Εὐλογεῖτε, Παναγιώτατε Δέσποτα!
Εὐχόμενος ὁ Κύριος ἡμῖν χαρίζεσθαι καιρὸν μετανοίας καὶ βίον εἰρηνικὸν ἐπ᾽ ἐπιστροφή, σᾶς γράφω τοῦτο τὸ ἐπιστολικὸν ἀντίδωρον με καρδίαν λυπημένην, ἀλλ᾽ οὐ πικραμένην· ἀντιθέτως, ἔτι ἔχουσαν εἰς τὰ βάθη της μίαν φλόγα ἐλπίδος ὅτι ἡ ἀλήθεια, ἔστω καὶ ὀψέ, ἐπιλάμψει.
Φανερὸν γέγονεν, καὶ εἰς τὰ πνευματικὰ καὶ εἰς τὰ ἀνθρώπινα, ὅτι·«ἐπ᾽ ἐσχάτων ὁ λογισμός, ἐπ᾽ ἐσχάτων καὶ ἡ κρίσις»
(Ἅγ. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ).
Βρίσκεσθε σήμερον, Παναγιώτατε, εἰς τὸν κρίσιμον σταθμὸν τοῦ τέλους τῆς Πατριαρχικῆς Σας πορείας. Ἐκεῖ, ποὺ ἡ Χάρις ἐπισκοπεῖ πρὸς καθαρὰν ἀποτίμησιν καὶ ἡ ἱστορία παραμονεύει ἵνα γράψῃ, οὐχὶ ὅσα ἐφάνησαν, ἀλλ᾽ ὅσα ἀληθῶς ἐτελέσθησαν.
Σᾶς ἔζησα, οὐκ ἐκ τοῦ μακρόθεν, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ πλησίον. Ὅτε ἤσασθε ἔτι Μητροπολίτης, ἤμην πλησίον Σας — παιδί, παιδάκιον. Καὶ ὕστερον, ὡς νέος φοιτητής. Οὐχὶ διὰ συμφέρον, ἀλλ᾽ ἐκ τῆς ἐλκύσεως τῆς καρδίας μου, ἥτις ἀντελήφθη τὸ χάρισμα, τὴν δύναμιν, καὶ τὸ ἀνεκδιήγητον ποιμαντικὸν ἔλεος, ὃ τότε ἐκπέμπατε.
Ἔζησα πλησίον Σας στιγμὰς μοναδικὰς, ὑψηλοτάτης ἐκκλησιαστικῆς διακονίας, ἀλλὰ καὶ ἀνθρωπίνους ὥρας, ὅπου ἐφαίνετο ὅτι ὁ Πατριάρχης παραμένει πρῶτον ἀδελφὸς ἐν Χριστῷ.
Ἐν τούτοις, οὐκέτι ἔχομεν σχέσιν ὡς πρότερον. Καὶ τοῦτο μοι ἐστὶν ἄλγος μέγα. Ἐὰν ἐν ἡμῖν ἡ ἁμαρτία, «Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός Σου»· ἀλλ᾽ ἀπερίφραστα λέγω: οὐδέποτε ἐλάβομεν πατρικὸν λόγον· οὐδέποτε ἐγένετο ἔλεγχος ἄμεσος, ὡς ἔδει, ἵνα ἡ ψυχὴ ἀνακτήσῃ τὸ δικαίωμα τῆς μετανοίας.
Ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος φησὶ·
«Ὁ μὴ ἐλεγχόμενος, πῶς ἀνανήψει;»
Καὶ νῦν, ὡς λέγει ὁ μέγας Ἀββᾶς Ἀμμωνᾶς·«Μνήσθητι τοῦ τέλους, ἵνα μὴ ἁμάρτῃς».
Θυμήθητε, Παναγιώτατε, τὸν πρῶτον ἑαυτὸν Σας. Τὸν πρῶτον Βαρθολομαῖον! Θυμήθητε ἐκεῖνον, ὃς ἠγάπησε τὴν ἀλήθειαν, καὶ τὴν ἐλευθερίαν τοῦ Πνεύματος. Θυμήθητε τὸν Βαρθολομαῖον, ὃς ἐνέπνευσεν καρδίας, ἔσπειρε ἐλπίδα, καὶ κατενόησε βάθη ἀνθρώπων.
