερμανός τό σωτήριον ἒτος 2020.
Στή συνέχεια δημοσιεύουμε τόν Πρόλογο τοῦ Σεβαμιωτάτου Μητροπολίτου μας καί μεταγλωττισμένο τόν βίο τοῦ ἁγίου.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ἡ Ἐκκλησία Τραπεζοῦντος σεμνύνεται καί καυχᾶται ἐν Κυρίῳ, διότι ἐκ τῶν κόλπων αὐτῆς ἀνεβλάστησαν Μάρτυρες, Ἱεράρχαι, Ὅσιοι, Ὁμολογηταί, οἵτινες ἀποτελοῦσι τόν στέφανον, τό πολυτίμητον διάδημα καί τήν δόξαν αὐτῆς.
Ἐν τῇ περιακούστῳ ταύτῃ πρωτευούσῃ τοῦ Εὐξείνου Πόντου οὐδέν εὗρον ἔδαφος αἱ κατά καιρούς ἀναφυεῖσαι αἱρέσεις καί κακοδοξίαι, οἱ δέ Τραπεζούντιοι στεντορείᾳ τῇ φωνῇ διεκήρυττον ἀνά τούς αἰῶνας ὅτι: “μή ἄν ἄλλην δόξαν δεδέχθαι ποτέ περί πίστεως ὅλον τό φῦλον ἡμῶν, Τραπεζοῦντός φαμεν καί πάσης Χαλδίας, τῆς περιοικίδος ἁπάσης, παρά τά δεδογμένα ἔκ τε τοῦ πρωτοκλήτου τῶν ἀποστόλων Ἀνδρέου τοῦ πάνυ καί τοῦ μεγάλου μάρτυρος Εὐγενίου καί τῶν ἁγίων καί οἰκουμενικῶν συνόδων. Ταῦτα γάρ ἡμεῖς φρονοῦμεν καί δοξάζομεν ὀρθῶς, καί παρά ταῦτα ἕτερον οὐ δεχόμεθα, κἄν εἴ τι καί εἴη τό κηρυττόμενον, ἀλλ᾿ ὡς ἔκφυλον καί ἄθεον οὔτε τις τῶν πάλαι καί πρό ἡμῶν ἐδέξατο, οὔθ᾿ ἡμεῖς δεξόμεθα πώποτε”. (Παπαδόπουλος Κεραμεύς, Fontes σ. 69-71)
Ὁπωσδήποτε εἰς τήν διαμόρφωσιν τοῦ ὀρθοδόξου τούτου φρονήματος πρωτοστάται ἦσαν οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Τραπεζοῦντος, οἱ ὁποῖοι διεκρίθησαν ἐπί ἁγιότητι βίου καί πλουσίᾳ παιδείᾳ. Μεταξύ αὐτῶν συγκαταλέγεται καί ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ ἐπικληθείς δαιμονοκαταλύτης ἐκ τοῦ χαρίσματος τῆς ἐκδιώξεως τῶν δαιμόνων, ἀρχιερατεύσας περί τά μέσα τοῦ 9ου αἰῶνος (867-886), διαπρέψας δέ ἐπί σοφίᾳ καί ἁγιότητι βίου.
Ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου ἡ Τραπεζοῦς γενομένη πρωτεύουσα τοῦ θέματος Χαλδίας ἤρθη εἰς μεγάλην ἀκμήν. Κατά τόν ἀείμνηστον Χρύσανθον Τραπεζοῦντος “εἰς τήν ἀκμήν τῆς Τραπεζοῦντος συνετέλεσε καί ἡ μακρά γόνιμος ἀρχιερατεία τοῦ Ἀθανασίου, ὅστις διά τῆς σοφίας καί εὐλαβείας αὐτοῦ ἐκαλλιέργησε παρά τοῖς Τραπεζουντίοις πᾶν εἶδος ἀρετῆς”. (Ἐκκλησία Τραπεζοῦντος σ. 218)
Ἐπί τῆς ἀρχιερατείας τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου καθιερώθη διά θαυμαστῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Εὐγενίου ἡ ἑορτή τῶν γενεθλίων τοῦ μάρτυρος, ἐπί τῆς βασιλείας Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος.
Ἐν τῇ μητροπόλει τῆς Τραπεζοῦντος διεσώθησαν τά ἱερά αὐτοῦ ἄμφια, ἐκ τῶν ὁποίων ἀπότμημα διεσώθη καί φυλάσσεται ἐν τῷ ἱερῷ ναῷ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ὡραιοκάστρου Θεσσαλονίκης. Μέρος ἐδωρήθη εἰς τόν γράφοντα ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, λίαν ἀγαπητοῦ μοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ, τόν ὁποῖον ἐκ βάθους καρδίας εὐχαριστῶ.
Ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἀσχολούμενος μέ τήν ἱστορίαν τοῦ Πόντου καί δή τήν Ἐκκλησιαστικήν, ἰδιαιτέρως ἠσχολήθην μέ τόν ἅγιον Ἀθανάσιον, ἐρευνήσας τά κατ᾿ αὐτόν. Ἐκ τῆς ἐρεύνης διεπίστωσα ὅτι ὁ ἀείμνηστος Παπαδόπουλος Ἀθανάσιος Κεραμεύς ἀνεκάλυψεν ἐν Τραπεζοῦντι ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ ἐξ εὐγενῶν Ἰωάννου Δομνηνοῦ ἐν ἔτει 1884 παλαιάν ἀσματικήν ἀκολουθίαν τριῶν Τραπεζουντίων ἁγίων μετά τῶν συναξαρίων των ἀντιγραφεῖσαν μεταξύ τῶν ἐτῶν 1765 καί 1768. Ἡ φυλλάς αὕτη περιελάμβανε τάς ἀκολουθίας καί τά συναξάρια τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Γαβρᾶ 2ᾳ Ὀκτωβρίου, Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Δαιμονοκαταλύτου 11ῃ Ὀκτωβρίου καί τοῦ ἁγίου Βασιλείου ἀρχιεπισκόπου Τραπεζοῦντος 20ῇ Ὀκτωβρίου.
Ἔτσι ὁ Κεραμεύς διέσωσε “τά συναξάρια τῶν τριῶν τούτων Τραπεζουντίων ἁγίων δημοσιεύσας ταῦτα εἰς τά Βυζαντινά Χρονικά ὑπό τόν τίτλον “Συμβολαί εἰς τήν “Ἱστορίαν Τραπεζοῦντος”, τόμος 12, ἐν ἔτει 1906. Μή διασωθείσης δέ τῆς ἀσματικῆς ἀκολουθίας ἀπηυθύνθημεν εἰς τόν ἐν τῇ ἱερᾷ μονῇ Τατάρνης ἀσκούμενον ὁσιολογιώτατον Γερμανόν μοναχόν, δόκιμον ὑμνογράφον, ὅστις τῇ εὐλογίᾳ τοῦ πολυσεβάστου μοι καθηγουμένου ἀρχιμανδρίτου κυρ-Δοσιθέου ἐποίησεν ἀκολουθίαν ἑορτάσιμον καί πανηγυρικήν τοῦ μεγάλου τούτου τῆς Ἐκκλησίας Ἱεράρχου.
Θερμότατα εὐχαριστῶ τόν τε ἅγιον Καθηγούμενον καί τόν ὑμνογράφον μοναχόν εὐχόμενος αὐτοῖς τήν ἀντιμισθίαν παρά τοῦ ἁγίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. Εὐχαριστίας ἐκφράζω καί πρός τόν ἐκδοτικόν οἶκον “Ἑπτάλοφος” διά τήν ἐπιμέλειαν τῆς ἐκδόσεως.
Δέξασθε τοίνυν, πιστά τῆς Ἐκκλησίας τέκνα, τήν ἀκολουθίαν ταύτην τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου τοῦ Δαιμονοκαταλύτου, ψάλατε κατά τήν ἡμέραν ταύτην τῆς ἑορτῆς αὐτοῦ τιμῶντες αὐτόν καί δεχόμενοι τῆς εὐλογίαν τοῦ ἁγίου πρός ἀπόκρουσιν τῶν ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν.
Μή παύσητε δέ νά δέεσθε καί ὑπέρ τῆς ἁγιοτόκου κλεινῆς Τραπεζοῦντος, τῆς πόλεως τοῦ ἁγίου, ὅπως ἡ ἐν κρυπτῷ καίουσα καί οὐχί ἐσβεσμένη λυχνία τῆς ἀμωμήτου Ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως τεθῇ ἐπί τήν λυχνίαν. ΑΜΗΝ.
Ἐν Δράμᾳ, ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ οἴκῳ
τῇ 25ῃ Μαρτίου τοῦ σωτηρίου ἔτους 2020.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Δ Ρ Α Μ Α Σ Π Α Υ Λ Ο Σ
προσκυνητής τοῦ Παναγίου καί Ζωοδόχου Τάφου.