Ἀνασκάψατε ἐντός Σας, διότι·
«Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν» (Λουκ. ιζ΄, 21).
Μὴ ἐπιτρέψετε τὸ τέλος τῆς πορείας Σας νὰ θαμπώσῃ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἀγῶνός Σας.
Μὴ καταφρονήσετε τοὺς κόπους τῆς ψυχῆς Σας διὰ λόγους ταπεινοὺς καὶ πρόσκαιρους.
Μὴ γκρεμίσετε ἐν ἡμέρᾳ πειρασμοῦ, ὅ,τι ἐκτίσθη ἐν ἡμέρᾳ χάριτος.
Καὶ Σᾶς λέγω με πόνον ἀληθινόν: θὰ ἔλθῃ ὥρα – ὅταν ἡ ψυχὴ στέκῃ γυμνὴ ἐνώπιον τοῦ Κριτοῦ – ποὺ θὰ ἐννοήσετε πάντα τὰ νῦν λεγόμενα. Ἀλλὰ τότε, δὲν θὰ ὑπάρχουν πρόσωπα, λόγοι, τίτλοι, οὔτε καὶ ἀξιώματα· μόνον ἡ ἀλήθεια. Καὶ μόνον τὸ Ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ὡς ἔλεγεν ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος:«Ὅταν φανῇ ἡ Χάρις, τότε φαίνονται πᾶσαι αἱ πληγαὶ τῆς ψυχῆς».
Θυμηθῆτε τὰ λόγια τῶν Πατέρων:
«Τὸ τέλος στέφει τὸ ἔργον».
Καὶ τὸ τέλος εἶναι πάντοτε εὐκαιρία δι᾽ ἀλήθειαν, μετάνοιαν, ταπείνωσιν καὶ Χάριν.
Θὰ ἔλθῃ ἡ ὥρα – καὶ τό γνωρίζετε – ὅπου ὅσα γράφονται σήμερον, θὰ λάμψουν ἐντός Σας μὲ ἕτερον φῶς. Ἴσως, τότε, νὰ εἶναι ἀργά·
οὐ δι᾽ ἐμέ, οὐδὲ δι᾽ Ὑμᾶς·
ἀλλὰ διὰ ἐκείνους, οἳ Σᾶς παρακολουθοῦν, καὶ περιμένουν ἀπὸ Ὑμᾶς τὸ τελευταῖον πνευματικὸν παράδειγμα.
Ἴσως – ἐὰν τὸ θελήσῃ ὁ Κύριος – νὰ συναντηθῶμεν ἐν τῇ ἑτέρᾳ ζωῇ. Ἐκεῖ, γυμναὶ αἱ ψυχαὶ ἡμῶν, θὰ λαλήσουν ἀληθῶς, ἐλευθέρως. Καὶ ὁ Θεὸς θὰ κρίνῃ, οὐχὶ τὰ φαινόμενα, ἀλλὰ τὰ κρυπτὰ τῶν καρδιῶν.
Ἐμεῖς – καὶ λαλῶ με παρρησίαν, οὐκ ἀναιδῶς – ἐτελειώσαμε τὴν ἐπίγειον φιλίαν μας.
Ἀλλ᾽ ἐλπίζω ἐξ ὅλης ψυχῆς, ὅτι ἐν τῇ μέλλουσῃ ζωῇ, ἐν τῷ φωτὶ τοῦ Θεοῦ, θὰ ἔλθῃ ἡ ὥρα νὰ εἴπωμεν ἀλήθειαν, ἄνευ σκιᾶς, φόβου ἢ συμφέροντος.
Μὲ πολλὴν λύπην, ἀλλ᾽ οὐ δίχα ἀγάπης ἐν Χριστῷ,
καὶ πάλιν, καὶ πολλάκις:
Ἔτη πολλά!
Μετὰ σεβασμοῦ,
Σωτήρης Μ. Τζούμας
